FLASHBACK: Πυρκαγιές: Γιατί δεν  φταίει ο… «Στρατηγός Άνεμος»!

Μια πρώτη ανάλυση της καταστροφικής πυρκαγιάς στον Σχίνο Κορινθίας που επεχείρησε  το meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών καταδεικνύει γιατί είναι ανίκητος ο «στρατηγός άνεμος» επί πάνω από  150 χρόνια, δηλαδή από τότε που Εμμανουήλ Ροΐδης με απογοήτευση είχε επισημάνει ότι «τα ημέτερα δένδρα, μάλλον δυσφύλακτα, έχουσιν ανάγκην πλειόνων δασοφυλάκων». Η ίδια διαπίστωση επιβεβαιώθηκε σε όλες τις προηγούμενες δεκαετίες, με τις πιό πρόφατες εφιαλτικές πυρκαγιές τον Αύγουστο του 2007 στην Ηλεία με τον τότε αρμόδιο  υπουργό Δημόσιας Τάξης Βύρωνα Πολύδωρα να επικαλείται  ως αιτία τον «Στρατηγό Άνεμο» που φυσούσε τότε δυνατά, την καταστροφική και με πολλούς θανάτους πυρκαγιά στο Μάτι το καλοκαίρι του 2018 και τη γνωστή τώρα στην Κορινθία που κατέκαυσε πριν από μερικές ημέρες πάνω από 71.000 στρέμματα δασικής έκτασης. Πλήρης, συνεπώς, επιβεβαίωση και της γνωστής ρήσης του Μάρξ ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώ τη φορά ως φάρσα και τη δεύτερη ως τραγωδία, με τη διευκρίνιση ότι στην Ελλάδα επαναλαμβάνεται μόνο ως .. ιλαροτραγωδία!

Από τα μετεωρολογικά στοιχεία της ανάλυσης του meteo προκύπτει ότι δεν θα υπήρχε  “στρατηγός άνεμος” ή ανίκητος “στρατηγός άνεμος”  αν, από την άλλη μερικά,   υπήρχε ο “στρατηγός  Υπεύθυνο Κράτος”, το οποίο, παρά τους πόρους που διατίθενται για την πρόληψη και καταστολή των πυρκαγιών και που σε μερικές περιπτώσεις αποτελούν … παγκόσμιο ρεκόρ, δεν μπορεί να “μοιράσει άχυρα σε γαϊδούρια”! Για την αποφυγή παρεξηγήσεων σπεύδω να σημειώσω ότι δεν φταίει για όλα αυτά το ηρωικό σώμα των δασοφυλάκων, οι οποίοι μάλιστα απειλούνται να πληρώσουν  με θυσίες τις πράξεις και τις παραλείψεις του κράτους:

Τα προκλητικά για εισαγγελέα στοιχεία του meteo

Συγκεκριμένα, η meteo έδωσε στη δημοσιότητα τα ακόλουθα στοιχεία:

-Μηδενικές βροχοπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή επί 26 ημέρες

-Μέσα σε διάστημα 95 ημερών είχαμε μόλις έξι ημέρες βροχοπτώσεων, με ύψος βροχόπτωσης μικρότερο των 30 χιλιοστών

• Έπνεαν πολύ ενισχυμένοι άνεμοι με ριπές ταχύτητας μεταξύ 50 χλμ./ω-66 χλμ./ώρα.

-Η πυρκαγιά ανέπτυξε την  Πέμπτη τον δικό της καιρό

• Η ακραία συμπεριφορά της πυροδοτήθηκε από τις επικρατούσες πυρομετεωρολογικές συνθήκες

Αλλά, κόλαφος αποτελεί η ανακοίνωση της  επιχειρησιακής μονάδας  meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) με τα ακόλουθα  “μαθήματα” που προκύπτουν από την καταστροφική πυρκαγιά στην Κορινθία:

• Ένα πυκνό δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών, όπως αυτό που επιχειρησιακά λειτουργεί το ΕΑΑ/meteo.gr από το 2007, μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην καλύτερη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών, μέσα από την παροχή μετεωρολογικής πληροφορίας σε πραγματικό χρόνο.
• Σε αντίθεση με την τυπική προσέγγιση της παροχής πληροφορίας για την επικινδυνότητα σε επίπεδο διοικητικών ζωνών (π.χ. νομοί), η παροχή υψηλής ανάλυσης προγνώσεων για την επικινδυνότητα εκδήλωσης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών προσθέτει αξία στην παρεχόμενη πληροφορία, και μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην ενίσχυση της ετοιμότητας και της απόκρισης.
• Κάθε δασική πυρκαγιά μπορεί δυνητικά να δημιουργήσει το δικό της καιρό.
• Είναι λοιπόν απαραίτητη η αξιοποίηση κατάλληλων προγνωστικών μοντέλων, όπως το IRIS, το οποίο επιχειρησιακά λειτουργεί το ΕΑΑ/meteo.gr από το 2019.

Λοιπόν, ήταν γνωστά στο μακάριο ελληνικό κράτος όλα αυτά που “ετοίμαζε” ο “Στρατηγός Άνεμος”! Και, λοιπόν; Έγινε τίποτε; Όχι, βεβαίως; Ε, τότε, γιατί δεν είδατε παρέμβαση εισαγγελέα και παραιτήσεις υπουργών και άλλων αρμοδίων;

Πρωταθλήτρια η Ελλάδα σε κόστος πρόληψης και κατάσβεσης πυρκαγιών!

 Αλλά, πέρα από αυτά τα εντυπωσιακά στοιχεία που ανακοίνωσε η meteo ως προληπτικά μέτρα κατά του ανίκητου “Στρατηγού Άνεμου”, υπάρχουν κι άλλα συγκλονιστικότερα τα οποία καταδεικνύουν και τη σπατάλη εθνικών πόρων στο βωμό της κρατικής μακαριότητας. Αυτή η διαχρονική αγανάκτηση και απογοήτευση κορυφώθηκε   με τα στοιχεία της έρευνας του πρώην υπαρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος  αντιστρατήγου ε.α. Ανδριανού Γκουρμπάτση, η οποία δημοσιεύθηκε σε πολλές εφημερίδες τον Ιούνιο του 2015  και έφτασε μάλιστα και στη Βουλή με ερώτηση βουλευτή το 2018!.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας αυτής υπό τον τίτλο «Το κόστος της δασοπυρόσβεσης στην Ελλάδα» (πρόκειται για μια συγκριτική έρευνα 34 ετών, 1981-2014, της αποτελεσματικότητας του εθνικού μηχανισμού αντιμετώπισης των πυρκαγιών με τα οικονομικοτεχνικά δεδομένα της πυροσβεστικής υπηρεσίας της χώρας μας, η Ελλάδα ρίσκεται στην τέταρτη θέση των ευρωπαϊκών κρατών με τις περισσότερες καμένες εκτάσεις (ίσως σήμερα να βρίσκεται στην πρώτη θέση!). Ειδικότερα, από την εξέταση των στοιχείων αυτών προκύπτουν οι ακόλουθες διαπιστώσεις:

-Στην Ελλάδα η μέση καμένη έκταση ανά πυρκαγιά είναι τριπλάσια από εκείνη της Ισπανίας.

– Πληρώνουμε εννιά  φορές πιο ακριβά απ’ ό,τι στις ΗΠΑ το κόστος κατάσβεσης

– Ο Έλληνας φορολογούμενος πληρώνει τα πιο πολλά χρήματα παγκοσμίως για δασοπυρόσβεση

-Η Ελλάδα έχει τους περισσότερους πυροσβέστες παγκοσμίως αναλογικά με τον πληθυσμό της.

-Η Ελλάδα διαθέτει τον μεγαλύτερο στόλο αεροσκαφών και ελικοπτέρων πυρόσβεσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

-Από το 1998 η ευθύνη και ο επιχειρησιακός σχεδιασμός της καταστολής των δασικών πυρκαγιών πέρασε από τη Δασική Υπηρεσία στο Πυροσβεστικό Σώμα. Το διάστημα αυτό, αν και υπερδιπλασιάστηκε η οργανική δύναμη του προσωπικού του και πολλαπλασιάστηκαν τα επίγεια και εναέρια μέσα πυρόσβεσης, θρηνούμε πάνω από 200 θύματα με τον μακρύ κατάλογο θανάτων στο Μάτι.

-Το Πυροσβεστικό Σώμα διαθέτει μεγάλο αριθμό προσωπικού (μόνιμων και πενταετούς υποχρέωσης) σε σχέση με άλλες δυτικές χώρες, μεγαλύτερο ακόμα και από χώρες όπως οι ΗΠΑ. Ειδικότερα, στην Ελλάδα αντιστοιχούν 115 πυροσβέστες ανά 100.000 κατοίκους τη στιγμή που στις ΗΠΑ ο αντίστοιχος αριθμός είναι 109. Ενδεικτικό του αριθμού του πυροσβεστικού προσωπικού στην Ελλάδα σε ευρωπαϊκή κλίμακα είναι το γεγονός ότι στη Γαλλία αντιστοιχούν 80 πυροσβέστες ανά 100.000 κατοίκους, στη Μεγάλη Βρετανία 65, στη Γερμανία 54, στην Ιταλία ο αριθμός αυτός διαμορφώνεται σε 48, ενώ στην Πορτογαλία έχουμε 37 ανά 100.000 κατοίκους και στην Αυστρία 31.

– Ο στόλος πυροσβεστικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων (ιδιόκτητων και μισθωμένων) έχει καταγράψει συνολική μεταφορική ικανότητα νερού 220 τόνων/ώρα, όταν η Γαλλία διαθέτει μεταφορική ικανότητα 180 τόνων/ώρα, η Ισπανία 120 τόνων/ώρα και η Πορτογαλία 80 τόνων/ώρα. Σε αυτό το πλαίσιο επάρκειας επίγειων και εναέριων μέσων και έμψυχου δυναμικού, οι πυρκαγιές στην Ελλάδα αποδεικνύονται σήμερα πιο καταστροφικές απ’ ό,τι στις υπόλοιπες μεσογειακές χώρες.

– Η μέση καμένη έκταση ανά πυρκαγιά στη χώρα μας είναι τριπλάσια της αντίστοιχης καμένης έκτασης στην Ισπανία, στην Πορτογαλία και στη Γαλλία και 1,5 φορά μεγαλύτερη της καμένης έκτασης στην Ιταλία.

-Σε επίπεδο αριθμού συμβάντων αναλογικά με τον πληθυσμό, στην ελληνική επικράτεια αντιστοιχούν 14 δασικές πυρκαγιές ετησίως ανά 100.000 κατοίκους, ενώ στις ΗΠΑ 23 και στον Καναδά, που έχει το 10% των δασών παγκοσμίως, είκοσι τέσσερις.

-Κάθε Έλληνας πληρώνει 22 ευρώ τον χρόνο για δασοπυρόσβεση, όταν ο Αμερικανός πολίτης πληρώνει για τις ίδιες υπηρεσίες 4,5 και ο Καναδός 20 ευρώ.

– Η συνολική κρατική δαπάνη σε ετήσια βάση για τη δασοπροστασία ανέρχεται στην Ελλάδα σε 357 εκατ. ευρώ, ένα ποσό που αναλύεται σε 127 εκατ. ευρώ για πρόληψη και 230 εκατ. ευρώ για καταστολή των πυρκαγιών.

-Το μέσο κόστος ανά δασική πυρκαγιά για τα κρατικά ταμεία στη χώρα μας είναι 150.000 ευρώ, εννιά φορές περισσότερο δηλαδή απ’ ό,τι στοιχίζει στο Αμερικανικό Δημόσιο κάθε πυρκαγιά (16.900 ευρώ), παρόλο που ο μέσος αριθμός δασικών πυρκαγιών στις ΗΠΑ είναι 48πλάσιος του αντίστοιχου ελληνικού.

-Το κόστος στην Ελλάδα είναι σχεδόν διπλάσιο από το αντίστοιχο στον Καναδά (81.300 ευρώ) με πενταπλάσιο αριθμό πυρκαγιών σε ετήσια βάση συγκριτικά με αυτόν που καταγράφεται από το Πυροσβεστικό Σώμα.

Και θυμήθηκα τον Εμμανουήλ Ροΐδη, ο οποίος διαπίστωνε τα ίδια πριν από πολλές δεκαετίες για το θέμα αυτό:

-Ό,τι ακολουθεί εις τον στρατόν συμβαίνει, δυστυχώς, και εις τους άλλους κλάδους. Τα ημέτερα ζώα, μάλλον δυσαρίθμητα, φαίνεται, όντα των αλλαχού, έχουσιν ανάγκην πλειόνων απαριθμητών. Τα ημέτερα δένδρα, μάλλον δυσφύλακτα, πλειόνων δασοφυλάκων. Τα ημέτερα πλοία, μάλλον δύσπλοια, πλειόνων πλοιάρχων. Αι ημέτεραι αλυκαί πλειόνων αλατοαποθηκαρίων. Τα ημέτερα δικαστήρια απειράκις πλειόνων δικαστικών γραφέων. Οι ημέτεροι φόροι πλειόνων φοροφάγων».

Λοιπόν, τι λέτε;  Φταίει ο… «Στρατηγός Άνεμος» ή ο «Στρατηγός … Κράτος»;