Καυτά ερωτήματα για τη χαίνουσα πληγή της φοροδιαφυγής

Εδώ και δεκαετίες οι κυβερνήσεις έχουν κηρύξει το πόλεμο στη φοροδιαφυγή «βομβαρδίζοντάς» τη με εκατοντάδες νομοσχέδια, υπουργικές αποφάσεις εγκυκλίους και εξαγγελίες. Κι όμως παραμένει αλώβητη.

Αποτελεί μία από τις μεγάλες και ανοιχτές οικονομικές και κοινωνικές πληγές και πηγή πολλών δεινών.

Προκαλεί τεράστια «αιμορραγία» στα δημόσια έσοδα της τάξης των 16 δισ. ευρώ ετησίως από άμεσους και έμμεσους φόρους. Η Κομισιόν εκτιμά ότι οι απώλειες από το ΦΠΑ στη χώρα μας διογκώθηκαν την περίοδο της πανδημίας φθάνοντας το 2020 στα 8,28 δισ. ευρώ από 7 δισ. ευρώ το 2019 και 6,5 δισ. ευρώ το 2018.

Περιορίζει τα περιθώρια για ενίσχυση της χρηματοδότησης ευαίσθητων τομέων όπως η υγεία, η παιδεία, η πρόνοια και στήριξης των αδύναμων και φτωχών νοικοκυριών

Διαιωνίζει την άνιση και άδικη κατανομή των φορολογικών βαρών.

Διατηρεί σε υψηλά επίπεδα της φορολογική επιβάρυνση για συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες με τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους να είναι διαχρονικά τα θύματα.

Συρρικνώνει την αγοραστική δύναμη των οικονομικά ασθενών σπρώχνοντας τους στην ανέχεια.

Δημιουργεί πολίτες δύο ταχυτήτων με τους συνεπείς να σηκώνουν τα βάρη και τους άλλους να «πίνουν στην υγεία των κορόιδων»

Συχνά ανάλογα με τις δημοσιονομικές ανάγκες πυροδοτεί αυξήσεις στη φορολογία που «ροκανίζουν» τα εισοδήματα και επιβαρύνουν συνολικά τον παραγωγικό ιστό της χώρας.

Σύμφωνα με τους αναλυτές μερικές από τις βασικές παράμετρους που καθορίζουν την έκταση και το βάθος της φοροδιαφυγής είναι το ύψος των φορολογικών συντελεστών, η πιθανότητα εντοπισμού και τιμωρίας, το ποινολόγιο, το «χαοτικό» φορολογικό σύστημα, ο τρόπος λειτουργίας του εισπρακτικού και ελεγκτικού μηχανισμού και ο βαθμός φορολογικής συνείδησης των πολιτών.

Όταν ένας νόμος περιέχει θολές διατάξεις με παράθυρα υποκειμενικών ερμηνειών δεν είναι αναμενόμενο να γεννά προστριβές μεταξύ των φορολογικών αρχών και των φορολογούμενων και να εκκολάπτει συναλλαγές κάτω από το τραπέζι;

Οταν το φορτίο είναι αβάσταχτό και πληρώνουν οι ίδιοι και οι ίδιοι πώς να αναπτυχθεί φορολογική κουλτούρα;

Δεν μπορεί ο συνταξιούχος που εισέπραξε μερικά ευρώ αναδρομικά να καλείται να πληρώσει περίπου το ένα τέταρτο του ποσού όταν οι δειγματοληπτικοί ελέγχοι αποκαλύπτουν πακτωλό «μαύρων εισοδημάτων και κρυφών περιουσιακών στοιχείων από φορολογούμενους που δηλώνουν πενιχρά εισοδήματα στην εφορία και εντοπίζουν επιχειρήσεις και επαγγελματίες που «ξέχασαν» να εκδώσουν αποδείξεις η χρησιμοποιούν «πειραγμένες» ταμειακές μηχανές.

Ποιο είναι το κίνητρο του πολίτη να ζητήσει απόδειξη από επαγγελματία όταν μπαίνει στο δίλημμα αν θα «φουσκώσει» το κόστος λόγω ΦΠΑ. Χρόνια τώρα ακούμε αλλά δεν βλέπουμε την ενίσχυση των κινήτρων με ειδικές και ισχυρές εκπτώσεις φόρου για όσους προσκομίσουν αποδείξεις από συγκεκριμένα επαγγέλματα που βρίσκονται στη ζώνη υψηλού κινδύνου για φοροδιαφυγή. Γιατί να μην εκπίπτει ακόμα και ολόκληρο το ποσό του ΦΠΑ η ανάλογα με το ύψος των απόδείξεων να υπάρχει κλιμακωτό φόρο-μπόνους;

Γιατί δεν επεκτείνεται σε όλο το φάσμα του εμπορίου και των υπηρεσιών η υποχρεωτική πληρωμή με ηλεκτρονικό η πλαστικό χρήμα και η κατάργηση των μετρητών;

Δεν πρέπει να ενταθούν και να διευρυνθούν οι έλεγχοι με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης και το «πόθεν έσχες»;

Γιατί δεν επιταχύνονται οι διαδικασίες για τη δημιουργία του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου που όλοι αναγνωρίζουν ότι θα αποτελέσει ένα από τα υπερόπλα στη μάχη για τη καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της κλοπής;

Ο ελεκγτικός μηχανισμός γνωρίζει τους τρόπους, τα τεχνάσματα και τα «κόλπα» των κυκλωμάτων και έχει τη δυνατότητα στην εποχή της πληροφορικής να συλλάβει ένα μεγάλο μέρος της «σκοτεινής φορολογητέας ύλης»;

Η ηλεκτρονική τιμολόγηση, η διασυνδεση των ταμειακών μηχανών με το Taxis, οι Hi-tech διασταυρώσεις,η εφαρμογή των έμμεσων τεχνικών ελέγχου για τον προσδιορισμό του πραγματικού εισοδήματος είναι μερικά εργαλεία.

Η τεχνολογία είναι αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη.

Όμως για να αποφέρει καρπούς ο αγώνας κατά της φοροδιαφυγής χρειάζεται συγκροτημένο σχέδιο δράσης, συντονισμένες κινήσεις και πάνω από όλα ισχυρή βούληση.