Εκκλησία: «Ιερός» αγώνας κατά της κλιματικής αλλαγής

Οι προσευχές δεν φθάνουν. Χρειάζεται δράση για την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάσχεση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Και η Ορθόδοξη εκκλησία βρήκε, τελευταία, νέες διαδρομές… κατήχησης προκειμένου να ευαισθητοποιήσει το ποίμνιό της για την κλιματική κρίση, με λόγια, αλλά και με πράξεις. Χείρα βοηθείας έχει από το WWF Ελλάς.

«Πριν λίγους μήνες, μας προσέγγισαν περιβαλλοντικές οργανώσεις από τις χώρες των Βαλκανίων, οι οποίες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ρύπανσης, όπως από το Κόστολατς, μια περιοχή βαριά επιβαρημένη από τη λειτουργία των λιγνιτωρυχείων και τις εξορύξεις. Η εξάρτηση των βαλκανικών οικονομιών από την εκμετάλλευση ορυκτών καυσίμων για παραγωγή ενέργειας είναι τεράστια, όπως και στη Δυτική Μακεδονία», αναφέρει η επικεφαλής περιβαλλοντικής πολιτικής του WWF Ελλάς, κυρία Θεοδότα Νάντσου. Και προσθέτει: «Σκεφθήκαμε ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία αποτελεί έναν κοινό τόπο αναφοράς για τις χώρες των Βαλκανίων, οπότε θεωρήσαμε ότι με τη συνεργασία των Ορθόδοξων ηγετών θα καταφέρναμε να ευαισθητοποιήσουμε τις τοπικές κοινωνίες για τα ζητήματα που αφορούν στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στο περιβάλλον, τις κοινωνίες και τις οικονομίες».

Το πρώτο βήμα έγινε με την πρόσφατη έκδοση ενός συλλογικού τόμου με τίτλο «The Orthodox Church addresses the climate crisis» (2021) για τον ρόλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας στα Βαλκάνια σε σχέση με την κλιματική κρίση που προλογίζει ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, ο οποίος άλλωστε έχει επανειλημμένως εκφράσει την άποψη ότι, είναι αδιανόητο να λαμβάνονται οικονομικές αποφάσεις χωρίς να συνυπολογίζονται οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους.

Η εκκλησία όμως βγαίνει μπροστά και σε δράσεις κατά της κλιματικής αλλαγής. Η Ακαδημία θεολογικών Σπουδών Βόλου, ξεκινά ερευνητικό πρόγραμμα, το οποίο θα πραγματοποιηθεί και αυτό σε συνεργασία με το WWF Ελλάς, για τη δημιουργία μιας πρότυπης «πράσινης ενορίας» στην νέα Ιωνία Βόλου (I. Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, Νέα Ιωνία Βόλου). Η πιλοτική προσπάθεια αναμένεται να λειτουργήσει ως έναυσμα για τη δημιουργία ενός δικτύου κλιματικά ουδέτερων ορθοδόξων ενοριών.

Το σκεπτικό είναι η ενεργειακή αναβάθμιση με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος, αλλά και με παρεμβάσεις ενεργειακής αποδοτικότητας και εξοικονόμησης ενέργειας στις κτιριακές υποδομές και λειτουργίες. Παράλληλα, θα οργανωθεί σχολικός διαγωνισμός συγγραφής δοκιμίου για την κλιματική αλλαγή σε σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του νομού Μαγνησίας, θα εκδοθεί ενημερωτικό υλικό για την ευαισθητοποίηση των ενοριτών, θα γίνουν σεμινάρια και εκδηλώσεις για τους πολίτες της περιοχής, ενώ τον ερχόμενο Οκτώβριο θα διοργανωθεί συνέδριο με θέμα «Ορθόδοξη Εκκλησία και κλιματική αλλαγή», εν όψει παγκόσμιας συνόδου για το κλίμα του ΟΗΕ (COP 26) που θα πραγματοποιηθεί στη Γλασκώβη.

Να σημειωθεί ότι, το πρώτο μεγάλο βήμα για την είσοδο σε ένα καθαρό ενεργειακό μέλλον έκανε η Αθωνική Πολιτεία, η οποία ήδη προχωρά το έργο της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε 21 κτιριακά σύνολα του Αγίου Όρους.

Η κόλαση στα ορυκτά καύσιμα

Ωστόσο, μια από τις σημαντικότερες περιβαλλοντικές μάχες που έχουν δοθεί στη χώρα μας ήταν εκείνη του πατήρ Ιωάννη Οικονομίδη, ή παπα-Γιάννη όπως είναι γνωστός στα Οινόφυτα, αλλά και σε όλους τους περιβαλλοντικούς συντάκτες που από το 2007 κάλυπταν το μεγάλο σκάνδαλο του Ασωπού ποταμού.

Δεν είναι τυχαίο ότι η άποψη ενός «ταπεινού» παπά περιλαμβάνεται στους συγγραφείς της έκδοσης του WWF και της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου, ανάμεσα σε πατριάρχες και μητροπολίτες. Κι αυτό διότι ήταν ο άνθρωπος, ο οποίος μαζί με τον χηµικό µηχανικό Θανάση Παντελόγλου και μια «χούφτα» συμπολιτών του, πρωτοστάτησε στους αγώνες για την αποκάλυψη της δυσωδίας από τη βαριά βιομηχανική ρύπανση στη Βοιωτία. Στο άρθρο του, μεταξύ άλλων, αναφέρει τα εξής:

«Οι φλόγες της κόλασης σήμερα βρίσκονται εκεί που καίγονται τα ορυκτά καύσιμα και δυναμώνουν μαζί με την αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας. Η βρωμιά της βρίσκεται στις ανεξέλεγκτες χωματερές μας όπου ξεφορτωνόμαστε αλόγιστα τα απόβλητα της ξέφρενης καταναλωτικής μας μανίας. Ο ίδιος ο διάβολος είναι αυτός που μας σιγοψιθυρίζει στο αυτί να σκορπάμε αλόγιστα τα χημικά λιπάσματα στα χωράφια μας αλλά και να ψωνίζουμε στο σούπερ μάρκετ τα υλικά για το νηστίσιμο φαγητό μας συσκευασμένα σε πλαστικό μιας χρήσης. Η ευχάριστη διασκέδαση του, ο ανθρώπινος πόνος, κορυφώνεται στις αρρώστιες και στην φτώχεια που προκαλεί η ρύπανση, η υποβάθμιση και καταστροφή των φυσικών πόρων

Πρόκειται για το σοβαρότερο έλλειμμα κοινωνικής δικαιοσύνης αφού οι συνέπειες αν και τελικά μας αφορούν όλους, πρωτίστως και στον υπερθετικό βαθμό πλήττουν τους οικονομικά αδύναμους. Είναι περισσότερο από προφανές ότι ο χριστιανός παύει τελικά να είναι χριστιανός αν παραμένει παθητικός θεατής ή και συναυτουργός στα δεινά που προκαλεί η περιβαλλοντική κρίση. Οφείλει να εντοπίζει και να πολεμά κάθε κακό που προσπαθεί να κυριεύσει τον κόσμο».