Πώς να μην παρουσιάσετε ένα ψηφιακό νόμισμα

Tον Ιούνιο του 2019, το Facebook έκανε μια τολμηρή ανακοίνωση: μέσα σε έναν χρόνο, θα λανσάριζε ένα νέο παγκόσμιο νόμισμα, το libra. Η ιδέα ήταν να υπάρξει εναλλακτική λύση σε σχέση με τα εθνικά νομίσματα σε διασυνοριακές συναλλαγές. Το libra επρόκειτο να συνδεθεί με ένα καλάθι νομισμάτων που εκδόθηκαν από ισχυρές χώρες με φήμη για σταθερότητα και με αξιόπιστη υποστήριξη από τις κεντρικές τράπεζες. Εταιρείες όπως το PayPal χτίζουν εναλλακτικά συστήματα στη σκιά της υπάρχουσας τραπεζικής υποδομής για περισσότερο από δύο δεκαετίες. Αυτό το χαμηλό προφίλ ήταν πλεονέκτημα καθώς επέτρεψε την επέκταση νέων πλατφορμών χωρίς να προκαλέσει την οργή των ρυθμιστικών Αρχών.

Το Facebook άργησε να μπει στο παιχνίδι και ήλπιζε να χρησιμοποιήσει το συγκριτικό του πλεονέκτημα ως ψηφιακή πλατφόρμα με περισσότερους από 2,3 δισεκατομμύρια χρήστες να κάνει το ψηφιακό αυτό νόμισμα ιδιαίτερα διαδεδομένο. Η αξία του libra θα παρακολουθούσε έναν σταθμισμένο μέσο όρο της βρετανικής λίρας, του δολαρίου ΗΠΑ, του ευρώ, του δολαρίου της Σιγκαπούρης και του ιαπωνικού γεν, παρόλο που θα εκδιδόταν από οντότητα εκτός οποιασδήποτε δικαιοδοσίας αυτών των χωρών. Η κανονιστική αντίδραση ήταν γρήγορη και σφοδρή. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, οργανώθηκαν ακροάσεις και στα δύο Σώματα του Κογκρέσου των ΗΠΑ, και πολιτικοί σε όλο τον κόσμο εξέφρασαν την αποδοκιμασία τους. Οι εθνικές Αρχές σχημάτισαν γρήγορα ένα ενωμένο μέτωπο και δεσμεύθηκαν να εξετάσουν κάθε πτυχή αυτού που θεωρούσαν απειλή για τη νομισματική κυριαρχία τους. Το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο περιλαμβάνει το G20 μεταξύ των μελών του, ξεκίνησε μια ανασκόπηση των υφιστάμενων ρυθμιστικών πλαισίων και άρχισε να συντονίζει την απάντηση στο libra και σε άλλα επίδοξα παγκόσμια νομίσματα.

Η ιστορία της πάλης μεταξύ κοσμικής και θρησκευτικής εξουσίας προσφέρει μαθήματα σε όσους αναζητούν ισχύ σήμερα. Πάνω απ’ όλα, είναι επικίνδυνη δουλειά να επιχειρεί κανείς να αμφισβητήσει την επιτομή τη κρατικής κυριαρχίας – σε αυτήν την περίπτωση, τα χρήματα. Εάν τολμά να το κάνει κανείς, πρέπει να είναι σίγουρος ότι ο ίδιος και οι συνεργάτες του είναι αρκετά ανεξάρτητοι από τη δύναμη που αμφισβητούν. Οι νομισματικοί φορείς μπορούν επίσης να μάθουν από τη μοίρα του libra. Σε γήινα ζητήματα, η εξουσία αμφισβητείται πάντα και επομένως είναι προσωρινή. Με τους αμφισβητίες να περιμένουν ευκαιρία, οι κατεστημένες δυνάμεις που δεν μαθαίνουν πώς να τους ελέγχουν θα πρέπει τελικά να υποκύψουν.

Η Katharina Pistor είναι καθηγήτρια στη Νομική Σχολή του Κολούμπια