Επιχειρηματικό παράδειγμα

Υπάρχει στη σύγχρονη διεθνή οικονομική ιστορία η εμπειρική γνώση που λέει ότι οι καλύτερες επιχειρήσεις γεννιούνται στην κρίση. Στην ελληνική περίπτωση η εμπειρία έδειξε και κάτι άλλο. Οι καλύτερες επιχειρήσεις της χώρας είναι αυτές που έχουν αντέξει και έχουν βγει πιο ισχυρές από τις απανωτές κρίσεις της τελευταίας 30ετίας. Είναι πραγματικά άξιο παρατήρησης πως, τη στιγμή που τα πάντα βυθίζονται, κάποιες εταιρείες όχι απλά τα καταφέρνουν, αλλά γιγαντώνονται δημιουργώντας ανάπτυξη στις χώρες όπου δραστηριοποιούνται, καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας και υπεραξίες στους μετόχους τους. Σαν να «ξαναγεννιέται» και να αναπαράγεται ο καπιταλισμός από τις «στάχτες του». Σαν οι ηγέτες τους να βρίσκουν την όρεξη και την επιθυμία να αντέξουν. Να αφιερώσουν στη δουλειά τους κάθε διαθέσιμο χρόνο, κάθε εναπομείνασα ψυχική αντοχή.

Διεθνώς τα παραδείγματα εταιρειών που στήθηκαν ή αναστήθηκαν μέσα σε κρίσεις πολλά. Η γνωστή εταιρεία καταχώρισης, εύρεσης και ενοικίασης καταλυμάτων Airbnb ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 2008. Στην «καρδιά» της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Την ίδια χρονιά ιδρύθηκε και η εταιρεία Dropbox που ειδικεύεται στην αποθήκευση, συγχρονισμό και κοινή χρήση αρχείων μεταξύ διαφορετικών συσκευών. Αντίστοιχες περιπτώσεις κολοσσών που χτίστηκαν στις κρίσεις αποτελούν το YouΤube και το Instagram.

Ενα ερευνητικό άρθρο των Αϊσακ Χακάμο και Κριστόφ Κλάινερ του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα περιλάμβανε μια μελέτη σε περισσότερα από 640.000 προφίλ στο LinkedIn όσων αποφοίτησαν στις ΗΠΑ μεταξύ 1996 και 2014. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι λεγόμενοι «κατ’ ανάγκην επιχειρηματίες», οι οποίοι ίδρυσαν επιχειρήσεις σε προηγούμενες υφέσεις, τείνουν να είναι επιτυχημένοι. Αυτά σε ανεπτυγμένες οικονομίες. Φανταστείτε το μέγεθος της επιτυχίας ενός επιχειρηματία που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα και τα διαστήματα ύφεσης που έχει να αντιμετωπίσει στην οικονομία.

Το πιο γνωστό παράδειγμα στην Ελλάδα «κατ’ ανάγκη» επιχειρηματία, ο οποίος όχι απλά πέτυχε μια φορά κατά τη διάρκεια κρίσεων, αλλά πολλαπλώς, είναι αυτό του κ. Σπύρου Θεοδωρόπουλου. Ο άνθρωπος που μετέτρεψε μια μικρή εταιρεία ζαχαρωδών και σνακ, την Chipita, την οποία απέκτησε με τις οικονομίες του το 1986 (στασιμότητα και πληθωρισμός 23%) και τη μετέτρεψε σε έναν κολοσσό των τροφίμων με 16 εργοστάσια σε τέσσερις ηπείρους και παρουσία σε περισσότερες από 50 χώρες. Ξεκίνησε με μια ιδέα (την παραγωγή κρουασάν μακράς διάρκειας με πραλίνα), την επέκτεινε με πολλές άλλες και κατάφερε να περάσει τρεις οικονομικές κρίσεις. Του χρηματιστηρίου, της μεγάλης οικονομικής κρίσης 2010-2018 και βέβαια της πανδημίας. Σε καθεμία από αυτές μεγάλωνε και άλλο.

Τον Απρίλιο του 2010, όταν όλοι κοιτούσαν «Καστελλόριζα», ο Σπ. Θεοδωρόπουλος επαναγόραζε το δημιούργημά του. Το είχε αποχωριστεί μόνο για μια 4ετία και ανησυχούσε για το μέλλον της Chipita. Την κράτησε όρθια και τη μεγάλωσε και άλλο, ακόμα και μέσα στην οικονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία. Την άφησε από τα χέρια του μόλις ένιωσε ότι είναι πλέον ασφαλής. Σίγουρα με βαριά καρδιά. Η περίπτωση του Σπ. Θεοδωρόπουλου είναι ξεχωριστή γιατί επί πολλά χρόνια «δεν ακολούθησε απλά τον άνεμο» όπως θα μπορούσε εύκολα να κάνει και έκαναν πολλοί συνάδελφοί του, «αλλά τον έκανε να φυσάει»…