Το πολιτικό χάος της Τυνησίας απειλεί τη συμφωνία με το ΔΝΤ και τη χώρα με οικονομική κατάρρευση

Τυνήσιοι πολιτικοί και αξιωματούχοι προειδοποιούν για οικονομική κατάρρευση εάν η κυβέρνηση δεν μπορεί να συμφωνήσει ένα νέο δάνειο  με το ΔΝΤ μέσα στο καλοκαίρι, αλλά η παρούσα πολιτική παράλυση θα μπορούσε να επιδεινώσει αυτήν την προσπάθεια.

Οι Τυνήσιοι έχουν συνηθίσει να αφήνουν τις οικονομικές συνομιλίες για την τελευταία στιγμή δημιουργώντας αντιπαραθέσεις μεταξύ των απαιτήσεων των ξένων δανειστών και της κοινής γνώμης, αλλά αυτή τη φορά η διαμάχη εξουσίας μεταξύ του προέδρου, του πρωθυπουργού και του κοινοβουλίου προσθέτει νέες επιπλοκές.

«Η πολιτική κατάσταση είναι μπλοκαρισμένη στην Τυνησία», δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός Γιουσέφ Τσαχεντ σε συνέντευξή του στο Reuters, προσθέτοντας ότι «δεν υπάρχει σοβαρή συζήτηση» ανάμεσα στους πολιτικούς σχετικά με τη ανόρθωση της οικονομίας.

Μετά την πτώση λόγω πανδημίας κατά 8,8% πέρυσιπου εκτόξευσε το εθνικό χρέος στο 91% του ΑΕΠ, το στοίχημα δεν είναι απλά μεγάλο, αλλά και επείγον.

Ο κυβερνήτης της Κεντρικής Τράπεζας Μαρούαν Αμπάσι δήλωσε στο κοινοβούλιο την περασμένη εβδομάδα ότι εάν η κυβέρνηση προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει την τράπεζα για να χρηματοδοτήσει το έλλειμμα αντί να συμφωνήσει με το ΔΝΤ, ο πληθωρισμός θα έφτανε τριψήφια νούμερα.

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Χακίμ Χαμούδα δήλωσε στο Reuters ότι η κρίση «απειλεί να χρεοκοπήσει το κράτος» και ο πρώην υπουργός μεταρρυθμίσεων Ταούφικ Ράτζι, ο οποίος διαπραγματεύτηκε προηγούμενο δάνειο του ΔΝΤ για την Τυνησία, χαρακτήρισε τις συνομιλίες «μια τελευταία ευκαιρία να αποφευχθεί η επικείμενη κατάρρευση».

Και οι δύο προειδοποίησαν ότι η Τυνησία θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τη μοίρα του Λιβάνου, όπου το νόμισμα έχει καταρρεύσει και τα αποθέματα των πολιτών έχουν εξαλειφθεί, οδηγώντας σε κοινωνική αναταραχή.

Ένα πρόγραμμα του ΔΝΤ μπορεί να ξεκλειδώσει περισσότερη οικονομική υποστήριξη για να βοηθήσει στη στήριξη της μοναδικής δημοκρατικής “επιτυχίας” της Αραβικής Άνοιξης και ενός σημαντικού εταίρου για την Ευρώπη σε θέματα ασφάλειας και μετανάστευσης.

Ο προϋπολογισμός της Τυνησίας για το 2021 προβλέπει ότι χρειάζεται 7,2 δισεκατομμύρια δολάρια σε δανεισμό, εκ των οποίων περίπου 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ξένα δάνεια. Ο προϋπολογισμός προϋποθέτει αποπληρωμή χρέους στα 5,8 δισεκατομμύρια δολάρια, συμπεριλαμβανομένων 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων που πρέπει να πληρωθούν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.

Οι συνομιλίες του ΔΝΤ αναμένεται να διαρκέσουν μέχρι το καλοκαίρι. Ο πρωθυπουργός Χίσεμ Μέτσιτσι είπε στο Reuters ότι θέλει 4 δισεκατομμύρια δολάρια, αν και λίγοι πιστεύουν ότι είναι να πάρει πάνω από 3 δισεκατομμύρια δολάρια.

Μπορεί να χρειαστεί επιπρόσθετο διμερές δάνειο για την αποπληρωμή των υποχρεώσεων του καλοκαιριού. Κάποιοι αναφέρουν ότι το Κατάρ μπορεί να παράσχει χρήματα.

Διπλωματικοί κύκλοι θεωρούν ότι η διεθνής καλή θέληση για την χώρα μπορεί να εξοικονομήσει περιθώριο για συνομιλίες. Ωστόσο, είναι επίσης απογοητευμένοι με αυτό που θεωρούν χρόνια αναβολή και το ΔΝΤ θέλει η Τυνησία να προσφέρει αξιόπιστες μεταρρυθμίσεις.

Ο Τσαχεντ δήλωσε ότι η εξωτερική υποστήριξη, ειδικά στις ΗΠΑ και τη Γαλλία, αύξησε τις πιθανότητες μιας συμφωνίας, αλλά μόνο εάν η Τυνησία μπορούσε να δεσμευτεί σε μεταρρυθμίσεις.

Αλλά οι κύριες μεταρρυθμίσεις, οι περικοπές επιδοτήσεων, η αναδιάρθρωση κρατικών εταιρειών και η μείωση του μισθολογικού κόστους του δημόσιου τομέα, αντιτίθενται από την Γενική Ενωση Εργασίας της Τυνησίας (Tunisian General Labour Union – UGTT ) και ορισμένα πολιτικά κόμματα που λένε ότι οι Τυνήσιοι δεν αντέχουν ατελείωτες θυσίες.

Η δημόσια δυσαρέσκεια φάνηκε στις εκλογές του 2019 με την απόρριψη καθιερωμένων πολιτικών και πιο πρόσφατα τον Ιανουάριο μέσω διαμαρτυρίιών που θα μπορούσαν να ενταθούν αν η οικονομική θέση των πολιτών εξαθλιωθεί περαιτέρω.

Τέτοιοι διχασμοί θα καταστήσουν δύσκολο για την κυβέρνηση να διαβεβαιώσει το ταμείο και άλλους ξένους δανειστές ότι μπορεί να εφαρμόσει οποιεσδήποτε μεταρρυθμίσεις και αν υποσχεθεί.

Όταν διέρρευσαν στοιχεία της πρότασής του προς το ΔΝΤ αυτό το μήνα, η UGTT είπε ότι δεν γνώριζε τις λεπτομέρειες και τις απέρριψε, σε αντίθεση με προηγούμενες κυβερνητικές δηλώσεις ότι είχαν συνάψει συμφωνία με την ένωση για μεταρρυθμίσεις.

Μια συμφωνία πρέπει να εγκριθεί από το βαθύτατα κατακερματισμένο κοινοβούλιο, όπου η κυβέρνηση Μετσίτσι υποστηρίζεται από ισχνή πλειοψηφία, αλλά στην οποία κανένα κόμμα δεν έχει πάνω από το ένα τέταρτο των εδρών.

Θα πρέπει επίσης να υπογραφεί από τον Πρόεδρο Καΐς Σαγιέντ, ο οποίος βρίσκεται σε αντίθεση με τον Μετσίτσι και τον πρόεδρο του κοινοβουλίου. Έχει αποκλείσει έναν προτεινόμενο ανασχηματισμό και απέρριψε τις προσπάθειες της βουλής να διορίσει δικαστές στο Συνταγματικό Δικαστήριο.

Οι διαφορές εντός του κοινοβουλίου και μεταξύ αυτού και του Σαγιέντ, έχουν ήδη καθυστερήσει τις προσπάθειες για την επίλυση του δημοσιονομικού προβλήματος. Πέρυσι, η Τυνησία είχε τρεις διαφορετικές κυβερνήσεις και δεν μπόρεσε να ξεκινήσει συνομιλίες.