Τουρκία: Οι αριθμοί ευημερούν, οι προκλήσεις παραμένουν 

Δύο πρόσωπα παρουσιάζει η οικονομία της Τουρκίας, όπου οι επίσημοι αριθμοί ευημερούν αλλά η πραγματική οικονομία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις. Τα κρατικά στοιχεία δείχνουν προς ανάπτυξη που συγκρίνεται μόνο με αυτή της Κίνας (της τάξης του 6%) για το πρώτο τρίμηνο σε σύγκριση με πέρσι, ενώ γίνονται προβλέψεις για αντίστοιχα υψηλή αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας ολόκληρο το 2021. Τα τελευταία επτά περίπου χρόνια όμως έχει καταγραφεί σημαντική μείωση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ λόγω των οικονομικών συνθηκών, ο πληθωρισμός τρέχει με διψήφια νούμερα και τίποτε δεν φαίνεται, προς το παρόν τουλάχιστον, ικανό να ανακόψει την πτωτική πορεία της λίρας.

Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Τουρκίας έχει μειωθεί κατά 40% από το 2013 και διαμορφώνεται πλέον σε 7.700 δολάρια σύμφωνα με αναλυτές που επικαλείται το Bloomberg. Ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί πάνω από 17% προκαλώντας μεγάλες ανατιμήσεις σε εισαγόμενα προϊόντα. Οι τιμές έχουν αυξηθεί σημαντικά σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς οι οικονομίες αρχίζουν να βγαίνουν σταδιακά από τη βαθιά κρίση της πανδημίας, αλλά η Τουρκία βρίσκεται σε πιο δεινή θέση λόγω των προϋπαρχόντων συνθηκών και προκλήσεων.

Το πιο ανησυχητικό από όλα όμως για τη γειτονική χώρα είναι πως το εθνικό της νόμισμα, η λίρα, έχει βουλιάξει ξανά στα χαμηλότερα επίπεδα όλων των εποχών λόγω των ανησυχιών για το συνεχιζόμενο αυτό άλμα του πληθωρισμού. Παράλληλα έχει δημιουργηθεί προσδοκία ότι παρά την άνοδο αυτή του πληθωρισμού, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας μπορεί να προχωρήσει όχι σε αύξηση αλλά σε μείωση επιτοκίων.

Στα στοιχεία για την οικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας υπάρχει μια «ψευδαίσθηση συναλλαγματικής ισοτιμίας», θεωρεί ο επικεφαλής οικονομολόγος της Tera Yatirim, Ενβέρ Ερκάν, ο οποίος θεωρείται ως ο πιο πετυχημένος αναλυτής του Bloomberg για θέματα ανάπτυξης της οικονομίας στην Τουρκία. Ο ίδιος προειδοποιεί ευθέως μιλώντας στο ειδησεογραφικό πρακτορείο ότι το οικονομικό μοντέλο που ακολουθεί η χώρα δεν είναι βιώσιμο καθώς η ανάπτυξη οδηγείται κυρίως από την κατανάλωση η οποία αυτό το διάστημα στηρίζεται από κρατικά πακέτα δαπανών και από άκρατο δανεισμό.

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Η λίρα Τουρκίας έχει καταγράψει  τη μεγαλύτερη υποχώρηση φέτος από όλα τα νομίσματα αναδυόμενων αγορών, τη στιγμή που η οικονομία της παρουσιάζει επισήμως από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης. Η λίρα υποχώρησε την Παρασκευή στα επίπεδα του 8,60 έναντι του δολαρίου, σπάζοντας και το προηγούμενο ρεκόρ του 8,58 που είχε επιτευχθεί τον περασμένο Νοέμβριο. Κινείται πλέον στα επίπεδα του 8,56 και γενικά το κλίμα για το νόμισμα παραμένει όπως όλα δείχνουν πολύ αρνητικό.

Το νόμισμα έχει χάσει πάνω από 10% μέσα στο πρώτο τρίμηνο, ειδικά μετά την απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν να διώξει από την κεντρική τράπεζα το Μάρτιο το διοικητή Νατσί Αγκμπάλ ο οποίος θεωρείτο «γεράκι» του πληθωρισμού έχοντας προχωρήσει σε μαζικές αυξήσεις επιτοκίων για να σταθεροποιήσει την οικονομία.

Πέρσι η λίρα έχασε 20% έναντι του δολαρίου και το ΑΕΠ το 2020 υποχώρησε στα 717 δισ. δολ από 760 δισ. δολ το 2019.

Τα μάτια όλων είναι πλέον στραμμένα και στο νέο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας Σαχάπ Καβτσιόγλου ο οποίος ενώ αρχικά είχε δώσει σήμα για μειώσεις στο κόστος δανεισμού, στη συνέχεια κι εν μέσω της επίθεσης των αγορών, υποσχέθηκε συνέχεια πολιτικής με αυτή του προκατόχου του.