Στις 31 Μαΐου 1929 η Ford υπογράφει συμφωνία για την παραγωγή αυτοκινήτων στη Σοβιετική Ένωση

Μετά από δύο χρόνια διερευνητικών επισκέψεων και φιλικών διαπραγματεύσεων, η Ford Motor Company υπογράφει συμφωνία ορόσημο για την παραγωγή αυτοκινήτων στη Σοβιετική Ένωση στις 31 Μαΐου 1929.

Βαλερί Μέζλαουκ Αντιπρόεδρος της Ανώτατης Επιτροπής Εθνικής Οικονομίας της ΕΣΣΔ, Σαούλ Γ. Μπρον, Πρόεδρος της Amtorg, στο Dearborn, 31 Μαΐου 1929

Η ιστορία της εμβληματικής αυτοκινητοβιομηχανίας των ΗΠΑ στη Ρωσία ξεκίνησε σε μια εποχή που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούσαν καν να ονειρευτούν να αγοράσουν ένα τέτοιο όχημα. Ωστόσο, μόλις τέσσερα χρόνια μετά την ίδρυση της εταιρείας, η Ford άνοιξε ένα επίσημο υποκατάστημα στη Ρωσική Αυτοκρατορία το 1907. Η Οκτωβριανή Επανάσταση, όταν εξεράγη, διέλυσε την παλιά τάξη και δημιούργησε ένα εντελώς νέο κράτος: την Ενωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ). Στη διαδικασία μετάβασης από το παλιό στο νέο καθεστώς η οικονομία και η παραγωγική βάση καταστράφηκαν, αλλά ο Χένρι Φορντ όχι μόνο δεν άφησε τη Ρωσία μετά την επανάσταση, αλλά είδε καλές προοπτικές για συνεργασία με τη νέα σοβιετική κυβέρνηση.

Το 1928, η αχανής Σοβιετική Ένωση είχε μόνο 20.000 αυτοκίνητα και ένα μόνο εργοστάσιο φορτηγών, ήθελε σφόδρα να αποκτήσει αυτοκινητοβιομηχανία, και η Ford, με έμφαση στις μεθόδους μηχανικής και κατασκευής, ήταν μια φυσική επιλογή  σε αυτή τη προσπάθεια. Ο Χένρι Φορντ, που ήταν πάντα ένας ανεξάρτητα σκεπτόμενος άνθρωπος, υποστήριζε σθεναρά την συνεργασία της εταιρίας του με κομμουνιστικές χώρες παρόλο που ήταν θιασώτης της ελεύθερης αγοράς. Ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 1929 στους New York Times ανέφερε τον Ford να λέει «Όπου κι αν ευδοκιμεί η βιομηχανία, είτε στην Ινδία είτε στην Κίνα, είτε στη Ρωσία, όλος ο κόσμος είναι υποχρεωμένος να το εκμεταλλευτεί».

Η σύμβαση που υπογράφηκε στο Dearborn, Michigan, στις 31 Μαΐου 1929, όριζε ότι η Ford θα επιβλέπει την κατασκευή εργοστασίου παραγωγής στο Nizhny Novgorod, που βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Βόλγα, για την κατασκευή αυτοκινήτων Model A. Ένα εργοστάσιο συναρμολόγησης θα άρχιζε επίσης να λειτουργεί αμέσως εντός των διοικητικών ορίων της Μόσχας. Σε αντάλλαγμα, η ΕΣΣΔ συμφώνησε να αγοράσει 72.000 μη συναρμολογημένα αυτοκίνητα και φορτηγά Ford και όλα τα ανταλλακτικά που θα απαιτηθούν τα επόμενα εννέα χρόνια, συνολικά περίπου 30 εκατομμύρια δολάρια προϊόντων Ford. Ο Valery Meshlauk, αντιπρόεδρος του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Οικονομίας, υπέγραψε τη συμφωνία Dearborn εξ ονόματος των Σοβιετικών. Για να τηρήσει τους όρους της συμφωνίας, η Ford έστειλε μηχανικούς και στελέχη στη Σοβιετική Ένωση.

Εκείνη την εποχή η αμερικανική κυβέρνηση δεν αναγνώρισε επίσημα την ΕΣΣΔ σε διπλωματικές διαπραγματεύσεις, επομένως η συμφωνία της Ford ήταν πρωτοποριακή. (Μια εβδομάδα μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας, η Σοβιετική Ένωση θα ανακοινώσει συμφωνίες με 15 άλλες ξένες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των EI du Pont de Nemours και RCA). Όπως γράφει ο Douglas Brinkley στο “Wheels for the World”, το βιβλίο του για τους Henry Ford και την Ford Motor Company, η αυτοκινητοβιομηχανία ήταν σταθερή στην πεποίθησή της ότι η εισαγωγή του καπιταλισμού ήταν ο καλύτερος τρόπος για να υπονομεύσει τον κομμουνισμό. Σε κάθε περίπτωση, η βοήθεια της Ford στη δημιουργία εγκαταστάσεων παραγωγής οχημάτων στην ΕΣΣΔ θα επηρέαζε σημαντικά την πορεία των παγκόσμιων γεγονότων, καθώς η ικανότητα παραγωγής αυτών των οχημάτων βοήθησε τους Σοβιετικούς να νικήσουν τη Γερμανία στο Ανατολικό Μέτωπο κατά τη διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1944, σύμφωνα με τον Brinkley, ο Στάλιν έγραψε στο Εμπορικό Επιμελητήριο των ΗΠΑ, αποκαλώντας τον Χένρι Φορντ «έναν από τους μεγαλύτερους βιομηχάνους του κόσμου» και εκφράζοντας την ελπίδα «ό Θεός να τον έχει καλά» !!!

Το 1930, το KIM Moscow Automobile Plant άνοιξε στην ΕΣΣΔ, όπου ξεκίνησε η συναρμολόγηση του επιβατικού αυτοκινήτου Ford A και του φορτηγού Ford AA. Το 1932, οι ειδικοί των ΗΠΑ συμμετείχαν στην κατασκευή ενός εντελώς νέου σοβιετικού εργοστασίου αυτοκινήτων, το οποίο σύντομα έγινε γνωστό ως εργοστάσιο αυτοκινήτων Gorky. Το εργοστάσιο παρήγαγε τα θρυλικά οχήματα GAZ, κατασκευασμένα με τεχνολογία Ford. Το 1936, αυτό το εργοστάσιο παρήγαγε το GAZ M-1, που κατασκευάστηκε με βάση το Ford B. Ακόμα και κατά τον Ψυχρό Πόλεμο, όταν οι σχέσεις μεταξύ δύο νέων υπερδυνάμεων έπεσαν στο ναδίρ, οι σοβιετικοί σχεδιαστές αυτοκινήτων συνέχισαν να εργάζονται για πολλά χρόνια με βάση ένα εγχειρίδιο γραμμένο από υπάλληλο της Ford.