Ελλάδα – Τουρκία: O απολογισμός της επίσκεψης Τσαβούσογλου

Η λέξη «ανακωχή» χαρακτήρισε την επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Αθήνα, η οποία ολοκληρώθηκε χωρίς να θυμίζει σε τίποτα τον on camera τσακωμό των δύο υπουργών Εξωτερικών στην Άγκυρα πριν από περίπου δύο μήνες. Και όχι μόνο αυτό, αλλά ανακοινώθηκε και επίσημα το τετ α τετ Μητσοτάκη – Ερντογάν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες στις 14 Ιουνίου.

Πρώτη συνεννόηση και σταδιακή ομαλοποίηση

Η ικανοποίηση τόσο στην Αθήνα όσο και στην Άγκυρα είναι διάχυτες για τα αποτελέσματα της επίσκεψης Τσαβούσογλου. Από την ελληνική πλευρά η στρατηγική η οποία καθόρισε και τον χειρισμό της επίσκεψης του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών στην χώρα μας αποτυπώθηκε στη φράση του Νίκου Δένδια κατά τις σύντομες και περιεκτικές κοινές δηλώσεις με τον ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

«Έχουμε πλήρη επίγνωση των διαφορετικών και σε αρκετά, ιδιαίτερα σοβαρά, θέματα των διαμετρικά αντίθετων θέσεων που πρεσβεύουμε, εμείς και η Τουρκία. Σκοπός της σημερινής μας συνάντησης ήταν να επιχειρήσουμε μια διαδικασία πρώτης συνεννόησης και αν αυτό καταστεί δυνατόν, σταδιακής ομαλοποίησης της κατάστασης σε βάθος χρόνου» υπογράμμισε ο Νίκος Δένδιας.

Ήρεμα νερά στο Αιγαίο

Εκτός από το κλείδωμα του ραντεβού κορυφής του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο στις Βρυξέλλες σε δύο εβδομάδες στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, η επίσκεψη Τσαβούσογλου αφήνει πίσω της τέσσερα ακόμα σημεία στα οποία Ελλάδα και Τουρκία συνέκλιναν.

Το τετ α τετ των δύο ηγετών ήταν διακής πόθος της Τουρκίας προκειμένου να στείλει το μήνυμα προς τη Δύση ότι συνδιαλέγεται με την Ελλάδα και δεν είναι ο ταραξίας της περιοχής.

Το δεύτερο σημείο είναι ότι ουσιαστικά συμφωνήθηκε ένα καλοκαίρι με «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο που να μην έχει καμία σχέση με το περσινό όπου λόγω του Oruc Reis οι δύο χώρες έφτασαν ένα βήμα πριν από το θερμό επεισόδιο. Αυτό που ήταν διακαής πόθος της Ελλάδας ικανοποίηθηκε καθώς και η Τουρκία για τους ίδιους λόγους (τουριστικούς και οικονομικούς) κρίνει ότι δεν την συμφέρει αυτή τη στιγμή η επανάληψη ενός σκηνικού ανεξέλεγκτης έντασης.

Διπλωματία του εμβολίου

Το τρίτο σημείο που έχει ενδιαφέρον είναι η «διπλωματία του εμβολίου» όπως αποκαλείται το γεγονός ότι Αθήνα και Άγκυρα συμφώνησαν στην αμοιβαία αναγνώριση των πιστοποιητικών Covid-19, ώστε οι Έλληνες και Τούρκοι πολίτες, που έχουν εμβολιαστεί ή έχουν αρνητικό τεστ, να μπορούν να επισκεφθούν τις δύο χώρες. Κατά μία έννοια αυτό είναι μια παραχώρηση της Ελλάδας καθώς θα αναγνωρίσει το ρωσικό και κινεζικό εμβόλιο τα οποία έχει προμηθευτεί η Τουρκία και τα οποία στην Ευρώπη ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκου δεν τα έχει εγκρίνει ακόμα.

Πυρηνικά και ΜΟΕ για μορατόριουμ πτήσεων

Μεγάλο ενδιαφέρον ως κίνηση καλής θέλησης από την πλευρά της Τουρκίας παρουσιάζει και το γεγονός ότι ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου αποδέχτηκε την παροχή ενημέρωσης προς την Ελλάδα για τον πυρηνικό σταθμό στο Ακούγιου, για το οποίο ο Νίκος Δένδιας εξέφρασε τις ανησυχίες του λόγω των προβλημάτων που μπορεί να προκαλέσει στην σεισμογενή περιοχή μας ένα ενδεχόμενο πηρυνικό ατύχημα.

Το πέμπτο σημείο στο οποίο υπήρξε σύγκλιση ήταν η συμφωνία μιας ατζέντας για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, γεγονός από το οποίο εξαρτάται και το αν θα υπάρξει μορατόριουμ πτήσεων και παραβιάσεων στο Αιγαίο. Και υπό μία έννοια αυτό το σημείο θα μπορούσε να θεωρηθεί συνέχεια της συμφωνίας για ήρεμα νερά στο Αιγαίο.

Κατάλογος οικονομικής συνεργασίας

Ο Νίκος Δένδιας ανέφερε στις δηλώσεις του ότι «συμφωνήθηκε ένας περιορισμένος κατάλογος προγραμμάτων οικονομικής συνεργασίας» ενώ ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου επεσήμανε πως κατά τη συνάντηση των υφυπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Κώστα Φραγκογιάννη και Σεντάτ Ονάλ στην Καβάλα το Σάββατο υπήρξε συμφωνία σε 25 θέματα και αποφασίστηκε να προχωρήσει αυτή η συνεργασία.

Διαφωνίες, σημεία συνεννόησης και αβρότητες

Βεβαίως όλα αυτά είναι ανοιχτά ως προς το πως θα εξελιχθούν και θα τηρηθούν από την τουρκική πλευρά. Το βέβαιο είναι ότι ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου πέραν των όσων είπε κατά την επίσκεψή του στην Θράκη για «τουρκική μειονότητα», έδειξε να αφήνει στην άκρη τους υψηλούς τόνους τουλάχιστον σε επίπεδο ρητορικής.

Ο ίδιος ο Νίκος Δένδιας αλλά και οι πληροφορίες από το υπουργείο Εξωτερικών αποτύπωσαν το ότι υπάρχει ακόμα δρόμος για να γεφυρωθούν οι διαμετρικά αντίθετες θέσεις για καίρια ζητήματα ενώ και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου πέραν των όσων είπε με τη συνέντευξή του στο Βήμα κατά τις δηλώσεις του τόνισε ότι επιδίωξη της Τουρκίας είναι οι συνομιλίες με την Ελλάδα να γίνουν χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

Σε κάθε περίπτωση πάντως η ατζέντα, τόσο η τουρκική όσο και η ελληνική ήταν σαφής και συζητήθηκε πίσω από τις κλειστές πόρτες, ωστόσο οι δύο πλευρές δεν θέλησαν να βγάλουν προς τα έξω τα σημεία της διαφωνίας τους αλλά τα σημεία της συνεννόησής τους.

Αυτό άλλωστε και στο επίπεδο της εικόνας ήταν εμφανές από το χτεσινό δείπνο του Νίκου Δένδια με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου και το θερμό εναγκαλισμό που είχαν, αντίστοιχα καλό κλίμα υπήρξε και κατά τη συνάντηση στο μέγαρο Μαξίμου όπου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ξεπροβόδισε τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών μετά από μια σχετικά μεγάλης διάρκειας συνάντηση που κράτησε περισσότερο από μία ώρα, ενώ ιδιαίτερα φιλικό ήταν και το κλίμα μεταξύ των δύο υπουργών Εξωτερικών στον μίνι περίπατο από το Μαξίμου στη Βασιλίσσης Σοφίας και το υπουργείο Εξωτερικών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου ανάρτησε και βίντεο από την επίσκεψή του στην Ελλάδα θέλοντας να επισφραγίσει το καλό κλίμα της παραμονής και των συνομιλιών που είχε με την ελληνική κυβέρνηση.

#Yunanistan Ziyaretimiz
Visit to #Greece pic.twitter.com/91kZdawxs3

— Mevlüt Çavuşoğlu (@MevlutCavusoglu) May 31, 2021

Η Τουρκία αποκαθιστά τη διεθνή της εικόνα χωρίς κόστος

Επιφυλακτική πάντως εμφανίζεται η αντιπολίτευση και επισημαίνει κινδύνους για αρνητικές εξελίξεις παρά το κλίμα αβρότητας που υπήρξε στην Αθήνα κατά την παραμονή του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών.

Έλλειμμα στρατηγικής στην εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης διαπιστώνει ο ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή την επίσκεψη Τσαβούσογλου.

Ο ΣΥΡΙΖΑ τονίζει παράλληλα με αφορμή την ανακοίνωση του τετ α τετ Μητσοτάκη – Ερντογάν ότι η διεξαγωγή συναντήσεων σε υψηλό επίπεδο χωρίς πίεση στην Τουρκία για έντιμες λύσεις και τίμημα για την παρελκυστική της πολιτική, βοηθάει την Άγκυρα να αποκαθιστά τη διεθνή εικόνα της χωρίς κόστος και τη διευκολύνει να αναλαμβάνει την πρωτοβουλιά των κινήσεων σε βάρος μας.

Μάλιστα θέτοντας ένα συγκεκριμένο πλαίσιο με κόκκινες γραμμές και πρωτοβουλίες που πρέπει να αναληφθούν από ελληνικής πλευράς ο ΣΥΡΙΖΑ τονίζει ότι «αν ο κ. Μητσοτάκης δεν προχωρήσει σε αυτό το πλαίσιο και – στην επικείμενη συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο – παραμείνει εγκλωβισμένος από τις εσωκομματικές του πιέσεις, οι εξελίξεις θα είναι αρνητικές για τη χώρα μας».

Η κυβέρνηση πρέπει επιτέλους να αποκτήσει εθνική στρατηγική στην εξωτερική της πολιτική
[Ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για την επίσκεψη Τσαβούσογλου – https://t.co/I0UkJo6ySs] pic.twitter.com/m0ucW8i6eo

— ΣΥΡΙΖΑ (@syriza_gr) May 31, 2021

Σωστή προετοιμασία

Σωστή προετοιμασία της επικείμενης συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν ζητάει το ΚΙΝΑΛ προκειμένου να φέρει αποτελέσματα όπως αναφέρει.

Η Χαριλάου Τρικούπη σχολιάζοντας την παρουσία του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Ελλάδα τονίζει ότι η συνάντηση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών με τους κ.κ. Μητσοτάκη και Δένδια δεν οδήγησε σε κανένα ουσιαστικό πρακτικό αποτέλεσμα, μένοντας στις διακηρύξεις προθέσεων.

Στο πλαίσιο αυτό το ΚΙΝΑΛ τονίζει ότι η νέα σχέση ΕΕ – Τουρκίας πρέπει να συνοδευτεί με όρους και προϋποθέσεις που θα οδηγούν στην παύση της τουρκικής επιθετικότητας.

Η συνάντηση των κ.κ. Μητσοτάκη – Δένδια με τον κ. Τσαβούσογλου δεν οδήγησε σε κανένα ουσιαστικό πρακτικό αποτέλεσμα, έμεινε στις διακηρύξεις προθέσεων. Τα προβλήματα όμως με τις προκλήσεις και τις επεκτατικές θέσεις της Τουρκίας παραμένουν.

➡ https://t.co/gEz97Sa8uw pic.twitter.com/Rl9iVuaDJA

— Κίνημα Αλλαγής (@kinimallagis) May 31, 2021

Απαράδεκτοι συμβιβασμοί υπό την εποπτεία του ΝΑΤΟ

Για αναβάθμιση του παζαριού μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και Τουρκίας υπό την υψηλή εποπτεία του ΝΑΤΟ κάνει λόγο το ΚΚΕ, σχολιάζοντας την ανακοίνωση της συνάντησης των κ.κ. Μητσοτάκη και Ερντογάν.

Όπως τονίζει το ΚΚΕ η θέση του Τσαβούσογλου για διάλογο χωρίς προαπαιτούμενα προετοιμάζει το έδαφος για απαράδεκτους συμβιβασμούς, επισημαίνοντας ότι οι αβρότητες στη διάρκεια των δηλώσεων και οι προσδοκίες που καλλιεργούνται είναι χωρίς αντίκρυσμα.

📍Για την επίσκεψη του Μ. #Τσαβούσογλου
🔴Αναβάθμιση του «παζαριού» για απαράδεκτους συμβιβασμούς υπό την εποπτεία του ΝΑΤΟhttps://t.co/qSyogXXLnW

— Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ (@gt_kke) May 31, 2021