Πτωχευτικός Κώδικας: Από αύριο 1η Ιουνίου ξεκινά η εφαρμογή του

Από αύριο 1η Ιουνίου ξεκινά η πλήρης απελευθέρωση των πλειστηριασμών για τα κόκκινα δάνεια, καθότι παύει να ισχύει και η όποια προστασία της πρώτης κατοικίας.

Με την ενεργοποίηση του Πτωχευτικού Κώδικα από αύριο γίνεται σαφές πως οι δανειολήπτες έχουν δύο επιλογές. Είτε να μπορέσουν να ρυθμίσουν τα χρέη τους, είτε να αντιμετωπίσουν τη ρευστοποίηση των περουσιακών τους στοιχείων, εφόσον δε θεωρούνται ευάλωτοι, βάσει κάποιων συγκεκριμένων κριτηρίων

Οπως είναι γνωστό, οι πλειστηριασμοί μετά την επαναλειτουργία των δικαστηρίων έχουν ξεκινήσει, αλλά δεν αφορούσαν την πρώτη κατοικία. Μάλιστα σε αυτή τη φάση πραγματοποιούνται όσοι ήταν σε ώριμο στάδιο πριν από την πανδημία και πάγωσαν. Ωστόσο, σταδιακά οι αναγκαστικές εκτελέσεις θα αυξάνονται, καθώς το σύστημα θα απελευθερώνεται.

Με το νέο πτωχευτικό δίκαιο, η ρύθμιση χρεών, ανάλογα τον οφειλέτη και τις οικονομικές τους δυνατότητες, θα μπορεί να φτάσει για οφειλές προς την εφορία, τις τράπεζες, τους Δήμους ή τα ασφαλιστικά ταμεία έως και 240 δόσεις.

Ο νέος μηχανισμός προσανατολίζεται να καλύψει μόνο εκείνους που χρωστούν ταυτόχρονα σε τράπεζες, ή άλλους χρηματοδοτικούς φορείς και στο Δημόσιο. Τα χρέη πρέπει να ξεπερνούν τα 10.000 ευρώ και να μην οφείλονται σε ένα φορέα σε ποσοστό άνω του 90%.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης είναι να υπάρχουν χρέη στο τραπεζικό σύστημα. Στις τράπεζες δίνεται το δικαίωμα, κατά τη διακριτική τους ευχέρεια, να κάνουν δεκτή ή να απορρίψουν μια πρόταση ρύθμισης χρεών από δανειολήπτη. Μόνο εάν οι τράπεζες, ή οι εταιρείες  διαχείρισης «κόκκινων» δανείων αποδεχθούν μια ρύθμιση, ενεργοποιείται η διαδικασία για τη ρύθμιση και των υπόλοιπων χρεών στο Δημόσιο και τα ταμεία.

Ποιες οφειλές εντάσσονται

Στον μηχανισμό θα μπορούν να ενταχθούν και οφειλές που δεν είναι σε καθυστέρηση, εφόσον υπάρχει αποδεδειγμένη δυσκολία εξόφλησης και υπό την προϋπόθεση ότι έχουν υποστεί οι οφειλέτες μείωση των εισοδημάτων τους κατά 20% τουλάχιστον.

Κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να υποβάλλει αίτηση ηλεκτρονικά μέσω της ειδικής πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Η διαδικασία θα πρέπει να ολοκληρώνεται το αργότερο σε δύο μήνες.

Η λύση θα δίνεται αυτοματοποιημένα με βάση ειδικό αλγόριθμο, που θα υπολογίζει την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη. Με αυτό τον τρόπο θα καθορίζεται αν η εξόφληση των χρεών προς το Δημόσιο και τα ταμεία θα γίνεται σε έως 240.

Ο οφειλέτης δεν μπορεί να επιλέξει ποια χρέη του θα ρυθμίσει με τον εξωδικαστικό μηχανισμό. Είναι υποχρεωμένος να δεχθεί μια ρύθμιση όλων των οφειλών σε τράπεζες, εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία. Όσοι έχουν ήδη ρυθμίσει δάνειά τους με τις τράπεζες δεν θα έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν στον εξωδικαστικό μηχανισμό για να ρυθμίσουν και τα χρέη σε εφορίες και ταμεία.

Η υποβολή αίτησης για τον εξωδικαστικό μηχανισμό δεν αναστέλλει πλήρως τις διαδικασίες αναγκαστικής είσπραξης. Μπορεί να διενεργηθεί πλειστηριασμός, ο οποίος είχε προγραμματισθεί εντός 3 μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης από τον οφειλέτη καθώς και οποιαδήποτε προπαρασκευαστική διαδικαστική ενέργεια.

Η διαδικασία μπορεί να κινηθεί και αντίστροφα, δηλαδή το Δημόσιο, οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, ή οι χρηματοδοτικοί φορείς μπορούν να κινήσουν τη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών, κοινοποιώντας στον οφειλέτη με ηλεκτρονική επιστολή ή με δικαστικό επιμελητή ή με συστημένη επιστολή τη σχετική αίτησή τους.

Η διαδικασία και το εισοδηματικό κριτήριο

Στο πρώτο βήμα, οι ενδιαφερόμενοι θα υποβάλουν αίτηση ενδιαφέροντος, παρέχοντας εξουσιοδότηση για την άρση τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου. Στη συνέχεια, το σύστημα θα αντλεί όλα τα στοιχεία που αφορούν σε οφειλές, εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία.

Στο δεύτερο βήμα, απολύτως αυτοματοποιημένα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα του νέου Νόμου, θα παράγεται η σχετική ρύθμιση, χωρίς να απαιτείται εμπλοκή ανθρώπινου παράγοντα ή/και έγκριση οποιουδήποτε στελέχους του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης.

Στη συνέχεια οι χρηματοδοτικοί φορείς, δύνανται να καταθέσουν πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη. Αν η πρόταση εξασφαλίσει τη συναίνεση του οφειλέτη και της απαιτούμενης πλειοψηφίας των χρηματοδοτικών φορέων, διαβιβάζεται στο Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, οι οποίοι καλούνται εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος να ελέγξουν την τήρηση των προϋποθέσεων του Νόμου και εφόσον πληρούνται τότε αυτομάτως παρέχεται η αυτόματη έγκρισή τους.

Με το νέο πλαίσιο, ακόμα και τα φυσικά πρόσωπα μπορούν να οδηγηθούν στην πτώχευση, είτε με αίτηση των πιστωτών, είτε και των ιδίων (των φυσικών προσώπων) με τη μόνη «άμυνα» που να τους απομένει, να είναι το στεγαστικό επίδομα για τα οικονομικά ευάλωτα νοικοκυριά και την μίσθωση της απωλεσθείσας κατοικίας από το Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης, με την προοπτική, μετά την παρέλευση 12 ετών, να την επαναγοράσουν.

Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι οι παραπάνω  τρόποι εξόφλησης υποχρεώσεων αφορούν όσους χαρακτηρίζονται ευάλωτοι (εισόδημα 7.000 – 21.000 ευρώ, ακίνητη περιουσία 120.000 – 180.000 ευρώ, κινητή περιουσία 7.000 – 21.000 ευρώ, ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού κ.ά.). Για τους υπόλοιπους δεν υπάρχει κάποια πρόνοια, καθώς η πρώτη κατοικία, – όπως άλλωστε για τους οικονομικά ευάλωτους – αποτελεί μέρος της πτωχευτικής περιουσίας.

Βάσει του νόμου 4738/2020 σε πτώχευση κηρύσσεται ο οφειλέτης που βρίσκεται σε παύση πληρωμών.  Για να «ενταχθεί» σε κατάσταση παύσης πληρωμών ένας οφειλέτης, θα πρέπει να μην καταβάλλει χρηματικές υποχρεώσεις του προς το Δημόσιο, τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα, σε ύψος τουλάχιστον 40% των συνολικών του ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών του προς τον αντίστοιχο φορέα για περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, εφόσον η μη εξυπηρετούμενη υποχρέωσή του υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ.