ΒΟΑΚ: Η χάραξη, τα διόδια και τα επόμενα βήματα του έργου των 2 δισ. ευρώ

Η αρχή για το μεγαλύτερο έργο, προϋπολογισμού 2 δισ. ευρώ, που έχει γίνει ποτέ στην Κρήτη είναι πια πολύ κοντά. Με τα πρώτα εργοτάξια να αρχίζουν να στήνονται περί το τέλος του 2022, οι εργασίες για τον ΒΟΑΚ θα είναι σε πλήρη ανάπτυξη από άκρη σε άκρη του νησιού το 2024. Η αρχή θα γίνει από τα ανατολικά, στο τμήμα που θα εκτελεστεί ως δημόσιο έργο από τον Άγιο Νικόλαο ως τη Νεάπολη, θα ακολουθήσει το ΣΔΙΤ από τη Χερσόνησο ως τη Νεάπολη και τελευταίο το μεγάλο έργο της παραχώρησης από την Κίσσαμο Χανίων ως τη Χερσόνησο.

Στις αρχές του 2026 εκτιμάται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί τα έργα ανατολικά του Ηρακλείου και θα είναι ανοιχτό μόνο το κομμάτι της Σύμβασης Παραχώρησης, στο οποίο όμως θα έχει ήδη ολοκληρωθεί σημαντικό τεχνικό αντικείμενο. Με τη νέα χάραξη του αυτοκινητόδρομου, ο χρόνος για να φτάσει κανείς από τη μια άκρη του νησιού στην άλλη θα μειωθεί ως και 30%.

Οι τελευταίοι είκοσι δύο μήνες ήταν καθοριστικοί για το έργο, συνολικού μήκους 300 χλμ., που παρουσιάστηκε το Σάββατο στην Κρήτη από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκηκαι τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστα Καραμανλή. Χρειάστηκε, μέσα σε αυτό το διάστημα, να ανατεθούν 16 μελέτες, ύψους 2,5 εκατ. ευρώ, για να μπει σε τροχιά υλοποίησης ο τελευταίος μεγάλος οδικός άξονας της χώρας και ο τελευταίος αυτοκινητόδρομος που χρηματοδοτείται από την Ε.Ε.

Ο ΒΟΑΚ θα λειτουργήσει με διόδια, το ύψος των οποίων έχει υπολογιστεί ως 0,063 ευρώ ανά χιλιόμετρο, όπως και στους υπόλοιπους αυτοκινητόδρομους της χώρας.

Εξασφαλίζονται μέχρι 130.000 θέσεις εργασίας για 30 χρόνια

Για ένα έργο που ήταν σχεδόν στη σφαίρα του απραγματοποίητου, έκανε λόγο ο υπουργός κ. Καραμανλής, τονίζοντας ότι έγιναν άλματα ως προς τη μελετητική ωριμότητα και εξασφαλίστηκαν «τα τρία Χ: χρηματοδότηση, χάραξη, χρονοδιάγραμμα». Το έργο θα δημιουργήσει 90.000-130.000 νέες θέσεις εργασίας στο νησί από τη φάση κατασκευής και κατά τη διάρκεια της λειτουργίας για χρονικό ορίζοντα 30 ετών.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε, κατά την παρουσίαση, ο γενικός γραμματέας Υποδομών, κ. Γιώργος Καραγιάννης, με την ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ, η Κρήτη θα διαθέτει 50 χλμ. αυτοκινητοδρόμου ανά 100.000 μόνιμους κατοίκους, ενώ ο μέσος όρος για την υπόλοιπη Ελλάδα είναι 22,5 χλμ. και για την Κύπρο 38,6 χλμ. Σε όρους ΑΕΠ, η Κρήτη θα έχει 3,9 χλμ. αυτοκινητοδρόμου ανά 100 εκ. ευρώ, ενώ για την υπόλοιπη Ελλάδα αντιστοιχούν 1,22 χλμ.

Σε σύγκριση δε με τη Σικελία, τη Σαρδηνία, την Κορσική και την Κύπρο, περιοχές που προσομοιάζουν στην κυκλοφοριακή οργάνωση της Κρήτης και αποτελούν ανταγωνιστικές αγορές ως προς τον τουρισμό και την πρωτογενή παραγωγή, η Κρήτη θα βρίσκεται σε εξαιρετικό επίπεδο, μετά τη κατασκευή του νέου αυτοκινητόδρομου. Χαρακτηριστικά, στα επόμενα χρόνια, η Κύπρος με παρόμοια έκταση και παρόμοιο πληθυσμό, θα έχει περίπου 40 χλμ. λιγότερους αυτοκινητόδρομους από την Κρήτη, ενώ και σε σχέση με νησιά με πολύ μεγαλύτερη έκταση και πληθυσμό όπως η Σαρδηνία, θα είναι επίσης σε καλύτερη κατάσταση.

Ποια βήματα έγιναν τους τελευταίους 20 μήνες

Μέσα στους τελευταίους είκοσι μήνες συντελέστηκαν καθοριστικά βήματα. Συγκεκριμένα:

·      Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για το τμήμα Χερσόνησος- Νεάπολη κατατέθηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και ξεκίνησε η δεύτερη φάση του διαγωνισμού ΣΔΙΤ.

·      Οριστικοποιήθηκε επίσης η χάραξη και κατατέθηκε στο ΥΠΕΝ η ΜΠΕ για το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο.

·      «Κλείδωσε» η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ.

·      Από το καλοκαίρι του 2019 έχουν ανατεθεί 16 μελέτες για τη συνολική ωρίμανση του έργου.

·      Ανατέθηκαν οι μελέτες για το τμήμα Κίσσαμος – Χανιά, που θα αποτελέσει προαίρεση στη σύμβαση παραχώρησης.

·      Το τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, μήκους 15 χλμ., θα δημοπρατηθεί ως τις αρχές του 2022, ως δημόσιο έργο με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.

·      Μελετάται πλέον ενιαία το έργο από τον Κίσσαμο ως τη Σητεία, με προδιαγραφές σύγχρονου δρόμου.

Όσον αφορά δε στη χρηματοδότηση του έργου, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, αφού εξέτασε τα εναλλακτικά σενάρια, έχει καταλήξει σε ένα χρηματοδοτικό μοντέλο, που αξιοποιεί πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης για τα δύο ανατολικά τμήματα του ΒΟΑΚ από το Ηράκλειο έως τον Άγιο Νικόλαο, καθώς και ένα τμήμα της παραχώρησης, με το υπόλοιπο να καλύπτεται από το ΕΣΠΑ.

Οι επόμενοι σταθμοί του έργου

Προκειμένου να δημοπρατηθεί στις αρχές του 2022 ως δημόσιο έργο, το τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, με προϋπολογισμό που θα αγγίξει 145 εκ. ευρώ, το επόμενο διάστημα θα ακολουθήσουν οι περιβαλλοντικές μελέτες των παρακάμψεων των μεγάλων πόλεων και η ολοκλήρωση των μελετών.

Παράλληλα μετά τον Άγιο Νικόλαο, μελετώνται τμήματα ως τη Σητεία που αναμένονται να δημοπρατηθούν με το νέο έτος, όταν εξασφαλιστεί πλήρως και η χρηματοδοτησιμότητά τους, κυρίως από το Καλό Χωριό ως τη Παράκαμψη της Παχείας Άμμου.

Για το τμήμα Κίσσαμος – Χανιά έχουν ανατεθεί και εκπονούνται ήδη οι μελέτες ώστε να εισαχθεί ως προαίρεση στη Σύμβαση Παραχώρησης. Ενώ τα τμήματα μετά τον Άγιο Νικόλαο ως τη Σητεία, μελετώνται ήδη προκειμένου να υλοποιηθούν ως δημόσια έργα. Ταυτόχρονα, μελετάται και το κομμάτι Σούδα – Αεροδρόμιο.

Η ταχύτητα μελέτης φτάνει τα 100 χιλιόμετρα την ώρα, που σημαίνει πρακτικά πως το λειτουργικό όριο ταχύτητας θα αγγίζει τα 120-130 χιλιόμετρα την ώρα. Συγχρόνως, εκτός του κύριου άξονα, θα κατασκευαστεί ή θα αναβαθμιστεί και το παράπλευρο ή κάθετο οδικό δίκτυο του αυτοκινητοδρόμου, συνολικού μήκους άνω των 180 χλμ.

Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου

Κίσσαμος – Χανιά (Προαίρεση στη Σύμβαση Παραχώρησης)

·      Μήκος αυτοκινητοδρόμου: 37,5 χλμ.

·      Η τυπική διατομή του αυτοκινητόδρομου έχει πλάτος οδοστρώματος 21,5 μέτρα.

·      2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση με ΛΕΑ και κεντρική νησίδα

·     Εκτιμώμενο κόστος 180 εκατ. ευρώ

Χανιά – Ηράκλειο (Σύμβαση Παραχώρησης)

·      Μήκος αυτοκινητοδρόμου: 157,5 χλμ. και παράπλευρου / κάθετου δικτύου περίπου 150 χλμ.

·      Η τυπική διατομή του αυτοκινητόδρομου έχει πλάτος οδοστρώματος 21,5 μέτρα από 12,50 σήμερα.

·      2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση με ΛΕΑ

·      26 σήραγγες μονού κλάδου συνολικού μήκους περίπου 34 χλμ.

·      10,80 χλμ. νέες γέφυρες, 23 εκ των οποίων υπερβαίνουν τα 100 μέτρα μήκος

·      20 νέοι ανισόπεδοι κόμβοι και αναβάθμιση των υπαρχόντων 18 ανισόπεδων κόμβων στις Παρακάμψεις Χανίων, Ρεθύμνου, Ηρακλείου

·      Εκτιμώμενο κόστος 1,32 δισ. ευρώ.

Χερσόνησος – Νεάπολη (ΣΔΙΤ)

·      Μήκος αυτοκινητοδρόμου: 22,44 χλμ. και παράπλευρου / κάθετου δικτύου 9,65 χλμ

·      Η τυπική διατομή του αυτοκινητόδρομου έχει πλάτος οδοστρώματος 21,5 μέτρα.

·      2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση με ΛΕΑ

·      12 γέφυρες μονού κλάδου (1,7 χλμ.)

·      5 σήραγγες μονού κλάδου (συνολικού μήκους 6,75 χλμ.)

·      1 cut & cover διπλού κλάδου (215 μ)

·      5 νέους Ανισόπεδους Κόμβους

·      Στο ΣΔΙΤ θα ενταχθεί και η λειτουργία και συντήρηση των 14 χλμ. του Νεάπολη – Αγ. Νικόλαος

·      Κατατέθηκε η ΜΠΕ και ξεκίνησε η Β’ Φάση του διαγωνισμού

·      Εκτιμώμενο κόστος 290 εκατ. ευρώ.

Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος

·      Μήκος αυτοκινητοδρόμου: 14,0 χλμ.

·      Η τυπική διατομή του αυτοκινητόδρομου έχει πλάτος οδοστρώματος 21,5 μέτρα

·      2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση με ΛΕΑ

·      Μελετάται και προγραμματίζεται να δημοπρατηθεί ως Δημόσιο Έργο στις αρχές του 2022

·      Εκτιμώμενο κόστος 145 εκ. ευρώ.

Άγιος Νικόλαος – Σητεία

·      Θα ολοκληρωθούν οι μελέτες και θα αναζητηθεί χρηματοδότηση σε συνεργασία με την Περιφέρεια για τα τμήματα Καλό Χωριό – Γέφυρα Φρουζή και Παράκαμψη Παχειάς Άμμου

·      Το έργο είναι περιβαλλοντικά αδειοδοτημένο και η δημοπράτηση μπορεί να γίνει αρχές 2022.