Τρεις παρεμβάσεις για να «τρέξει» το Κτηματολόγιο

Νέες ρυθμίσεις, με στόχο την επιτάχυνση της κτηματογράφησης, την απλοποίηση και ψηφιοποίηση των διαδικασιών για τις μεταβιβάσεις ακινήτων, καθώς και την αναδιοργάνωση του Ελληνικού Κτηματολογίου προωθεί το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.  Το σχέδιο νόμου, το οποίο παρουσίασαν σήμερα στο Υπουργικό Συμβούλιο ο  υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Κυριάκος Πιερρακάκης και ο Υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης,  αρμόδιος για θέματα Κτηματολογίου κ. Γιώργος Στύλιος προβλέπει τρεις δέσμες παρεμβάσεων.

Πρώτη παρέμβαση

Έχει ως στόχο την επιτάχυνση κατά τουλάχιστον δύο χρόνια της  έναρξης λειτουργίας του Κτηματολογίου στις περιοχές όπου ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία κτηματογράφησης.  Ουσιαστικά θα μπορεί, μετά την ολοκλήρωση της φάσης της ανάρτησης των κτηματολογικών πινάκων και  πριν την εξέταση των αντιρρήσεων των πολιτών, να τίθεται το Κτηματολόγιο σε λειτουργία (Λειτουργούν Κτηματολόγιο).

Σήμερα, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία των ήδη κτηματογραφημένων περιοχών, το 98% των ακινήτων μιας περιοχής θα μπορούσαν να καταχωρηθούν στο Κτηματολόγιο μετά την ανάρτηση, χωρίς να απαιτούνται άλλες διαδικασίες. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, για να λειτουργήσει το Κτηματολόγιο πρέπει να έχουν εκδικαστεί όλες οι αιτήσεις και οι αντίθετες απόψεις. Με το προτεινόμενο νομοθετικό πλαίσιο διασφαλίζονται πλήρως όλα τα δικαιώματα όσων θεωρούν ότι θίγονται, με βάση τα στοιχεία της ανάρτησης (που προσεγγιστικά ανέρχονται στο 2% του συνόλου των ιδιοκτητών), χωρίς αυτό να μεταφράζεται σε σημαντική καθυστέρηση για τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες.

Ειδικότερα, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις προβλέπουν τα εξής:

1. Η κτηματογράφηση θα ολοκληρώνεται πριν από την έκδοση των αποφάσεων των Επιτροπών Υποθέσεων Κτηματογράφησης.

2. Όλες οι αιτήσεις και οι αντίθετες απόψεις επί της αίτησης θα κατατίθενται στις προβλεπόμενες προθεσμίες και θα εκδικάζονται κανονικά.

3. Για πρώτη φορά στο κτηματολογικό φύλλο κάθε ακινήτου θα αναγράφονται οι εκκρεμότητες ως προς τα δικαιώματα (αιτήσεις και αντίθετες απόψεις).

Με τη συγκεκριμένη παρέμβαση αποσαφηνίζεται ότι μια ανακριβής πρώτη κτηματολογική εγγραφή μπορεί να διορθώνεται και με τη διαδικασία της διαμεσολάβησης και καθορίζονται το πλαίσιο και οι κανόνες για τον τρόπο καταχώρισης στα κτηματολογικά φύλλα.

Επίσης, η πλήρης πρόσβαση στα κτηματολογικά στοιχεία θα διασφαλίσει τη διαφάνεια στις συναλλαγές, επιτρέποντας τόσο στους ιδιοκτήτες να εκμεταλλευτούν την περιουσία τους, όσο και στους υποψήφιους αγοραστές να μπορούν να γνωρίζουν επακριβώς το ισχύον καθεστώς κάθε ακινήτου (π.χ. εάν εκκρεμεί αντίρρηση σε βάρος του).

 Επιπλέον, αναμορφώνεται η διαδικασία διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη». Ουσιαστικά αφορά περιπτώσεις που ο ιδιοκτήτης από αμέλεια ή άλλους λόγους εμφανίζεται εκ των υστέρων, και παρουσιάζει τίτλους ιδιοκτησίας για κάποιο «ορφανό» ακίνητο.  Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου η συναίνεση του Ελληνικού Δημοσίου για τη διόρθωση ενός τέτοιου προδήλου σφάλματος θα τεκμαίρεται από την μη προβολή αντιρρήσεων εντός 60 ημερών από την επίδοση σε αυτό της αίτησης. Σήμερα το ισχύον νομικό πλαίσιο απαιτεί τη ρητή συναίνεση του Δημοσίου.

Παρέμβαση δεύτερη

Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου εισάγει τον «Ηλεκτρονικό Φάκελο Μεταβίβασης Ακινήτου» με στόχο τη διευκόλυνση, σε όλα τα στάδια, της διαδικασίας μεταβίβασης ενός ακινήτου. Πρόκειται για μια παρέμβαση που αποσκοπεί στην απλοποίηση και την ψηφιοποίηση των επιμέρους διαδικασιών σε μια αγοραπωλησία.

Ειδικότερα, η διαδικασία θα ξεκινά και θα ολοκληρώνεται ηλεκτρονικά στο γραφείο του συμβολαιογράφου. Η επιτάχυνση θα επιτευχθεί πρωτίστως μέσα από την ψηφιοποίηση περισσότερων από 17 πιστοποιητικών,  έγγραφα τα οποία μέχρι σήμερα αναζητούνται σε έντυπη μορφή από μια σειρά υπηρεσίες. Σύμφωνα με τις προωθούμενες ρυθμίσεις, πλέον αυτά θα χορηγούνται ηλεκτρονικά, μέσα από ένα εκτεταμένο πλαίσιο ηλεκτρονικών διασυνδέσεων μεταξύ των μητρώων του Δημοσίου.

Παρέμβαση τρίτη

Η νέα νομοθετική πρωτοβουλία περιλαμβάνει διατάξεις οργανωτικού χαρακτήρα με τις οποίες το Ελληνικό Κτηματολόγιο αποκτά ευελιξία και επάρκεια σε προσωπικό και άλλους πόρους. Με τις νέες διατάξεις μεταξύ άλλων εισάγονται:

• Η δυνατότητα σύναψης προγραμματικών συμβάσεων με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) για την παροχή υποστηρικτικών τεχνικών υπηρεσιών στον Φορέα του Κτηματολογίου

• Η δημιουργία μητρώου διαπιστευμένων μηχανικών για την υποστήριξη στις ενημερώσεις των κτηματολογικών διαγραμμάτων

• Η παροχή «δεύτερης ευκαιρίας» στους άμισθους υποθηκοφύλακες και στους υπαλλήλους των έμμισθων υποθηκοφυλακείων να μεταφερθούν στον Φορέα.

Τα οφέλη που αναμένονται με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις είναι επιγραμματικά τα εξής:

• Ταχύτερη ολοκλήρωση του Κτηματολογίου

• Καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών με πρόσβαση στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες για το σύνολο των δικαιωμάτων στην επικράτεια

• Άνοδος της χώρας στην κατάταξη «Doing Business» της Παγκόσμιας Τράπεζας

• Προσέλκυση επενδύσεων, ανάπτυξη και εξωστρέφεια

• Γρήγορη διόρθωση των ανακριβών πρώτων κτηματολογικών εγγραφών

• Ταχεία επίλυση διαφορών όπου υπάρχει συναίνεση των μερών.