Οι εταιρείες ανακαλύπτουν ξανά την αγάπη τους για τις κεφαλαιακές δαπάνες και αυτό είναι καλό

Καθώς οι πλούσιες χώρες ξανανοίγουν, ξεκαθαρίζει το σχήμα της μετα-πανδημικής οικονομίας. Η τελευταία παγκόσμια τάση είναι η αύξηση των κεφαλαιακών δαπανών. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, οι συνολικές πραγματικές επενδύσεις παγκοσμίως θα είναι σύντομα ένα πέμπτο μεγαλύτερες από ό,τι πριν την πανδημία. Οι επιχειρηματικές επενδύσεις των ΗΠΑ αυξάνονται με ετήσιο ρυθμό 15%. Μέχρι το 2022, οι εταιρείες του S&P 500 αναμένεται να δαπανήσουν πάνω από 10% περισσότερα σε εργοστάσια, τεχνολογία, έρευνα και άλλα. Δεν περνάει μέρα χωρίς μια μεγάλη εταιρεία να καυχιέται για το πόσα σκοπεύει να ξοδέψει. Η ΑΤ&Τ ανακοίνωσε ότι θα επενδύσει 24 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως στα δίκτυά της. Η Sony συγκεντρώνει 18 δισ. δολάρια για προσπάθειες επέκτασης. Οι εταιρείες ημιαγωγών ασχολούνται με μια από τις συνολικά μεγαλύτερες κεφαλαιακές δαπάνες (capex) στην ιστορία τους.

Αυτή είναι και μια απότομη και εξαιρετικά σημαντική αλλαγή. Είναι κορυφαίο γεγονός, γιατί πριν από το covid-19 οι μάνατζερς είχαν ασπαστεί την λιτότητα στις κεφαλαιακές δαπάνες. Οι επιχειρηματικές επενδύσεις των ΗΠΑ  είχαν μείνει στάσιμες σε σχέση με το ΑΕΠ για αρκετές δεκαετίες. Στην Βρετανία ήταν 15% χαμηλότερες από ό, τι στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Ακόμη και όταν τα επιχειρηματικά κέρδη αυξήθηκαν, οι εταιρείες αφιέρωσαν ένα μικρότερο μερίδιο των ταμειακών τους ροών σε κεφαλαιακές δαπάνες και για έρευνα και ανάπτυξη, και περισσότερα χρήματα για εξαγορές και μερίσματα. Αυτό είναι σημαντικό, διότι οι επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και επιχειρηματικές πρακτικές είναι η μυστική συνταγή για υψηλότερο βιοτικό επίπεδο. Οι πενιχρές κεφαλαιακές δαπάνες συνέβαλαν στην αργή παραγωγικότητα και ανάπτυξη των πλούσιων χωρών τη δεκαετία του 2010, και στην εκνευριστική αίσθηση ότι ο καπιταλισμός ενεργούσε άστοχα.

Τώρα, όμως, όλα αυτά αλλάζουν. Τα ποσά για την οικονομική ανακούφιση έβαλαν χρήματα στις τσέπες των ανθρώπων. Στην Αμερική, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα ανά άτομο είναι 27% υψηλότερο από ό,τι ήταν τον Φεβρουάριο του 2020. Και καθώς οι οικονομίες ανοίγουν ξανά, οι άνθρωποι έχουν τη διάθεση να ξοδέψουν. Οι εταιρείες μπορούν επομένως να είναι πιο σίγουρες ότι θα υπάρχει ζήτηση για τα προϊόντα τους τα επόμενα χρόνια – ένα καλό κίνητρο για την επέκταση της παραγωγικότητας. Ορισμένες εταιρείες, ειδικά σε κλάδους που έχουν ως αποδέκτες τους καταναλωτές, έχουν χαμηλά αποθέματα προϊόντων και προσπαθούν μανιωδώς να τα αυξήσουν.

Ωστόσο, οι κεφαλαιακές δαπάνες αυξάνονται όχι μόνο επειδή ο οικονομικός κύκλος βρίσκεται σε ανοδική πορεία. Οι εταιρείες προσαρμόζονται επίσης σε μόνιμες μεταβολές που προκλήθηκαν από την πανδημία, από το αναδυόμενο μοντέλο της «υβριδικής εργασίας» έως τις αυξανόμενες διαδικτυακές αγορές. Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, των οποίων τα προϊόντα είναι τόσο σημαντικά σε αυτή τη μετατόπιση, ώθησαν αυτή την επενδυτική επέλαση. Το 2020, οι εταιρίες αυτές αντιπροσώπευαν το ένα τρίτο των συνολικών δαπανών έρευνας και ανάπτυξης στο S&P 500, ενώ φέτος ενισχύουν τις κεφαλαιακές δαπάνες κατά 30% σε σχέση με το 2019.

Άλλες εταιρείες τώρα αναγνωρίζουν ότι πρέπει να βάλουν τα δυνατά τους. Οι μεγάλοι της λιανικής επιτέλους επενδύουν σε μεγάλο βαθμό σε διαδικτυακές προσφορές για να ανταγωνιστούν την Amazon. Τα εστιατόρια συνεχίζουν να βελτιώνουν την διανομή κατ’ οίκον ακόμη και όταν ανοίγουν ξανά τις αίθουσες εστίασης. Αυτό τους επιτρέπει να καταφέρουν περισσότερες πωλήσεις από τα γεύματα που ετοιμάζουν. Εταιρείες συμβούλων βρίσκουν τρόπους για να μπορεί το προσωπικό τους να παραμένει συνδεδεμένο όταν είναι εκτός γραφείου. Η παγκόσμια αύξηση των αποστολών υπολογιστών για εταιρική χρήση θα είναι ακόμη πιο γρήγορη φέτος από πέρυσι. Όλα αυτά υπόσχονται έναν κόσμο στον οποίο οι άνθρωποι θα κάνουν πολλά περισσότερα σε λιγότερο χρόνο.

Οι εταιρείες σε ορισμένες βιομηχανίες εξακολουθούν να παίζουν με τους κανόνες της δεκαετίας του 2010. Οι εταιρείες εξόρυξης φαίνονται επιφυλακτικές στο να ξοδέψουν χρήματα προκειμένου να άρουν τα εμπόδια στην προσφορά στις αγορές εμπορευμάτων. Οι μεγάλες αλυσίδες ξενοδοχείων φαίνεται να μην σχεδιάζουν να εγκαταστήσουν ντους «τροπικού δάσους» (που βρέχει το σώμα απ’ όλες τις πλευρές) σε κάθε δωμάτιο. Και απομένει να δούμε αν η μετα-πανδημική νόρμα θα είναι για δομικά υψηλότερες επενδυτικές δαπάνες, ή εάν οι επιχειρήσεις επιστρέψουν στις παλιές τους συνήθειες. Προς το παρόν, ωστόσο, ας σταθούμε κατά μέρος και να απολαύσουμε την παγκόσμια άνοδο των κεφαλαιακών δαπανών. Η τάση αυτή υπόσχεται μια πιο δυναμική μορφή καπιταλισμού.