Κίνα: Το μεγάλο στοίχημα του Σι Τζινπίνγκ για το δημογραφικό

Η μεγάλη μείωση στο ρυθμό γεννήσεων και οι κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις που αυτή δημιουργεί προβληματίζει την κυβέρνηση της Κίνας και πλέον με προσωπική παρέμβαση του ίδιου προέδρου Σι Τζινπίνγκ, το Πεκίνο αποφάσισε να επιτρέψει στα ζευγάρια της χώρας να κάνουν και τρίτο παιδί. Πρόκειται για σοβαρή προσπάθεια να αναστραφεί η τάση αυτή, που, όμως, μπορεί να μην αποδώσει άμεσα για την κυβέρνηση εάν δεν αλλάξουν πολλά ακόμη, όπως προειδοποιούν διεθνείς αναλυτές.

Η κίνηση αυτή του Σι θεωρείται χωρίς προηγούμενο αφού συνήθως τέτοιες ευρείες αποφάσεις λαμβάνονται μετά από μακρές διαβουλεύσεις μέσα στο κυβερνών κόμμα. Η άμεση ανάληψη δράσης όμως δείχνει το πόσο μεγάλη ανησυχία έχει δημιουργηθεί στη χώρα για το δημογραφικό πρόβλημα – το οποίο δεν είναι πρόβλημα μόνο της Κίνας αλλά και πολλών άλλων μεγάλων και μικρότερων οικονομιών περιλαμβανομένης και της Ελλάδας.

Ειδικοί στα δημογραφικά έχουν προειδοποιήσει ότι ο σύγχρονος, απαιτητικός τρόπος ζωής ειδικά στις μεγάλες πόλεις, η μετακίνηση μεγάλου μέρους πληθυσμού από την περιφέρεια στα αστικά κέντρα και η αύξηση του κόστους για να μεγαλώνει κανείς παιδιά, είναι παράγοντες που επηρεάζουν τις γεννήσεις και δεν μπορούν να αντιστραφούν εύκολα.

Είναι ενδεικτικό, σύμφωνα με στοιχεία των Φαινάνσιαλ Τάιμς, ότι τα τελευταία πέντε χρόνια το ποσοστό γονιμότητας στην Κίνα έχει μειωθεί στις 1,3 γεννήσεις ανά γυναίκα που είναι από τα χαμηλότερα σε όλο τον κόσμο.

Από τις αρχές του ’80 η πολιτική του ενός παιδιού

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 το Πεκίνο είχε εισαγάγει την πολιτική του ενός παιδιού ανά οικογένειας καθώς τότε ο πληθυσμός αυξανόταν γοργά στο ένα δισ. Το 2013 η κυβέρνηση επέτρεψε σε ζευγάρια να κάνουν δύο παιδιά όταν ο ένας γονέας δεν είχε άλλα αδέλφια. Από το 2015 και μετά το Πεκίνο επέτρεψε στις οικογένειες να κάνουν δύο παιδιά, κάτι που ίσχυε μέχρι τώρα.

Ακόμη και τότε όμως, δεν εκμεταλλεύτηκαν όλες οι οικογένειες την ευχέρεια αυτή. Αυτό είναι που προκαλεί και τα μεγαλύτερα ερωτηματικά τώρα, για το εάν θα πετύχει η κίνηση του Πεκίνου να επιτρέψει και τρίτο παιδί.

Η απογραφή που γίνεται μια φορά κάθε δέκα χρόνια έδειξε πέρσι ότι γεννήθηκαν στη χώρα συνολικά 12 εκατ. παιδιά. Ήταν η τέταρτη συνεχής χρονιά που καταγράφηκε μείωση στις γεννήσεις παρά τη χαλάρωση των περιορισμών αυτών, καθώς το 2016, για παράδειγμα, είχαν γεννηθεί σχεδόν 18 εκατ. παιδιά. Σήμερα ο πληθυσμός της Κίνας ανέρχεται σε 1,41 δισ. και αναμένεται εάν δεν αλλάξει κάτι να αρχίσει να μειώνεται από το 2025.

Αυξήθηκε το ποστοστό ηλικιωμένων

Η ίδια απογραφή έδειξε ένα ακόμη ανησυχητικό στοιχείο. Κατέγραψε μεγάλη αύξηση των Κινέζων με ηλικία άνω των 60 ετών, που στα τέλη του 2020 αποτελούσαν πλέον το σχεδόν 19% του συνολικού πληθυσμού από 13% το 2010 σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε η Wall Street Journal. Ταυτόχρονα, το ποσοστό των πολιτών της Κίνας με ηλικία από 15 έως 59 έτη, όσων δηλαδή βρίσκονται σε ηλικία που μπορούν να εργαστούν, υποχώρησε από το 70% στο 63%.

Επιπλέον κίνητρα από την κυβέρνηση

Με το ερώτημα που προκύπτει τώρα να είναι: «Αφού οι κινέζοι δεν έκαναν περισσότερα παιδιά όταν μπορούσαν να κάνουν δύο, γιατί να κάνουν τώρα που ο αριθμός αυξήθηκε σε τρία», η κινεζική κυβέρνηση φαίνεται ότι ετοιμάζει επιπλέον κίνητρα με στόχο να τονώσει την κοινωνία και την οικονομία.

Το Πεκίνο ανακοίνωσε ότι θα παράσχει περισσότερες ευκαιρίες για εκπαίδευση και θα μειώσει το κόστος της εκπαίδευσης αυτής για τις οικογένειες. Επίσης φαίνεται ότι προωθούνται αλλαγές στην υγειονομική περίθαλψη, το συνταξιοδοτικό, τις συντάξεις που θα καταβάλλονται και γενικότερα την κοινωνική πρόνοια. Με βάση το λεγόμενο 14ο πενταετές σχέδιο για την κοινωνία και την οικονομία που αποκαλύφθηκε πριν από τρεις περίπου μήνες, το Πεκίνο επιδιώκει να αυξήσει το προσδόκιμο ζωής των πολιτών κατά ένα έτος, να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης και –τώρα- να επιδιώξει να αυξήσει τις γεννήσεις. Το στοίχημα για τον Σι Τζινπίνγκ και το επιτελείο του είναι μεγάλο, αλλά όπως όλα δείχνουν η μεγαλύτερη αναπτυσσόμενη οικονομία στον κόσμο έχει αναλάβει δράση.