Επενδύσεις, αλλά τι επενδύσεις;

Κινητήρια δύναμη της πολυπόθητης ανάπτυξης και μεγάλο στοίχημα για τη κυβέρνηση είναι η τόνωση των επενδύσεων που συνδέεται άρρηκτα με την ταχεία και αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης.

Ωστόσο η εμπειρία και η οικονομική διαδρομή της χώρας δείχνουν ότι πρόκειται για μια εξαιρετικά δύσκολη και περίπλοκη υπόθεση που απαιτεί ανατροπές και υπερβάσεις σε πολλά μέτωπα.

Κατ’ αρχάς θα πρέπει να υπάρχει ένα συγκροτημένο αναπτυξιακό μοντέλο με σαφείς και ιεραρχημένους στόχους στη βάση των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων.

Το κεντρικό ερώτημα είναι τι είδους επενδύσεις χρειάζεται η οικονομία και σε ποιους τομείς έτσι ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα, να παραχθεί η μέγιστη δυνατή προστιθεμένη αξία, να ενθαρρυνθεί η εξωστρέφεια και να διασφαλισθεί μακροχρόνια και βιώσιμη ανάκαμψη με ισχυρό αντίχτυπο στις θέσεις εργασίας και το βιοτικό επίπεδο των πολιτών.

Αν οι παρεμβάσεις για τη βελτίωση του επενδυτικού κλίματος και την προσέλκυση κεφαλαίων δεν έχουν συνοχή και συγκεκριμένη στόχευση και δεν μετουσιώνονται σε «κοινωνικό μέρισμα» θα είναι εφήμερες και θνησιγενείς και θα ψάχνουμε ξανά τη «χαμένη ευκαιρία».

Τα αγκάθια και οι προκλήσεις είναι πολλά.

Χρείαζεται αναμόρφωση και εκσυγχρονισμός των κεφαλαικών και φορολογικών κινήτρων.

Η κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει στην αναθεώρηση του υφιστάμενου πλαισίου εισάγοντας για πρώτη φορά κίνητρα κεφαλαιακής μορφής σε συγκεκριμένες κατηγορίες, όπως στις Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας, καθώς και σε μία νέα κατηγορία επενδύσεων όπως η αγροδιατροφή, η τεχνητή νοημοσύνη, η διαχείριση απορριμμάτων, η ρομποτική και ο ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων. Οι κινήσεις αυτές αποτελούν αναμφισβήτητα σημαντικό βήμα αλλά απαιτείται επανεξέταση συνολικά των μορφών των κινήτρων είτε αυτά αφορούν επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις, είτε φορολογικές εκπτώσεις και απαλλαγές καθώς οι φορείς της αγοράς και ο επιχειρηματικός κόσμος θεωρεί το ισχύον καθεστώς ανεπαρκές, ελλειμματικό και αναχρονιστικό.

Η άλλη βασική προϋπόθεση είναι να σπάσει το απόστημα της πολυνομίας, της γραφειοκρατίας και της αλληλοεπικάλυψης αρμοδιοτήτων μεταξύ των υπηρειών και των φορέων της δημόσιας διοίκησης που βραχυκυκλώνουν την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίών υψηλής προστιθέμενης αξίας και αναπτυξιακής δυναμικής.

Στο υπουργικό συμβούλιο της Δευτέρας διαπιστώθηκε σωρεία προβλημάτων στη προσέλκυση νέων επενδυτών που έχουν να κάνουν με σημαντικές καθυστερήσεις στην έγκαιρη διεκπεραίωση μεγάλου μέρους των επενδυτικών σχεδίων και στην παράλληλη ισχύ διαφορετικών νόμων για τις στρατηγικές επενδύσεις που σε πολλές περιπτώσεις ρυθμίζουν τα ίδια ζητήματα με διαφορετικό τρόπο προκαλώντας δυσχέρεια κατανόησης και ανασφάλεια στους υποψήφιους μεγάλους επενδυτές και στους στρατηγικούς επενδυτές.

Για να ξεπεραστούν οι αγκυλώσεις η κυβέρνηση προωθεί νομοσχέδιο για την αναμόρφωση και βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου καθώς και την επιτάχυνση και την ευελιξία των διοικητικών διαδικασιών για τις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις.

Πέραν όμως των νομοθετικών και διοκητικών αλλαγών η επενδυτική ανάταξη απαιτεί κλίμα σταθερότητας και εμπιστοσύνης στις προοπτικές της οικονομίας. Κεντρική επιδίωξη της δημοσιονομικής και αναπτυξιακής πολιτικής της κυβέρνησης πρέπει να είναι η εξάλειψη κάθε ίχνους ανασφάλειας και αβεβαιότητας και η αναβάθμιση της εικόνας της χώρας.