Το αόρατο χέρι της εργασίας

Από την έκθεση του ΟΟΣΑ δεν προκαλεί εντύπωση ούτε η βελτιωμένη πρόβλεψη για το ΑΕΠ, ούτε οι καλές εκτιμήσεις για τις επενδύσεις και τις εξαγωγές. Αυτές θα αλλάζουν συνεχώς προς το καλύτερο όσο φεύγει η καχυποψία και δημιουργείται η ασφάλεια ότι η οικονομία δεν θα χρειαστεί να ξανακλείσει. Αυτό που πραγματικά εντυπωσιάζει στο κείμενο του διεθνούς οργανισμού, είναι η εκτίμηση που κάνει για την ελληνική αγορά εργασίας. Κόντρα σε όλες τις «μαύρες σκέψεις» που εύλογα γίνονταν την περίοδο της καραντίνας και έκαναν λόγο για στρατιές ανέργων που θα ακολουθούσαν, τα πράγματα δείχνουν διαφορετικά. Αισθητά καλύτερα.

Οι επιχειρήσεις, σημειώνει ο ΟΟΣΑ, προσλάμβαναν εργαζόμενους τους πρώτους μήνες του 2021 αν και είχαν θέσει σε αναστολή συμβάσεις χιλιάδων εργαζομένων. Μέσα στην καραντίνα, δηλαδή, τα ποσοστά απασχόλησης αυξάνονταν αντί να μειώνονται. Οι εταιρείες προετοιμάζονταν για αυτό που θα ακολουθήσει. Τη μεγάλη ανάπτυξη, τις καλές προοπτικές. Ως εκ τούτου, ο ΟΟΣΑ προβλέπει ότι το ποσοστό ανεργίας θα μειωθεί από το 16,3% πέρυσι στο 15,9% φέτος και στο 15,6% το 2022. Η πρόβλεψη του ΟΟΣΑ κινείται πολύ κοντά και στην αίσθηση που υπάρχει στην κοινωνία, μετά το άνοιγμα. Οτι δεν υπάρχουν πολλοί διαθέσιμοι εργαζόμενοι σε σημαντικούς τομείς για τη χώρα, όπως αυτός των υπηρεσιών, του τουρισμού και της εστίασης. Για την ακρίβεια το πρόβλημα είναι για την ώρα πιο έντονο στην εστίαση. Χιλιάδες έλληνες εργαζόμενοι φαίνεται ότι στράφηκαν σε άλλους τομείς μέσα στην καραντίνα, με αποτέλεσμα το έμπειρο προσωπικό να είναι δυσεύρετο. Δεν πρόκειται για ελληνικό μόνο φαινόμενο, καθώς η ίδια τάση υπάρχει και στις ΗΠΑ μετά τη λήξη της καραντίνας, με τη ζήτηση για υπαλλήλους σε εστιατόρια και κατασκευές να ξεπερνά κατά πολύ την προσφορά.

Προφανώς λιγότεροι εργαζόμενοι για τα ίδια ή περισσότερα εστιατόρια, σημαίνει καλύτερες αμοιβές για τους καλούς εργαζόμενους και μια επιβάρυνση του κόστους, άρα και των τελικών τιμών καταναλωτή για τους πελάτες των εστιατορίων. Αυτή είναι μια πρώτη στρέβλωση. Προφανώς όταν ανοίξουν ξανά πλήρως τα ευρωπαϊκά σύνορα, μέρος αυτής της στρέβλωσης θα ξεπεραστεί.

Το πραγματικό ωστόσο διακύβευμα για την Ελλάδα, αφού αποφεύχθηκαν τα χειρότερα μιας νέας κρίσης στην αγορά εργασίας, είναι πως θα καταφέρει η χώρα να επιστρέψει σε μονοψήφια ποσοστά ανεργίας. Πως θα σπάσει αυτόν τον σκληρό πυρήνα όχι μόνο των επίσημα καταγεγραμμένων ανέργων, αλλά και αυτών που δηλώνουν ότι δεν ψάχνουν για δουλειά και οι οποίοι κινούνται μεταξύ παραοικονομίας και είσπραξης επιδομάτων. Προφανώς το ποσοστό των τελευταίων έχει αυξηθεί τον τελευταίο χρόνο από το αντικίνητρο που προκαλούσε για είσοδο στην αγορά εργασίας η έξαρση του ιού.

Το πρόβλημα ωστόσο είναι μεγάλο. Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνες που έχουν μείνει μήνες ακόμα και χρόνια εκτός δουλειάς. Δεν θα είναι εύκολη η επαγγελματική τους αποκατάσταση. Τα χρήματα υπάρχουν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το θέμα είναι να υπάρχει και το σχέδιο. Δεν αρκεί αυτή τη φορά να στηθεί ένα πρόγραμμα κατάρτισης, που απλά περνάει ο συμμετέχων και βάζει υπογραφές και το ΚΕΚ εισπράττει τα χρήματα. Χρειάζεται πραγματική σύνδεση της κατάρτισης με την αγορά εργασίας. Να δημιουργηθεί ένα αόρατο χέρι που θα πάρει τον άνεργο από το χέρι και με σεβασμό να τον βάλει ξανά σε εργασιακό περιβάλλον…