Πετρέλαιο: Οι ανατιμήσεις ροκανίζουν τα εισοδήματα των νοικοκυριών 

Η ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας και το σκληρό πόκερ στην παραγωγή από τον ΟΠΕΚ+ οδηγούν το μαύρο χρυσό στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας διετίας. Τα νοικοκυριά τώρα αναγκάζονται ξανά να βάλουν ξανά πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για καύσιμα σε μια περίοδο μάλιστα που τα εισοδήματα έχουν δεχτεί πλήγμα λόγω των προηγούμενων περιορισμών κατά του Covid-19. Σε μια περίοδο μάλιστα που οι ανάγκες για μετακινήσεις είναι πιο αυξημένες λόγω άρσης περιορισμών και έναρξης της καλοκαιρινής περιόδου.

Πρόκειται για αυξήσεις στην ενέργεια και ειδικά στα υγρά καύσιμα που έρχονται να προστεθούν σε αυτές άλλων πρώτων υλών όπως είναι το σιδηρομετάλλευμα και ο χαλκός, αλλά και του κόστους μεταφοράς προϊόντων κυρίως διά θαλάσσης, προκαλώντας εκρηκτικό κοκτέιλ ανατιμήσεων. Διεθνείς αναλυτές αναφέρουν ότι η τελευταία φορά που υπήρξε τόσο συνδυασμένη αύξηση σε ευρύ φάσμα τιμών πρώτων υλών ήταν μετά την ανάκαμψη της οικονομίας που ακολούθησε τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2009. Όλα αυτά βέβαια πλήττουν έντονα τους καταναλωτές, ιδιαίτερα σε χώρες που βασίζονται σε μεγάλες εισαγωγές προϊόντων και κυρίως καυσίμων για να καλυφθούν οι ανάγκες.

Είναι ενδεικτικό ότι η τιμή της αμόλυβδης στην Ελλάδα παρουσιάζει αύξηση της τάξης του 20% σε σύγκριση με πέρσι με τις τιμές να φτάνουν τα 1,60 ευρώ το λίτρο και σε κάποια νησιά να πλησιάζουν ακόμη και τα 1,8 ευρώ το λίτρο. Σύμφωνα με το υπουργείο Ανάπτυξης η μέση τιμή της αμόλυβδης σε όλη τη χώρα διαμορφώνεται τώρα στα 1,61 ευρώ, ενώ ακριβώς ένα χρόνο πριν η μέση τιμή έφτανε τα 1,36 ευρώ το λίτρο. Ουσιαστικά σήμερα οι οδηγοί πληρώνουν την απλή αμόλυβδη σε τιμές που είχε η αμόλυβδη 100 οκτανίων τον Ιούνιο του 2020.

Πάνω από τα 70 δολάρια το αργό

Οι τιμές του πετρελαίου ξεπέρασαν ξανά τα 70 δολάρια το βαρέλι με τον ΟΠΕΚ και τους συμμάχους του όπως η Ρωσία (ΟΠΕΚ+) να προβλέπουν υψηλότερη ζήτηση και αύξηση της παραγωγής. Οι χώρες του ΟΠΕΚ+ συμφώνησαν την 1η Ιουνίου να συνεχίσουν να αυξάνουν την παραγωγή μετά τις τεράστιες περικοπές που είχαν κάνει στις αρχές της πανδημίας. Ο ΟΠΕΚ+ όμως προτιμά να ακολουθεί πολιτική αυξήσεων παραγωγής με το σταγονόμετρο σε μια προσπάθεια να ελέγχει καλύτερα την αγορά. Έτσι, ενώ ανακοίνωσε νέες αυξήσεις στην παραγωγή άμεσα, αυτές θα ισχύσουν μόνο μέχρι και τον Ιούλιο όταν και τα μέλη του καρτέλ θα καθίσουν ξανά σε (διαδικτυακό πιθανότατα) στρογγυλό τραπέζι για να καθορίσουν την πολιτική τους από εκεί και πέρα. Πρόκειται ουσιαστικά για επαναβεβαίωση της πολιτικής που είχε αποφασιστεί τον Απρίλιο. Η αύξηση θα φτάσει τα 350.000 ημερησίως αυτό το μήνα και τα 441.000 βαρέλια ημερησίως τον Ιούλιο.

Μεγάλο ερωτηματικό παραμένει επίσης το τι θα γίνει με την παραγωγή του Ιράν που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα του ΟΠΕΚ μετά τη Σαουδική Αραβία. Οι κυρώσεις που είχαν επιβάλει οι ΗΠΑ στην Τεχεράνη είχαν μειώσει σημαντικά τις εξαγωγές μαύρου χρυσού από τη χώρα, αλλά τώρα το Ιράν επιδιώκει επανεκκίνηση συνομιλιών με την Ουάσιγκτον για να αλλάξει το κλίμα.

Το αργό πετρέλαιο μπρεντ που αποτελεί το παγκόσμιο σημείο αναφοράς έφτασε κοντά στα 71 δολάρια πριν να υποχωρήσει στα επίπεδα των 70 δολαρίων το βαρέλι που είναι το υψηλότερο από το Μάιο του 2019. Το αμερικανικό αργό West Texas Intermediate έφτασε στα 67,7 δολάρια το βαρέλι που είναι τα υψηλότερα επίπεδα από τον Ιούνιο του 2018.

Οι κεντρικές τράπεζες έχουν βάλει τώρα στο μικροσκόπιο όλες τις εξελίξεις αυτές, για να δουν εάν οι αυξήσεις στο πετρέλαιο και την ενέργεια είναι κάτι το συγκυριακό ή εάν η αύξηση που αυτές προκαλούν στις τιμές δημιουργούν την ανάγκη για αλλαγή της –πολύ χαλαρής προς το παρόν- νομισματικής πολιτικής. Ήδη η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει δώσει σήμα ότι μπορεί να εξετάσει πιο αυστηρή νομισματική πολιτική. Σήμα περιμένουν οι αγορές και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που συνεδριάζει στις 10 Ιουνίου, με την πρόεδρο Κριστίν Λαγκάρντ να φέρεται να θεωρεί για την ώρα ότι η όλη υπόθεση χρήζει περισσότερης εξέτασης.