Ένας Μινώταυρος για τα υγρά απόβλητα μυκητοκτόνων στα συσκευαστήρια φρούτων

Η παραγωγή και εμπορία φρούτων αποτελεί έναν από σημαντικότερους αγροτοπαραγωγικούς τομείς της χώρας μας, με τα συσκευαστήρια φρούτων να επεξεργάζονται εκατομμύρια τόνους αυτών κάθε χρόνο.

Η προσβολή των φρούτων από μύκητες κατά την αποθήκευση τους αποτελεί το σημαντικότερο πρόβλημα της μεταποιητικής βιομηχανίας φρούτων, οδηγώντας σε σημαντικές οικονομικές απώλειας λόγω υποβάθμισης της ποιότητας τους. Παρά την εφαρμογή μη χημικών μεθόδων για την προστασία του συσκευασμένου προϊόντος, η εφαρμογή μυκητοκτόνων αποτελεί τον πλέον αποτελεσματικό μετασυλλεκτικό χειρισμό. Η εκτεταμένη εφαρμογή μυκητοκτόνων στα συσκευαστήρια φρούτων οδηγεί στην παραγωγή σημαντικών όγκων υγρών αποβλήτων που χαρακτηρίζονται από υψηλές συγκεντρώσεις μυκητοκτόνων, που δύνανται να προσεγγίσουν ακόμη και τα 200 mg/L. Πολλά εξ αυτών χαρακτηρίζονται από υψηλή τοξικότητα στους υδρόβιους οργανισμούς, ενώ συχνά εφαρμοζόμενα μετασυλλεκτικά μυκητοκτόνα είναι ιδιαίτερα υπολειμματικά στο περιβάλλον.

Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα, αναγνωρίζοντας με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1109/2009 τον περιβαλλοντικό κίνδυνο σημειακής ρύπανσης των φυσικών υδάτινων πόρων επέτρεψε την μετασυλλεκτική χρήση μυκητοκτόνων υπό την αυστηρή προϋπόθεση τα παραγόμενα υγρά απόβλητα να επεξεργάζονται. Εντούτοις δεν υπάρχει έως σήμερα οικονομική και αποτελεσματική μέθοδος πλήρους κλίμακας για την επιτόπια (in situ) επεξεργασία των υγρών αυτών αποβλήτων, με συνέπεια οι μονάδες συσκευασίας φρούτων να στρέφονται σε εταιρείες που ειδικεύονται στην ex situ διαχείριση τους, αυξάνοντας το κόστος επεξεργασίας τους, που υπερβαίνει συχνά τα 1.000 €/m3.

Στην προσπάθεια εξεύρεσης μιας οικονομικής και βιώσιμης λύσης, το Εργαστήριο Διαχείρισης και Τεχνολογίας Υγρών Αποβλήτων του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ) ως Συντονιστής σε συνεργασία με το Εργαστήριο Βιοτεχνολογίας Φυτών και Περιβάλλοντος του Τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (ΠΘ) και τις εταιρίες ΥΔΡΟΧΗΜΙΚΗ και ΠΟΥΛΗΣ ΑΕ αναπτύσσουν στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου “Minotaur” πρότυπη μονάδα πλήρους κλίμακας για την επεξεργασία των υγρών αποβλήτων που παράγονται από τους μετασυλλεκτικούς χειρισμούς στα συσκευαστήρια φρούτων.

Το πρόγραμμα “Minotaur” (https://www.minotaurproject.gr/el/) διανύει τον τρίτο χρόνο υλοποίησης και έχουν ήδη επιλεγεί αποτελεσματικές μικροβιακές καλλιέργειες, ενώ η επιλογή και η μελέτη κλιμάκωσης του πρότυπου συστήματος επεξεργασίας έχει ολοκληρωθεί με επιτυχία.

Οι επιλεγόμενες μικροβιακές καλλιέργειες ειδικεύονται στην αποδόμηση των κυριότερων μετασυλλεκτικών μυκητοκτόνων, όπου η εφαρμογή τους στις πιλοτικές μονάδες που αναπτύχθηκαν οδήγησε σε αποδόσεις απομάκρυνσης που προσέγγιζαν ακόμη και το 99%. Η τεχνολογική αυτή λύση για την επεξεργασία υγρών αποβλήτων πλούσιων σε μετασυλλεκτικά μυκητοκτόνα έχει ήδη εγκατασταθεί στις εγκαταστάσεις του συσκευαστηρίου ΠΟΥΛΗΣ στον Τύρναβο με την κατασκευή ενός πρότυπου βιοαντιδραστήρα πλήρους κλίμακας, που αποτελεί τον τελικό χρήση της νέας τεχνολογίας που έχει αναπτυχθεί.

Το επιστημονικό αυτό εγχείρημα βαίνει προς ολοκλήρωση με τη βελτιστοποίηση των συνθηκών λειτουργίας του πρότυπου συστήματος μέσω των συνεργιστικών προσπαθειών των τεσσάρων συμπραττόμενων φορέων, για να δοθεί στον μεταποιητικό αυτό κλάδο μια οικονομική και αξιόπιστη λύση διαχείρισης των παραγόμενων υγρών αποβλήτων.

* Σπυρίδων Ντούγιας, αναπληρωτής καθηγητής, Εργαστήριο Διαχείρισης και Τεχνολογίας Υγρών Αποβλήτων, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

* Το έργο «Ανάπτυξη νέων καινοτόμων βιολογικών συστημάτων για την επεξεργασία υγρών αποβλήτων επιβαρυμένων με γεωργικά φάρμακα από μεταποιητικές αγροτικές βιομηχανίες – MINOTAUR» υλοποιείται στο πλαίσιο της Δράσης ΕΡΕΥΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ και συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εθνικούς πόρους μέσω του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) (κωδικός έργου: T1ΕΔΚ- 02566)

Δημοσίευση έρευνας

Παρουσίαση ερευνητικής εργασίας