Ακίνητα: Φόβοι για παγκόσμια φούσκα από το ράλι 15ετίας στις τιμές [πίνακας]

Η έκρηξη της ζήτησης για την αγορά κατοικιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχει προκαλέσει τις μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών της τελευταίας 15ετίας -και σε αρκετές χώρες δημιουργεί τον κίνδυνο ακόμη και για τη δημιουργία φούσκας, η οποία εάν τελικά σκάσει θα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες για την κοινωνία και την οικονομία.

Αυτό προκύπτει με βάση τα νέα στοιχεία τιμών κατοικιών για το πρώτο τρίμηνο του 2021 από την εταιρεία ακινήτων Knight Frank στην έκθεση Global House Price Index, τα οποία παρουσιάζει σήμερα ο Οικονομικός Ταχυδρόμος. Με βάση τα στοιχεία αυτά, η μέση αύξηση σε 56 χώρες που αναλύονται έφτασε το Μάρτιο του 2021 το 7,3% σε ετήσια βάση, με τις αυξήσεις όμως σε 13 χώρες να ξεπερνούν το 10%. Πρόκειται ουσιαστικά για τη μεγαλύτερη αύξηση που έχει καταγραφεί από το Μάρτιο του 2006 και ο COVID-19 αποτελεί βασική αιτία για αυτό.

Υπάρχουν χώρες που τα στοιχεία τους προκαλούν πραγματικό σοκ όσον αφορά το ράλι. Η Τουρκία, για παράδειγμα, που βρίσκεται στην πρώτη θέση της λίστας με τις αυξήσεις είδε το διάστημα αυτό τις τιμές των κατοικιών να εκτοξεύονται ούτε λίγο ούτε πολύ κατά 32%. Πρόκειται για αυξήσεις που ανεβάζουν στο κόκκινο το θερμόμετρο της εγχώριας αγοράς βγάζοντας στο περιθώριο πολλούς υποψήφιους αγοραστές που δεν μπορούν να παρακολουθήσουν το ράλι αυτό. Βασικό πρόβλημα στη γειτονική χώρα είναι το ότι ο πληθωρισμός καλπάζει με πάνω από 17% λόγω των πολιτικών του Ταγίπ Ερντογάν και της κυβέρνησής του. Στην αύξηση των τιμών των κατοικιών συνυπολογίζεται ο πληθωρισμός αυτός, αφού χωρίς αυτόν οι αυξήσεις στα σπίτια στην Τουρκία θα έφταναν το 16% περίπου –και πάλι ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 42η θέση με ετήσιες αυξήσεις της τάξης του 3,1%.

Το μεγάλο μέγεθος των αυξήσεων αντικατοπτρίζεται ιδιαίτερα –και προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία- σε ισχυρές ανεπτυγμένες οικονομίες όπως είναι οι ΗΠΑ, η Σουηδία, ο Καναδάς και η Βρετανία, αλλά και χώρες της ευρωζώνης όπως η Αυστρία και η Ολλανδία.

Ειδικότερα, τεράστιες αυξήσεις στις τιμές, με διψήφια ποσοστά, καταγράφονται στη Νέα Ζηλανδία (22,1%), το Λουξεμβούργιο (16,6%), τη Σλοβακία (15,5%), τις ΗΠΑ (13,2%), τη Σουηδία (13%), την Αυστρία (12,3%), την Ολλανδία (11,3%), τη Ρωσία (11,1%), τη Νορβηγία (10,9%), τον Καναδάς (10,8%), τη Βρετανία (10,2%) και το Περού (10%).

Αντίθετα, σε χώρες που στο παρελθόν τα ακίνητα είχαν κάνει μεγάλο ράλι, αλλά έχουν περάσει και από τις «συμπληγάδες» της κρίσης χρέους, όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ιρλανδία και η Κύπρος, οι αυξήσεις είναι πολύ μικρότερες. Στην Ισπανία μάλιστα καταγράφηκε μείωση τιμών κατά 1,8% το δωδεκάμηνο. Η Πορτογαλία βρίσκεται στη μέση περίπου της κλίμακας με αυξήσεις 6,8%.

Η πανδημία έφερε αυξήσεις

Σημαντικός και ιδιαίτερα καθοριστικός παράγοντας για το ράλι στις τιμές των ακινήτων ήταν η πανδημία. Όπως ανέφερε η επικεφαλής διεθνών ερευνών για θέματα κατοικιών την Knight Frank, Κέιτ Έβερετ Άλεν, στο Mansion Global, «παράγοντας που συνέβαλε στην αύξηση των τιμών των κατοικιών παγκοσμίως ήταν η μαζική επαναξιολόγηση αναγκών στέγασης λόγω της πανδημίας, είτε επρόκειτο για αγοραστές που αναζητούσαν γραφεία στο σπίτι, κήπους, ή απλά ήθελαν να είναι πιο κοντά σε πολύ ανοικτούς χώρους». Οι απαιτήσεις για το πώς πρέπει να είναι ένα σπίτι αυξήθηκαν κατά τους περιορισμούς και οι ιδιοκτήτες ξανασκέφτηκαν το πως θα ήθελαν να ζουν, κάνοντας πολλούς να μετακομίσουν ή να αγοράσουν δεύτερο σπίτι, προσέθεσε η ίδια.

Η Knight Frank στην έκθεσή της κάνει ανοικτά λόγο ότι πλέον έχουν αυξηθεί οι φόβοι για τη δημιουργία φούσκας λόγω των αυξήσεων των τιμών ιδιαίτερα από τα στοιχεία στις ανεπτυγμένες οικονομίες, αλλά προσθέτει ότι οι αρχές έχουν ήδη να αναλαμβάνουν δράση. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται σε χώρες όπως η Κίνα, η Νέα Ζηλανδία και η Ιρλανδία όπου εκεί έχουν ήδη ληφθεί μέτρα με πιο αυστηρούς όρους δανεισμού. Επίσης σε χώρες όπως ο Καναδάς και η Κίνα εξετάζεται επιπλέον επιβολή φόρων στα κλειστά ακίνητα. Επιπλέον γίνεται αναφορά στις σκέψεις για να μπει φρένο στα δημοσιονομικά πακέτα στήριξης από κυβερνήσεις που πλημμύρησαν τον κόσμο με ρευστό.