«Οπου φτωχός και η μοίρα του…»

Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 1972 από τα Ηνωμένα Έθνη και αποτελεί την κύρια εκδήλωση του ΟΗΕ για την ενημέρωση του παγκόσμιου κοινού σχετικά με τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα.

Για τα περιβαλλοντικά προβλήματα έχουν χυθεί τόνοι μελάνης. Αυτό είναι καλό (για να μην ξεχνιόμαστε), αλλά το θέμα μας σήμερα είναι λίγο διαφορετικό. Ποιο είναι αυτό; Είναι η ανισότητα. Όχι, δεν θα κάνουμε κοινωνιολογική ανάλυση για τα δεινά του κόσμου, θα αποτυπώσουμε όμως μια κατάσταση την οποία χρόνια τώρα, είτε την κρύβουμε κάτω από το χαλί, είτε απλώς την προσπερνάμε…

Οι πιο ευάλωτοι πληθυσμοί και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν… 

Αν ξεφύγουμε λίγο από τη σημερινή… «εορταστική», και τα «παχιά» λόγια περί αναγκαίων μέτρων για να σωθεί η Γη και η ζωή πάνω σε αυτήν (σ.σ.: σαφώς και είναι αναγκαία τα μέτρα ας μην γελιόμαστε), θα δούμε, όπως μου λέει, η υπεύθυνη εκστρατειών για την πράσινη και δίκαιη ανάπτυξη της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace Ναταλία Τσιγαρίδου, πως οι ευάλωτες χώρες και οι πιο ευάλωτοι πληθυσμοί εντός ανεπτυγμένων χωρών, είναι αυτοί που έχουν πληγεί περισσότερο από τις επιπτώσεις της περιβαλλοντικής κρίσης… Ο,τι ακριβώς συνέβη και συμβαίνει με τις επιπτώσεις της πανδημίας.

-Δηλαδή;

-« Η υποβάθμιση τού περιβάλλοντος οδηγεί σε σημαντική μείωση της ευημερίας και αύξηση των ανισοτήτων, ενώ η υπερσυγκέντρωση των πόρων , οικονομικών και φυσικών ενισχύει ακόμη περισσότερο αυτήν την τάση…», επισημαίνει η Ναταλία Τσιγαρίδου.

-Δώσε μου ένα παράδειγμα.

-«Απομακρυσμένες κοινότητες σε χώρες με χαμηλό επίπεδο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου καλούνται πρώτες να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις από την αύξηση της στάθμης της θάλασσας, εγκαταλείποντας τα πατροπαράδοτα εδάφη τους και αναζητώντας πιο ασφαλείς περιοχές για να εγκατασταθούν».

-«Θέλεις κι άλλα παραδείγματα;».

-Ναι.

-«Η υπεραλίευση των θαλασσών του πλανήτη από τους βιομηχανικούς στόλους των ανεπτυγμένων χωρών οδηγεί φτωχές κοινότητες στην απώλεια πηγών τροφής και εισοδήματος.

»Η εξαγωγή σκουπιδιών (ανακυκλώσιμων και μη) της Δύσης σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας δημιουργεί εκεί τεράστιες χωματερές, που επιβαρύνουν σημαντικά το περιβάλλον, και από τις οποίες παλεύουν να βγάλουν ένα πενιχρό εισόδημα εξαθλιωμένοι άνθρωποι, χωρίς καμία συνθήκη προστασίας».

Την ίδια ώρα, συμπληρώνω εγώ, οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης οδηγούν ήδη σε αυξημένες μετακινήσεις πληθυσμών. Κρατείστε αυτό το στοιχείο, διότι πρόκειται για ένα φαινόμενο που θα εντείνεται διαρκώς τα επόμενα χρόνια…

Δεν είναι ξεχωριστά και ασύνδετα θέματα 

Κατά την Ναταλία Τσιγαρίδου, πλέον ,είναι ξεκάθαρο σε όλους πως περιβαλλοντική προστασία και κοινωνική δικαιοσύνη δεν είναι δυο ξεχωριστά και ασύνδετα θέματα.

Γιατί; Επειδή όπως εξηγεί, δεν  νοείται η προσπάθεια για ένα υγιές περιβάλλον εάν σε αυτό ζουν άνθρωποι σε καθεστώς φτώχειας, διακρίσεων, χωρίς πρόσβαση σε βασικά αγαθά και χωρίς τη δυνατότητα συμμετοχής στις αποφάσεις που τους αφορούν…

Κατανοητό; Κατανοητό νομίζω.

Πάμε τώρα στο επίμαχο ερώτημα: Όπου φτωχός κι η μοίρα του… Ισχύει τελικά; Κι αν ισχύει, μπορεί να αλλάξει;

Δεν ξέρω, αλλά τι  λέτε; Θα το προσπαθήσουμε;