Η συρρίκνωση της άγριας ζωής απειλεί τον πλανήτη

Κατά 2/3 έχουν συρρικνωθεί (κατά μέσο όρο) σε λιγότερο από 50 χρόνια, οι πληθυσμοί άγριας ζωής παγκοσμίως , φέροντας κατά τους ειδικούς, τον πλανήτη και κατ’ επέκταση το μέλλον της ανθρωπότητας στο χείλος της καταστροφής (!).

Η 13η έκδοση της έκθεσης « Ζωντανός Πλανήτης 2020» του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση είναι αποκαλυπτική και περιγράφει τη ζοφερή εικόνα της κρίσης απώλειας βιοποικιλότητας. Η μείωση αφορά πληθυσμούς θηλαστικών, πτηνών, αμφιβίων, ερπετών και ψαριών διεθνώς, ενώ στην «εξίσωση» προστίθεται και η κλιματική αλλαγή.

Η έκθεση παρουσιάζει μια συνολική εικόνα της κατάστασης του φυσικού κόσμου παγκοσμίως μέσα από τον δείκτη Lining Planet Index (LPI) όπως προσδιορίστηκε από τη Ζωολογική Εταιρεία του Λονδίνου (ZSL- Zoological Society of London).

Ειδικότερα, ο προαναφερόμενος δείκτης ,αποτυπώνει την τάση για σχεδόν 21.000 πληθυσμούς περισσότερων από 4.000 ειδών σπονδυλόζωων στο διάστημα μεταξύ 10970 και 2016, με τη συμβολή πάνω από 125 ειδικών απ’ όλο τον κόσμο.

Οι αλλαγές στις χρήσεις γης, το εμπόριο άγριας ζωής και οι πανδημίες

Σύμφωνα με τον δείκτη Living Planet Index, μεταξύ των αιτιών για τη μείωση κατά 2/3 των παγκόσμιων πληθυσμών σπονδυλόζωων, βρίσκονται και οι παράγοντες που θεωρείται ότι αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης πανδημιών. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι αλλαγές στις χρήσεις γης και το εμπόριο άγριας ζωής.

Μείωση εμβληματικών ειδών ανά τον κόσμο

Κατά τους συντάκτες της έκθεσης, κύρια αιτία για τη δραματική μείωση των πληθυσμών των χερσαίων ειδών είναι η απώλεια και η υποβάθμιση των οικοτόπων, συμπεριλαμβανομένης και της αποδάσωσης (δηλαδή της αποψίλωσης των δασών) για αγροτική ή αστική χρήση.

Τα νούμερα δείχνουν:

-87% μείωση (το διάστημα 1994-2015) των πληθυσμών του απειλούμενου γορίλα του Grauer στο Εθνικό Πάρκο Kahuzi-Biega, στη Δημοκρατία του Κονγκό, κυρίως λόγω του παράνομου κυνηγιού.

-99% έπεσαν οι αριθμοί του αφρικανικού γκρίζου παπαγάλου στη νοτιοδυτική Γκάνα μεταξύ 1992 και 2014 εξαιτίας της παγίδευσης με σκοπό την εμπορία και της απώλειας των ενδιαιτημάτων του.

-84% μείωση έχουν υποστεί οι πληθυσμοί άγριας ζωής που εντοπίζονται στα οικοσυστήματα γλυκού νερού. Για τους ερευνητές πρόκειται για την πιο ακραία μείωση πληθυσμών μεταξύ όλων των μεγαδιαπλάσεων, που ισοδυναμεί με πτώση 4% κατ’ έτος από το 1970. Ένα παράδειγμα είναι ο αναπαραγωγικός πληθυσμός του οξύρρυγχου της Κίνας στον ποταμό Yangtze ο οποίος μειώθηκε κατά 97% μεταξύ 1982 και 2015 εξαιτίας της κατασκευής φραγμάτων κατά μήκος του ποταμού.

Δύο κρίσεις

Όπως εξηγούν, οι συντάκτες της έκθεσης, καθώς το φυσικό περιβάλλον υποβαθμίζεται πιο γρήγορα από ποτέ, στην εξίσωση προστίθεται και η κλιματική κρίση, η οποία επιταχύνει περαιτέρω αυτήν την εξέλιξη ως ένας από τους βασικότερους παράγοντες που απειλούν τα οικοσυστήματα.

Παράλληλα, η απώλεια της βιοποικιλότητας με τη σειρά της επιτείνει την κλιματική αλλαγή: για παράδειγμα , η καταστροφή των δασών αυξάνει τα επίπεδα του Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα. Γι’ αυτό, όπως λένε οι ειδικοί, είναι σημαντικό και επείγον οι δυο κρίσεις, του κλίματος και της βιοποικιλότητας, να αντιμετωπιστούν παράλληλα».

Συνδυαστικά και όχι αποσπασματικά μέτρα

Σύμφωνα με την έρευνα, προκειμένου να μετριαστούν ταχύτερα οι πιέσεις στους οικοτόπους άγριας ζωής, τα μέτρα πρέπει να εφαρμοστούν συνδυαστικά και όχι αποσπασματικά.

Έτσι, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, θα μπορέσει να επισπευστεί κατά δεκαετίες η αντίστροφη της τάσης απώλειας βιοποικιλότητας λόγω απώλειας οικοτόπων, σε σχέση με άλλες στρατηγικές που αφήνουν περιθώρια απώλειας και στη συνέχεια επιδιώκουν την αντιστροφή.

Τα υπολογιστικά μοντέλα δείχνουν πως αν ο κόσμος συνεχίσει «ως έχει», τότε οι έντονοι ρυθμοί απώλειας βιοποικιλότητας που βλέπουμε από το 1970 θα συνεχίσουν και τα επόμενα χρόνια βάζοντας σε κίνδυνο υπηρεσίες οικοσυστημάτων από τις οποίες εξαρτάται η ανθρωπότητα.