Κορωνοϊός: Επιφυλακή για τον κίνδυνο «σούπερ» μετάλλαξης

Ηδη ο ιός SARS-CoV-2 έχει αλλάξει 32… πρόσωπα, έπειτα από περίπου 18 μήνες κυκλοφορίας στην Ευρώπη, με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) να βρίσκεται μονίμως σε επαγρύπνηση για τα νέα στελέχη που αναδύονται στη Γηραιά Ηπειρο. Την ίδια ώρα, η επιστημονική κοινότητα βρίσκεται μονίμως σε επαγρύπνηση καθώς, ενόσω η εμβολιαστική καμπάνια βρίσκεται σε εξέλιξη, ελλοχεύει ο κίνδυνος ανάπτυξης μιας «σούπερ μετάλλαξης» που θα διαφεύγει το εμβόλιο.

Οπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Αλκιβιάδης Βατόπουλος, «οι μεταλλάξεις είναι μια ενδογενής διαδικασία των ιών και συνεπώς απόλυτα φυσιολογική». Παρ’ όλα αυτά, όσο καθυστερεί ο εμβολιασμός του πληθυσμού ανά τον κόσμο, δημιουργείται έδαφος για ανατροπές.

«Οι ανεμβολίαστοι λαοί μπορούν να γίνουν εργαστήριο μεταλλάξεων που διαφεύγουν τα εμβόλια και συνεπώς να έχουν τη δυνατότητα να μολύνουν ακόμη και όσους έχουν ήδη εμβολιαστεί έναντι της λοίμωξης Covid-19», προειδοποιεί.

Προς το παρόν και σύμφωνα με τα επικαιροποιημένα δεδομένα του ECDC, τα στελέχη που ανησυχούν (variants of concern) τους ειδικούς είναι πέντε από τα 32 που βρίσκονται στο… μικροσκόπιο. Πρόκειται για τις βρετανικές μεταλλάξεις B.1.1.7 και B.1.1.7+E484K, το νοτιοαφρικανικό στέλεχος B.1.351, το βραζιλιάνικο P.1 και το ινδικό B.1.617.2.

Τρία χαρακτηριστικά

Πιο συγκεκριμένα, οι επιστήμονες του Κέντρου έχουν δημιουργήσει μια κατηγοριοποίηση κινδύνου, σταθμίζοντας τρία κρίσιμα χαρακτηριστικά που διακρίνουν τα νέα στελέχη και αφορούν τη μεταδοτικότητα, τη νοσηρότητα και την πιθανή «αντοχή» στα εμβόλια, με τα προαναφερόμενα στελέχη να χαρακτηρίζονται ως τα πλέον προβληματικά. Από αυτά, η βρετανική μετάλλαξη B.1.1.7 είναι αυτή που φαίνεται να κυριαρχεί και στη χώρα μας, παίζοντας – όπως όλα δείχνουν – καθοριστικό ρόλο στη δυναμική και στη διάρκεια του τρίτου κύματος.

Επιπλέον, όπως προκύπτει από τα ίδια δεδομένα, οκτώ ακόμη στελέχη έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον των επιστημόνων (variants of interest), με αποτέλεσμα να βρίσκονται υπό στενή παρακολούθηση. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι δύο από αυτά εμφανίστηκαν για πρώτη φορά σε Κολομβία και Φιλιππίνες και, παρότι ο εντοπισμός τους στην Ευρώπη είναι σποραδικός και οφείλεται κατά κανόνα σε εισαγόμενα κρούσματα, από τα στοιχεία προκύπτει ότι ανήκουν στην κατηγορία των ιδιαίτερα μεταδοτικών στελεχών.

Στην τρίτη και τελευταία λίστα του ECDC συμπεριλαμβάνονται ακόμη 19 παραλλαγές του ιού SARS-CoV-2, που αρχικά εντοπίστηκαν σε διαφορετικές περιοχές του παγκόσμιου χάρτη, όπως το Περού, το Μεξικό, η Αίγυπτος και η Ρωσία, και προς το παρόν βρίσκονται υπό παρακολούθηση (variants under monitoring). Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι ανά τον κόσμο ενδέχεται να κυκλοφορούν χιλιάδες παραλλαγές του ιού, καθώς κάθε μετάλλαξη συνοδεύεται κατά κανόνα από μικρές τροποποιήσεις.

Παραλλαγές

Η Ελλάδα, όπως προκύπτει από τα χθεσινά στοιχεία του ΕΟΔΥ, χαρακτηρίζεται από το δικό της… ανθολόγιο στελεχών. Μάλιστα, η νιγηριανή μετάλλαξη, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα αποτελούσε το 9% των στελεχών που έχουν εντοπιστεί στη χώρα μας, πλέον αγγίζει το 13% και στην Αττική το 15%. Το ίδιο στέλεχος – που, σημειωτέον, βρίσκεται υπό διερεύνηση και συνεπώς δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί ο βαθμός επικινδυνότητάς του – φαίνεται να αυξάνει την ταχύτητα κυκλοφορίας του στη Στερεά Ελλάδα (αποτελεί το 28,29% των μεταλλαγμένων στελεχών που έχουν εντοπιστεί εκεί) αλλά και σε Ηπειρο (8,16%) και Πελοπόννησο (7,36%).

Ετσι, βάσει των στοιχείων του Εθνικού Δικτύου Γονιδιωματικής Επιτήρησης του ιού SARS-CoV-2, τα τρία πιο συχνά στελέχη ειδικού ενδιαφέροντος ή υπό διερεύνηση που εντοπίζονται στη χώρα μας είναι τοβρετανικό στέλεχοςΒ.1.1.7/UK lineage (Variant VOC 202012/01) με ποσοστό 68,97%, ακολουθούμενο από τονιγηριανόB.1.1.318 (Variant E484K) με ποσοστό 12,74% και τονοτιοαφρικανικόB.1.351/501Y.V2/South Africa (Variant VOC 202012/02) με ποσοστό 0,55%.

Εν τω μεταξύ, τα τελευταία 24ωρα την «έκπληξη» έκανε η είσοδος (και) στην Ελλάδα ενός ακόμη στελέχους με την κωδική ονομασία Β.1.1.523 που για πρώτη φορά ανιχνεύτηκε από το… ραντάρ των ειδικών σε Ρωσία και Νορβηγία.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ