Πώς προετοιμάζουμε το μέλλον μας

Αυτές τις μέρες ο Γκέρχαρντ Σρέντερ ήρθε πάλι στη δημοσιότητα με αφορμή τα νέα ποσά που καλείται να καταβάλει στην 5η κατά σειρά σύζυγό του. Πιθανότατα ετοιμάζεται για τον 6ο γάμο του. Λίγοι ωστόσο θυμούνται ότι ο κεντροαριστερός πολιτικός, γνωστός σήμερα λομπίστας, ήταν ο προκάτοχος της Ανγκελα Μέρκελ στη γερμανική καγκελαρία.

Ακόμα πιο λίγοι θυμούνται ότι ήταν αυτός που εφάρμοσε την Ατζέντα 2010, ένα γερμανικό «μνημόνιο» 7 χρόνια πριν από το ελληνικό. Ηταν το γερμανικό πλάνο για την αντιμετώπιση των κραδασμών από την είσοδο της χώρας στην Οικονομική και Νομισματική Ενοποίηση, αλλά και τις οικονομικές πληγές που είχε αφήσει η ένωση των δύο Γερμανιών. Μεταξύ άλλων καλούνταν να ξεκολλήσει τον μηδενικό ρυθμό ανάπτυξης και να αντιμετωπίσει τη διψήφια ανεργία των νέων. Είχε πει τότε, τον Μάρτιο του 2003, ότι χωρίς αυτά τα μέτρα η γερασμένη Γερμανία δεν θα μπορεί να διαθέτει ένα γενναιόδωρο σύστημα πρόνοιας, χωρίς να βυθίζει στα χρέη τις μελλοντικές γενιές. Ακολούθησε η μείωση του επιδόματος ανεργίας και κάθε είδους παροχών, όπως και η βαθμιαία ελαστικοποίηση της εργασίας, προκειμένου οι εργοδότες να μη διστάζουν να προσλαμβάνουν εργαζόμενους όταν τους χρειάζονται, επειδή δεν θα μπορούν αργότερα να τους απολύσουν. Αφησε μόνο κάποιες μικρές δυνατότητες διαφοροποίησης στα τοπικά κρατίδια.

Οσα ακολούθησαν τον κεντρικό σχεδιασμό, δίνοντας κίνητρα για επενδύσεις, γνώρισαν πολύ υψηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης για πολλά χρόνια. Σήμερα είναι οι πλουσιότερες περιοχές της Γερμανίας. Οσα κρατίδια μετατόπισαν τα κονδύλια σε λιγότερο παραγωγικούς τομείς, υπολείπονταν των υπόλοιπων περιοχών. Ολα αυτά τα έκανε ένα σοσιαλιστικό κόμμα που συγκυβερνούσε με τους Πράσινους. Το έκανε δε ως πράξη αλληλεγγύης προς τους πιο αδύναμους. Ετσι δημιουργήθηκε το γερμανικό θαύμα με τις πολλές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας.

Δεν αξίζει να θυμηθούμε τι έκανε η Ελλάδα, την εποχή που η Γερμανία προετοίμαζε το μέλλον της. Το θέμα είναι πώς προετοιμάζουμε σήμερα ως χώρα τα επόμενα χρόνια. Καταρχάς δεν χρειάζονται σκληρά μέτρα, σαν αυτά του Σρέντερ. Χρειάζεται όμως ένα σχέδιο μακράς πνοής αντίστοιχο της γερμανικής Ατζέντας 2010. Σε αυτή την κατεύθυνση διαθέτουμε πανίσχυρα όπλα, το Ταμείο Ανάκαμψης, τα κονδύλια του ΕΣΠΑ και την άφθονη ρευστότητα. Δεν πρέπει να πάνε χαμένα.

Τις τελευταίες μέρες διαβάζω ότι το μείγμα των δράσεων που έρχονται περιλαμβάνει μεγάλη δόση από μέτρα κοινωνικής πολιτικής. Επενδυτικά κονδύλια θα πάνε για κοινωνικές δράσεις. Κι αυτό γίνεται σε μια στιγμή που το επενδυτικό κλίμα δείχνει να βελτιώνεται. Θέλει πολλή προσοχή τι σήμα δίνουμε, ως χώρα. Οταν όλοι ομολογούν ότι λείπουν πάνω από 100 δισ. ευρώ επενδύσεων για να καλύψει η χώρα το κενό που άφησε η υπερδεκαετής κρίση, δεν μπορούμε να μιλάμε για νέα ενίσχυση των κονδυλίων κοινωνικής πολιτικής.

Προφανώς το βλέμμα μας πρέπει να πέφτει και πάνω στις διευρυμένες κοινωνικές ανισότητες, αλλά πρώτα θα γίνουν οι επενδύσεις. Να δημιουργηθούν οι θέσεις εργασίας. Να βρουν δουλειά αυτοί που έμειναν εκτός εδώ και πολλά χρόνια. Ενδεχομένως να επιστρέψουν και κάποιοι από τους συμπολίτες μας που αναγκάστηκαν να φύγουν από τη χώρα. Και μετά έχουμε όλο τον χρόνο να δημιουργήσουμε ένα πλουσιοπάροχο, λιγότερο ή περισσότερο, σύστημα κοινωνικής προστασίας. Με λίγα λόγια δεν μπορείς να διαθέτεις πόρους από τα θεμέλια του σπιτιού που χτίζεις, σε άλλες κατευθύνσεις, απλά γιατί αν το παρακάνεις μπορεί να μην έχεις καθόλου σπίτι…