Κύπρος: Παράνομα περισσότερα από τα μισά «χρυσά» διαβατήρια

Πάνω από τα μισά διαβατήρια που χορήγησε η Κύπρος σε πλούσιους αλλοδαπούς στο πλαίσιο του γνωστού επενδυτικού προγράμματος, ήταν παράνομα, όπως διαπίστωσε η ανεξάρτητη ερευνητική επιτροπή που διόρισε η κυβέρνηση.  Η ίδια είχε εξετάσει τις κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεις επενδυτών από το 2007 ως το 2021, διαπίστωσε ότι το 53% εξ αυτών έγιναν καθ’ υπέρβαση του νόμου, αλλά είναι αμφίβολο αν μπορούν να ανακληθούν, λόγω της δημιουργίας κεκτημένων.

Ο πρόεδρος της επιτροπής, πρώην πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου Μύρων Νικολάτος παραδίδοντας το πόρισμα στον Γενικό Εισαγγελέα Γιώργο Σαββίδη, ανέφερε πως γίνεται εισήγηση να εξεταστεί το ενδεχόμενο «ανάκλησης πολιτογραφήσεων, σε 85 υποθέσεις, από την εξέταση των οποίων προέκυψε ότι, ενδεχομένως, οι αιτητές να ευθύνονται για ποινικά ή άλλα αδικήματα, με απώτερο στόχο την εξασφάλιση της πολιτογράφησης, ή των οποίων η πολιτογράφηση δύναται να ανακληθεί σύμφωνα με τον νόμο ή και για άλλους λόγους δημοσίου συμφέροντος». Ωστόσο υπάρχουν πολλές ακόμα υποθέσεις παράνομης πολιτογράφησης (κυρίως σύζυγοι και τέκνα επενδυτών) «χωρίς, ωστόσο, να ευθύνονται οι αιτητές».

Σε αυτές τις περιπτώσεις, κατά τον κ. Νικολάτο, «το ζήτημα της ανάκλησης είναι ιδιαίτερα πολύπλοκο, αφού δυνατόν να δημιουργήθηκαν κεκτημένα δικαιώματα, δυνάμει του Κυπριακού ή του Ενωσιακού Δικαίου» και το τι θα γίνει είναι θέμα των αρμόδιων αρχών. Ευθύνες, από την έρευνα, εντοπίζονται και για παρόχους, δικηγόρους, λογιστές, τράπεζες, κτηματομεσίτες και επιχειρηματίες ανάπτυξης γης, οι οποίοι κατά τον κ. Νικολάτο δεν ανταποκρίθηκαν, επαρκώς, στις νομικές και άλλες υποχρεώσεις τους.

Η ερευνητική επιτροπή διαπίστωσε ότι από τις 6.779 κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεις, οι 3.609 (53%), αφορούσαν μέλη οικογενειών και διευθυντικά στελέχη εταιρειών, τα οποία πολιτογραφήθηκαν εκτός νομικού πλαισίου. Οι υπόλοιπες 3.170 πολιτογραφήσεις (47%) έγιναν στη βάση του σχετικού νόμου.

Το 66% εξ αυτών ικανοποιούσαν όλα τα ουσιαστικά και τυπικά κριτήρια, ενώ το 34% δεν φαίνεται να ικανοποιούσαν όλα τα τυπικά κριτήρια.

Ποσοστό 92% των επενδυτών φαίνεται να ικανοποιούσε, επί της ουσίας, το οικονομικό κριτήριο, ενώ για το υπόλοιπο ποσοστό 8% εντοπίστηκαν παρατυπίες ή/και ελλείψεις και δεν φαίνεται να το ικανοποιούσε.

Επίσης ποσοστό 88% φαίνεται να ικανοποιούσε, επί της ουσίας, το κριτήριο της μόνιμης ιδιόκτητης κατοικίας, ενώ ποσοστό 12% δεν φαίνεται να το ικανοποιούσε.

Πολιτικές ευθύνες

Εν τω μεταξύ, Ο Μ. Νικολάτος δήλωσε πως «υπάρχουν ενδεχόμενες πολιτικές ευθύνες πολιτικών προσώπων, θεσμών και αξιωματούχων. Εντοπίστηκαν, επίσης, ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες που βαρύνουν, κυρίως, αιτητές – επενδυτές και επιχειρηματίες, αλλά και παρόχους ή και συνεργάτες τους. Επιπρόσθετα, εντοπίστηκαν και ενδεχόμενες πειθαρχικές ή δεοντολογικές ευθύνες». Ανέφερε ακόμα πως ποινικές ευθύνες πιθανόν να έχουν και κάποια δικηγορικά γραφεία, αλλά δεν θέλησε να διευκρινίσει αν αυτά σχετίζονται με πολιτικά πρόσωπα.

Ο Γενικός Εισαγγελέας παραλαμβάνοντας το πόρισμα, επανέλαβε πως αυτό θα δοθεί στη δημοσιότητα. Οι περιπτώσεις για τις οποίες διατυπώνονται εισηγήσεις για ανάκληση υπηκοοτήτων θα παραπεμφθούν στα αρμόδια όργανα για μελέτη και λήψη αποφάσεων και το ίδιο θα γίνει και για τις περιπτώσεις εντοπισμού πιθανών πειθαρχικών ευθυνών.

Ο κ. Σαββίδης διαβεβαίωσε πως «εκεί και όπου εντοπίζονται συνθήκες που δικαιολογούν ποινικές ανακρίσεις και προσαγωγή προσώπων ενώπιον της Δικαιοσύνης, η Νομική Υπηρεσία θα πράξει το καθήκον της στο ακέραιο».

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κ. Κούσιος σημείωσε πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αφού μελετήσει ενδελεχώς το πόρισμα, θα επανέλθει με αυτοκριτική διάθεση, με στόχο όχι την άρνηση των οποιωνδήποτε ευθυνών, αλλά την ανάληψη της ευθύνης που του αναλογεί. Σημείωσε πως το δεδηλωμένο της αποφασιστικότητας και της βούλησης του Προέδρου, καταγράφεται με την απόφαση για τον οριστικό τερματισμό του προγράμματος, τη συμμόρφωση στις συστάσεις της ερευνητικής επιτροπής και τη σύσταση της επιτροπής ανάκλησης παρανόμων πολιτογραφήσεων.