Οταν η Κυψέλη επιδοτούσε τη… Μύκονο

Tο 2018 έγινε η τελευταία αναθεώρηση των αντικειμενικών αξιών. H κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε κάνει κατά το ήμισυ τις απαραίτητες αναπροσαρμογές στις αντικειμενικές αξίες ώστε αυτές να πλησιάσουν τις αντίστοιχες εμπορικές. Τότε, είχε ειπωθεί ότι το δεύτερο μισό της προσαρμογής θα γινόταν μέσα στο 2019. Ακολούθησαν οι εκλογές και το θέμα παρεπέμφθηκε στις «μετεκλογικές καλένδες». Η δουλειά είχε μείνει στη μέση. Το παράξενο ήταν ότι η τότε κυβέρνηση επέλεξε να υλοποιήσει όχι το θεωρητικά «εύκολο» για αυτήν μισό, δηλαδή να εντάξει στο σύστημα τις περιοχές του «πλούτου», αλλά επέλεξε να κάνει μικροπροσαρμογές στις γνωστές αστικές περιοχές. Αποτέλεσμα αυτής της ολιγωρίας ήταν ένα διαμέρισμα 50 τ.μ. σε κάποια γειτονιά της Κυψέλης να πληρώνει συγκρίσιμο ΕΝΦΙΑ με μια πολυτελή βίλα στη Μύκονο. Επί της ουσίας δηλαδή ο ιδιοκτήτης του διαμερίσματος στην Κυψέλη επιδοτούσε φορολογικά για χρόνια τη βίλα στη Μύκονο. Συνολικά 3.500 περιοχές απολάμβαναν αυτή την ιδιότυπη ασυλία.

Το ακόμα χειρότερο είναι ότι η μισή δουλειά που έκανε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επέτρεψε να μένει εκτός φορολογητέας ύλης ένα τεράστιο απόθεμα εμπράγματων αξιών, των οποίων το ύψος ξεπερνούσε τα 100 δισ. ευρώ. Ενα διαμέρισμα για παράδειγμα σε μια περιοχή που η αντικειμενική αξία ήταν 1.000 ευρώ και η εμπορική 2.000 ευρώ, αυτόματα η διαφορά σε περίπτωση μεταβιβάσεων, κινούνταν στον χώρο της «μαύρης οικονομίας». Αν δεν υπολογιζόταν με βάση τις μειωμένες αξίες, τότε η διαφορά κινούνταν στον χώρο της νόμιμης φοροαποφυγής. Το ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι σε αυτή την εξόφθαλμη – νόμιμη – παρανομία, συναινούσε όλο το νόμιμο σύστημα μεταβιβάσεων ακινήτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και οι τράπεζες όταν έδιναν ένα δάνειο, χρηματοδοτούσαν το ακίνητο στην εμπορική του αξία, αλλά ο φόρος μεταβίβασης που πληρώνονταν υπολογίζονταν στη μικρότερη αντικειμενική αξία.

Ολα αυτά φαίνονταν μικρότερα ως προβλήματα όταν βρισκόμασταν στην καρδιά της κρίσης, στα μέσα της δεκαετίας του 2010. Τότε μας απασχολούσε η ακριβώς αντίθετη πλευρά του νομίσματος: Οι αντικειμενικές ήταν στις περισσότερες περιπτώσεις υψηλότερες των εμπορικών, οδηγώντας σε ξέφρενες και άδικες επιβαρύνσεις του ΕΝΦΙΑ. Οσο όμως η οικονομία ανέκαμπτε και οι αξίες ανέβαιναν και οι εμπορικές ξεπερνούσαν τις αντικειμενικές, τόσο η φορολογητέα ύλη που χάνονταν έφτανε στα όρια της εγκληματικής αμέλειας. Χρήματα που θα μπορούσαν να έχουν μπει στα δημόσια ταμεία από τέλη μεταβίβασης, όπως για παράδειγμα από όσους έκαναν χρήση του προγράμματος «χρυσή βίζα», χάνονταν απλά γιατί δεν φρόντισε κανείς να κλείσει έγκαιρα την «ψαλίδα» μεταξύ αντικειμενικών και εμπορικών τιμών των ακινήτων.

Οι νέες αξίες είναι πλέον πραγματικότητα και αυτό είναι καλό νέο. Είναι μέτρο κοινωνικής και φορολογικής δικαιοσύνης. Ο ΕΝΦΙΑ για τους πολλούς όχι απλά δεν θα αυξηθεί αλλά θα μειωθεί περαιτέρω κατά 8%. Θα αυξηθεί για αυτούς που επί χρόνια δεν πλήρωναν καταχρηστικά. Μαζί κατά πάσα πιθανότητα θα φύγει από τη μέση και η παράλογη επιβάρυνση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ. Οταν θα συμβεί και αυτό τότε θα ανοίξει ο δρόμος για το προφανές: τη μεταβίβαση του ΕΝΦΙΑ στους Δήμους και την πλήρη οικονομική τους αυτοτέλεια, με ταυτόχρονη κατάργηση της κρατικής επιχορήγησης. Ισως τότε οι πολίτες να έχουν την ευκαιρία να «γνωριστούν» καλύτερα με τους τοπικούς τους άρχοντες και να απαλλαγεί το κεντρικό πολιτικό σύστημα από τον βραχνά του φόρου που ρίχνει και ανεβάζει κυβερνήσεις…