Ψηφιακό πιστοποιητικό: Τη Δευτέρα η επίσημη τελετή υπογραφής του κανονισμού

Ένα ακόμα «εμπόδιο», προς την πλήρη εφαρμογή του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID-19, ξεπεράστηκε στην Παρασκευή.

Αν και ήδη εφαρμόζεται σε αρκετές χώρες, με την Ελλάδα να κρατά τα ηνία της πρωτοβουλίας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τον σχετικό κανονισμό μόλις σήμερα, και πλέον αναμένεται η επίσημη τελετή υπογραφής του την ερχόμενη Δευτέρα.

Την τελική έγκριση του Πιστοποιητικού από τα κράτη-μέλη χαιρέτισε ο Επίτροπος Δικαιοσύνης Ντιντιέ Ρέιντερς, με μήνυμά του στο Twitter: «Καλωσορίζω την επίσημη έγκριση από το Συμβούλιο της ΕΕ του Ψηφιακού Πιστοποιητικού COVID19 της ΕΕ. Ανυπομονώ για την τελετή υπογραφής του κανονισμού που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Δευτέρα 14 Ιουνίου στις 10.00 (ώρα Βρυξελλών)».

I welcome the formal adoption by @EUCouncil of the EU Digital COVID Certificate. 🇪🇺

I am now looking forward to the signing ceremony of the regulation, which will take place on next Monday at 10.00 in the @Europarl_EN. https://t.co/a0SCwRCpNJ

— Didier Reynders (@dreynders) June 11, 2021

Το Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID19 της ΕΕ θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιουλίου. Στόχος είναι η διευκόλυνση των μετακινήσεων των πολιτών εντός της ΕΕ, με ασφάλεια. Το πιστοποιητικό θα είναι διαθέσιμο είτε σε ψηφιακή είτε σε έντυπη μορφή και θα φέρει έναν κωδικό QR με τον οποίο θα αποδεικνύεται ότι ο κάτοχός του έχει εμβολιαστεί (με εμβόλια εγκεκριμένα από τον ΕΜΑ ή και από τον ΠΟΥ), ή έχει αρνητικό τεστ, ή έχει αναρρώσει από COVID. Ο κάτοχος του πιστοποιητικού θα μπορεί να ταξιδέψει εντός της ΕΕ χωρίς περαιτέρω ταξιδιωτικούς περιορισμούς (π.χ. τεστ ή καραντίνα). Ωστόσο, σε περίπτωση εμφάνισης μιας ανησυχητικής μετάλλαξης του ιού, προβλέπεται η ενεργοποίηση ενός «φρένου έκτακτης ανάγκης», με τη δυνατότητα επανεισαγωγής ταξιδιωτικών περιορισμών.

Την περασμένη Τρίτη, με συντριπτική πλειοψηφία, 546 ψήφους υπέρ, 93 κατά και 51 αποχές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε το ψήφισμα για την υιοθέτηση του ευρωπαϊκού ψηφιακού πιστοποιητικού για τον κορονοϊό, όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος του ΕΚ, Νταβίντ Σασόλι.

#BREAKING

📣 The European Parliament has voted in favour of the #EUCovidCertificate

🚨 Now, it is up to each Member State to implement it ASAP.

It will help us to:
📈 Restart the economy
🛣️ Ensure responsible cross-border travel
🛡️ Keep the virus in check #EPlenary pic.twitter.com/fNuT4q4TRZ

— EPP Group (@EPPGroup) June 9, 2021

Όπως ανακοινώθηκε, το Κοινοβούλιο ενέκρινε σήμερα τις ρυθμίσεις για το ευρωπαϊκό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID, με στόχο να διευκολύνει τις μετακινήσεις εντός ΕΕ και να συμβάλει στην οικονομική ανάκαμψη.

Η ολομέλεια του ΕΚ ενέκρινε τους νέους κανονισμούς για το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ με 546 ψήφους υπέρ, 93 κατά και 51 αποχές (για πολίτες της ΕΕ) και 553 υπέρ, 91 κατά και 46 αποχές (για υπηκόους τρίτων χωρών).

Το πιστοποιητικό θα εκδίδεται δωρεάν από τις εθνικές αρχές, θα είναι διαθέσιμο είτε σε ψηφιακή είτε σε έντυπη μορφή και θα φέρει κωδικό QR. Θα πιστοποιεί ότι οι κάτοχοί του είτε έχουν εμβολιαστεί κατά του κορονοϊού, είτε έχουν υποβληθεί πρόσφατα σε τεστ και έχουν βρεθεί αρνητικοί, είτε έχουν νοσήσει και αναρρώσει στο παρελθόν από την ασθένεια. Στην πράξη, πρόκειται για τρία διακριτά πιστοποιητικά. Το κοινό πλαίσιο κανόνων θα εξασφαλίζει τη δυνατότητα αμοιβαίας αναγνώρισης και ελέγχου της εγκυρότητας των πιστοποιητικών και θα προλαμβάνει περιπτώσεις απάτης και πλαστογράφησης.

Το σύστημα θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιουλίου 2021 και θα έχει διάρκεια 12 μηνών. Το πιστοποιητικό δεν θα αποτελεί προϋπόθεση για την ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών και δεν θα θεωρείται ταξιδιωτικό έγγραφο.

Πρόσθετοι ταξιδιωτικοί περιορισμοί μόνο εφόσον υπάρχει επαρκής αιτιολόγηση

Κατά τις διοργανικές διαπραγματεύσεις, οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν ότι οι χώρες της ΕΕ δεν θα μπορούν να επιβάλουν πρόσθετους ταξιδιωτικούς περιορισμούς σε κατόχους του πιστοποιητικού (όπως καραντίνα, αυτοαπομόνωση ή τεστ) «εκτός εάν οι περιορισμοί αυτοί είναι αναγκαίοι και αναλογικοί για τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας». Θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία, «συμπεριλαμβανομένων των επιδημιολογικών δεδομένων που δημοσιεύονται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC)». Τα μέτρα θα πρέπει να κοινοποιούνται στα άλλα κράτη μέλη και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το αργότερο 48 ώρες πριν την εφαρμογή τους, εφόσον αυτό είναι δυνατό, ενώ το κοινό θα πρέπει να ενημερώνεται τουλάχιστον 24 ώρες πιο πριν.

Οικονομικά προσιτά και προσβάσιμα τεστ

Οι χώρες της ΕΕ ενθαρρύνονται να διασφαλίσουν τον οικονομικά προσιτό χαρακτήρα και την ευρεία διαθεσιμότητα των διαγνωστικών τεστ. Κατόπιν αιτήματος του Κοινοβουλίου, η Επιτροπή υποσχέθηκε να κινητοποιήσει 100 εκ. ευρώ από το μέσο στήριξης έκτακτης ανάγκης, προκειμένου τα κράτη μέλη να μπορέσουν να προμηθευτούν διαγνωστικά τεστ με στόχο την έκδοση των ευρωπαϊκών ψηφιακών πιστοποιητικών COVID.

Εμβόλια

Όλες οι χώρες της ΕΕ είναι υποχρεωμένες να αποδέχονται τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που έχουν εκδοθεί σε άλλα κράτη μέλη, εφόσον αυτά αφορούν εμβόλια που έχουν εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA). Κάθε κράτος μέλος θα μπορεί να αποφασίζει αυτόνομα αν θα αποδέχεται επίσης πιστοποιητικά που αφορούν εμβόλια που έχουν εγκριθεί βάσει εθνικών διαδικασιών έγκρισης ή εμβόλια που έχουν εγκριθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) για χρήση έκτακτης ανάγκης.

Δικλείδες ασφαλείας για την προστασία δεδομένων

Όλα τα προσωπικά δεδομένα θα πρέπει να υποβάλλονται σε επεξεργασία σύμφωνα με τις διατάξεις του γενικού κανονισμού προστασίας των δεδομένων. Η εγκυρότητα των πιστοποιητικών θα ελέγχεται χωρίς τη χρήση του διαδικτύου, ενώ δεν θα αποθηκεύονται προσωπικά δεδομένα των πολιτών.

Δηλώσεις

Ο πρόεδρος της επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών του ΕΚ και εισηγητής Juan Fernando López Aguilar (Σοσιαλιστές, Ισπανία) δήλωσε: “Σήμερα, το Κοινοβούλιο επιταχύνει την αποκατάσταση της ελεύθερης μετακίνησης και ενός πλήρως λειτουργικού χώρου Σένγκεν, ενώ συνεχίζουμε να καταπολεμούμε αυτή την πανδημία. Το ευρωπαϊκό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID θα λειτουργήσει από την 1η Ιουλίου και θα εξασφαλίσει ασφαλή και συντονισμένα ταξίδια το καλοκαίρι. Τα κράτη μέλη της ΕΕ ενθαρρύνονται να μην επιβάλλουν περαιτέρω περιορισμούς, εκτός εάν είναι απολύτως αναγκαίοι και αναλογικοί, και είναι καθησυχαστικό ότι ορισμένα κράτη μέλη εκδίδουν ήδη το πιστοποιητικό.»

Επόμενα βήματα

Μετά την έγκρισή του από Συμβούλιο θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, προκειμένου να τεθεί άμεσα σε εφαρμογή από την 1η Ιουλίου 2021.

Εννέα απαντήσεις για το πιστοποιητικό

1. Τι είναι το ψηφιακό πιστοποιητικό και πότε εκδίδεται

Το έγγραφο με το οποίο ένας πολίτης μπορεί να ταξιδέψει ταχύτερα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκδίδεται αν ο ενδιαφερόμενος έχει ολοκληρώσει τη διαδικασία του εμβολιασμού του ή
αν ο ενδιαφερόμενος έχει νοσήσει κατά τους τελευταίους μήνες, ή αν ο ενδιαφερόμενος έχει υποβληθεί πρόσφατα σε διαγνωστικό έλεγχο (PCR ή rapid test). Σημειώνεται πως σε περίπτωση που έχει υποβληθεί σε περισσότερους του ενός διαγνωστικών ελέγχων, το πιστοποιητικό εκδίδεται με το αποτέλεσμα του πιο πρόσφατου.

2. Από πότε ισχύει

Τίθεται σε εφαρμογή επισήμως από την Ευρωπαϊκή Ένωση από την 1η Ιουλίου 2021. Η Ελλάδα ωστόσο το εφαρμόζει από την 1η Ιουνίου και μέχρι την 1η Ιουλίου η πιστοποίησή του κατά τους ελέγχους γίνεται σε συνεργασία με χώρες οι οποίες έχουν αντιστοίχως ετοιμάσει το δικό τους σχετικό έγγραφο.

3. Ποια θα είναι η διάρκειά του

Κάθε κράτος έχει την ευχέρεια να προσδιορίζει τους χρόνους που καθορίζουν το κατά πόσο τα παραπάνω καθιστούν ένα πιστοποιητικό εν ισχύι. Συνιστάται στους ταξιδιώτες να απευθύνονται στις αρμόδιες αρχές ώστε να γνωρίζουν αν το πιστοποιητικό τους βρίσκεται σε ισχύ. Σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν από την ΕΕ το επόμενο διάστημα.

4. Τι θα γίνει με το πιστοποιητικό που εκδίδεται ήδη

Η Ελλάδα μέχρι στιγμής εκδίδει πιστοποίηση συμμετοχής στον εμβολιασμό η οποία θα ισχύει ακόμα και μετά την υιοθέτηση του EU Digital COVID Certificate. Μάλιστα αυτή θα είναι έγκυρη σε περίπτωση ελέγχου για ταξίδια με πλοίο ή αεροπλάνο εντός της χώρας και για όσο ισχύουν περιορισμοί για τις μετακινήσεις στα νησιά. Για τα ταξίδια στο εξωτερικό, ωστόσο, θα χρησιμοποιείται το Ψηφιακό Πιστοποιητικό.

5. Θα μπορούμε να ταξιδέψουμε χωρίς αυτό;

Το ψηφιακό πιστοποιητικό αποτελεί μία «λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας». Η ελεύθερη μετακίνηση εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορεί να εμποδιστεί καθώς αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα. Σε περίπτωση που πολίτης που δεν το έχει, επιθυμεί να ταξιδέψει, θα πρέπει είτε να το εκδώσει είτε να ακολουθήσει τα μέτρα που έχει θέσει η χώρα προορισμού του.

6. Πώς θα διευκολύνει την ελεύθερη κυκλοφορία

Θα γίνεται δεκτό σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Κάθε πολίτης που το διαθέτει θα πρέπει να εξαιρείται από τους περιορισμούς της ελεύθερης κυκλοφορίας με τον ίδιο τρόπο όπως και οι πολίτες του κράτους μέλους που επισκέπτεται.

7. Πώς θα εκδίδεται – Τι γίνεται αν ο πολίτης δεν έχει πρόσβαση σε ψηφιακές υπηρεσίες

Αρμόδιες για την έκδοση του πιστοποιητικού θα είναι οι εθνικές αρχές κάθε χώρας. Σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα, αρχικά το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID θα εκδίδεται δωρεάν από τους πολίτες μέσω του gov.gr είτε χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς τους κωδικούς πρόσβασης στο Taxisnet, είτε τον ΑΜΚΑ και θα μπορούν να το φέρουν σε ψηφιακή μορφή ή εκτυπωμένο. Εντός των επόμενων ημερών θα μπορεί να εκδίδεται και μέσω των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών.

8. Ποια προσωπικά δεδομένα περιέχει

Φέρει κωδικό QR με ψηφιακή υπογραφή, ενώ το περιεχόμενό του αναγράφεται τόσο στην εθνική γλώσσα, όσο και στα αγγλικά, ώστε να είναι έγκυρο σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Επίσης θα περιέχει μόνο τις απαραίτητες βασικές πληροφορίες, όπως ονοματεπώνυμο, ημερομηνία γέννησης, ημερομηνία έκδοσης, πληροφορίες σχετικά με το εμβόλιο/την εξέταση/την ανάρρωση και έναν μοναδικό αναγνωριστικό κωδικό.

9. Ποιοι το υλοποιούν και πώς ελέγχεται η γνησιότητά του

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δημιουργήσει μια πύλη μέσω της οποίας όλες οι υπογραφές των πιστοποιητικών θα μπορούν να επαληθευτούν σε όλη την ΕΕ. Τα προσωπικά δεδομένα του κατόχου του Ευρωπαϊκού Ψηφιακού Πιστοποιητικού COVID δεν περνούν μέσω της πύλης, αφού αυτό δεν είναι αναγκαίο για την επαλήθευση της ψηφιακής υπογραφής.

Το EU Digital COVID Certificate υλοποιείται στη χώρα μας από το ΕΔΥΤE και την ΗΔΙΚΑ, με τη συμμετοχή της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης και την εποπτεία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.