![Ανταγωνισμός και μετακύλιση κόστους: Τι μας διδάσκουν τα Ελληνικά νησιά](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2021/06/54.jpg)
Η ποικιλομορφία και η διαφορετικότητα των ελληνικών νησιών τα καθιστούν μοναδικά στον κόσμο, αλλά στα μάτια των οικονομολόγων αποτελούν επίσης ένα εξαιρετικό φυσικό εργαστήριο παρατήρησης του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν οι αγορές και ο ανταγωνισμός.
Ένα θεμελιώδες ζήτημα στα οικονομικά είναι πώς οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν απροσδόκητες αυξήσεις κόστους: σε τι ποσοστό θα μετακυλήσουν αυτές τις αυξήσεις στις τελικές τους τιμές και πως συνδέεται αυτή τους η απόφαση με τον ανταγωνισμό;
Παρόλο που η θεωρητική ανάλυση δείχνει ότι ο ανταγωνισμός είναι βασικός καθοριστικός παράγοντας της μετακύλισης, οι εμπειρικές ενδείξεις σε αυτό το ζήτημα είναι λιγοστές. Η κύρια πρόκληση είναι η διάκριση και χωροθέτηση των τοπικών αγορών, με τρόπο ώστε να λαμβάνεται παράλληλα υπόψη η ενδογένεια της δομής της αγοράς.
Η βασική μας ιδέα είναι ότι για τη μελέτη αυτού του προβλήματος το περιβάλλον των Ελληνικών νησιών είναι ιδανικό. Συλλέξαμε δεδομένα από τη λιανική αγορά πετρελαιοειδών (βενζίνη, αμόλυβδη βενζίνη, ντίζελ, πετρέλαιο θέρμανσης) στα 33 μικρότερα νησιά της Ελλάδας. Τα Ελληνικά νησιά διαφέρουν φυσικά σε μέγεθος και πληθυσμό και ορίζουν σαφώς ανεξάρτητες αγορές. Μερικά από αυτά τα νησιά είναι τόσο μικρά που έχουν μόνο ένα βενζινάδικο, ενώ άλλα έχουν δύο, τρία ή περισσότερα. Η φυσική μεταβλητότητα στο μέγεθος του νησιού παρέχει μια εξωγενή πηγή διακύμανσης στο επίπεδο του ανταγωνισμού (Γράφημα 1).
Ταυτόχρονα με αυτό το μοναδικό περιβάλλον, εκμεταλλευόμαστε και σημαντικές αλλαγές πολιτικής. Στην αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2010, η ελληνική κυβέρνηση αύξησε τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης στα προϊόντα πετρελαίου τρεις φορές. Οι αυξήσεις ήταν μεγάλες και αιφνιδιαστικές και μας προσφέρουν ένα ιδανικό εξωγενές σοκ για την εκτίμηση της μετακύλισης στις λιανικές τιμές. Για πολιτικούς λόγους, το πετρέλαιο θέρμανσης αποκλείστηκε από τις αυξήσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης, καθώς θεωρήθηκε απαραίτητο αγαθό.
Χρησιμοποιώντας καθημερινά δεδομένα από τα βενζινάδικα, μελετάμε πώς η μετακύλιση του φόρου κατανάλωσης διέφερε σε αγορές με διαφορετικό αριθμό ανταγωνιστών, ενώ χρησιμοποιούμε το πετρέλαιο θέρμανσης ως προϊόν σύγκρισης. Με αυτό τον τρόπο, μπορούμε να ελέγξουμε για τις διαφορετικές συνθήκες που επικρατούν στα διάφορα νησιά, καθώς και για τις διακυμάνσεις των τιμών πετρελαίου.
Το συμπέρασμα της έρευνα μας είναι ότι η μετακύλιση αυξάνεται σημαντικά με τον αριθμό των ανταγωνιστών και η σχέση μεταξύ ανταγωνισμού και μετακύλισης είναι μη γραμμική (Γράφημα 2). Κατά μέσο όρο, η μετακύλιση είναι 43% σε μονοπωλιακά νησιά (δηλαδή όταν το κόστος ενός μονοπωλητή αυξάνεται κατά 1 ευρώ αυτός αυξάνει τις τιμές του κατά 43 λεπτά) και αυξάνεται στο 100% σε νησιά με τέσσερις ή περισσότερους ανταγωνιστές.
Τέλος, διαπιστώνουμε ότι οι προσαρμογές των τιμών είναι μεγαλύτερες και γίνονται πιο γρήγορα σε πιο ανταγωνιστικές αγορές, οδηγώντας σε ταχύτερη μετακύλιση σε πιο ανταγωνιστικές αγορές.
Τροφή για σκέψη την επόμενη φορά που θα είστε σε κάποια από τις μοναδικές παραλίες των ελληνικών νησιών…
Αυτό το άρθρο συνοψίζει την επιστημονική εργασία «Competition and pass-through: evidence from isolated markets» by Christos Genakos and Mario Pagliero, AUEB Discussion Paper No. 17-2021.
* Ο Χρήστος Γκενάκος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο τμήμα Οικονομικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Πανεπιστήμιο του Cambridge.
* Ο Mario Pagliero είναι καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο και ερευνητής στο Collegio Carlo Alberto.
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
Latest News
![Πού βλέπουν 20 οίκοι το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό της ελληνικής οικονομίας για το 2024 και 2025](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2021/10/πληθωρισμος-3-600x338.jpg)
Πού βλέπουν 20 οίκοι το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό της ελληνικής οικονομίας για το 2024 και 2025
Η Focus Economics παρουσιάζει τις εκτιμήσεις οργανισμών, τραπεζών και οίκων αξιολόγησης για το ρυθμό μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας και τον πληθωρισμό το 2024 και το 2025
![Space Hellas: Ανέλαβε την τεχνολογική αναβάθμιση του Ιονίου Πανεπιστημίου](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/Space-Hellas-600x375.jpg)
Ανέλαβε την τεχνολογική αναβάθμιση του Ιονίου Πανεπιστημίου η Space Hellas
Το έργο περιλαμβάνει τον εκσυγχρονισμό των υποδομών του Ιονίου Πανεπιστημίου και τη λήψη των κατάλληλων τεχνικών μέτρων για τον περιορισμό του κινδύνου παραβίασης ή καταστροφής των πληροφοριακών του συστημάτων
![Το ΑΠΘ τίμησε τους κορυφαίους ερευνητές του στην προσέλκυση χρηματοδότησης ερευνητικών προγραμμάτων](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/apth-600x412.jpeg)
Το ΑΠΘ τίμησε τους κορυφαίους ερευνητές του στην προσέλκυση χρηματοδότησης ερευνητικών προγραμμάτων
Στο top-10 των ερευνητών και ο καθηγητής του τμήματος Δημοσιογραφίας & MME κ. Νίκος Παναγιώτου
![ΟΠΑ: Οκτώ στους δέκα αποφοίτους εργάζονται](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/opa3-600x400.jpg)
Έρευνα ΟΠΑ: 8 στους 10 αποφοίτους εργάζονται
Σχεδόν έξι στους δέκα εργάζονται σε απόλυτα συναφές και συναφές αντικείμενο με τις προπτυχιακές σπουδές τους
![Σε ήπια ανάπτυξη η Δύση – Πώς επηρεάζουν οι εκλογές Γαλλία, Βρετανία και Ευρώπη](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/ot_greek_economy-600x352.png)
Σε ήπια ανάπτυξη η Δύση – Πώς επηρεάζουν οι εκλογές Γαλλία, Βρετανία και Ευρώπη
Η τελευταία έκθεση της Consensus Economics για τις χώρες G7 και Δυτική Ευρώπη δείχνει ότι η δραστηριότητα παραμένει ήπια
![Euro 2024: Οι προβλέψεις για τον τελικό – Τι δείχνουν τα στατιστικά του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/06/Euroo-600x338.jpg)
Euro 2024: Οι προβλέψεις για τον τελικό – Τι δείχνουν τα στατιστικά του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Οι εκτιμήσεις για το Euro 2024 με βάση τη συνεργασία του AUEB Sports Analytics Group και της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου της Τεργέστης
![PODCAST Economics & Business TALKS – Φοίβη Κουντούρη: Οι κατηγορίες επενδύσεων που λέγονται βιώσιμες](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/06/photo_6003709886162125489_y-600x600.jpg)
PODCAST Economics & Business TALKS – Φοίβη Κουντούρη: Οι κατηγορίες επενδύσεων που λέγονται βιώσιμες
Η Φοίβη Κουντούρη, Καθηγήτρια και Διευθύντρια του Ερευνητικού Εργαστηρίου ReSEES είναι η καλεσμένη μας στο πρώτο επεισόδιο του PODCAST TALKS, σε συνεργασία με το ΟΠΑ.
![ΟΠΑ: Ο Βασίλειος Βασδέκης εξελέγη νέος πρύτανης](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/ASOEE-600x337.jpg)
Ο Βασίλειος Βασδέκης εξελέγη νέος πρύτανης του ΟΠΑ
Ποια είναι τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης
![Ο χρυσός λάμπει ξανά!](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/06/xrysos-600x380.jpg)
Ο χρυσός λάμπει ξανά!
Σε ένα αβέβαιο επενδυτικό περιβάλλον, ο χρυσός ως παραδοσιακή επένδυση αντιστέκεται και φαίνεται να προσελκύει ξανά τους επενδυτές
![ΟΠΑ: Ενημερώνει τους υποψήφιους φοιτητές για τη συμπλήρωση του Μηχανογραφικού Δελτίου](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/opa3-600x400.jpg)
Ενημέρωση ΟΠΑ στους υποψήφιους φοιτητές για τη συμπλήρωση του Μηχανογραφικού Δελτίου
Η συγκεκριμένη υπηρεσία θα αφορά αποκλειστικά τα επιστημονικά πεδία που προσφέρει το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο πλαίσιο των οκτώ προπτυχιακών του Τμημάτων