Ανάπτυξη από 3,6% μέχρι και 4,8% του ΑΕΠ προβλέπει πλέον για φέτος το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής για την ελληνική οικονομία.
Ωστόσο, το Γραφείο θέτει την προϋπόθεση ότι θα προχωρήσει κανονικά το Ταμείο Ανάκαμψης και ότι ο τουρισμός θα ανακτήσει σημαντικό μέρος από τον τζίρο που έχασε το 2020.
Όπως εξήγησε ο επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής Φραγκίσκος Κουτεντάκης, η έκθεση του για το πρώτο τρίμηνο του 2021 δεν έχει αναθεωρήσει την πρόβλεψη του για την ανάπτυξη του 2021.
Θεωρεί όμως τώρα πιο πιθανό να υλοποιηθούν τα δύο θετικά σενάρια που είχε εκπονήσει από το Μάρτιο, τα οποία προέβλεπαν ανάπτυξη από το 3,6% του ΑΕΠ έως και 4,8% του ΑΕΠ αντί του βασικού σεναρίου της έκθεσης του Μαρτίου που προέβλεπε ανάπτυξη 2,7% λόγω της παράτασης του lockdown της οικονομίας.
Πού οφείλεται η αλλαγή
Η έκθεση εξηγεί ότι η μετάθεση των προσδοκιών από το βασικό στα θετικά σενάρια οφείλεται στο ότι οι σημαντικότερες μακροοικονομικές μεταβλητές έχουν θετική πορεία: η ανεργία παραμένει σταθερή, ο αποπληθωρισμός περιορίζεται και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βελτιώνεται. Επίσης, αξιοσημείωτη επιτυχία είχε και η πρόσφατη έκδοση δεκαετούς ομολόγου, με το spread σε σχέση με τo γερμανικό ομόλογο να μειώνεται κάτω από τις 100 μονάδες.
Το έλλειμμα ύψους 8,2 δισ. ευρώ για το τετράμηνο Ιανουαρίου Απριλίου ήταν αποτέλεσμα των δαπανών για την στήριξη της οικονομίας ενώ τα έσοδα κατέγραψαν υπέρβαση έναντι του στόχου κατά 723 εκ ευρώ λόγω και της παράτασης της προθεσμίας εξόφλησης των φορολογικών υποχρεώσεων ως το τέλος Φεβρουαρίου.
Οutput gap
Όπως τονίζεται, η βραχυχρόνια μεγέθυνση της οικονομίας θα στηριχθεί στην ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης που θα τροφοδοτήσουν οι συσσωρευμένες αποταμιεύσεις και στην αύξηση των επενδύσεων που θα χρηματοδοτήσει το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανταγωνιστικότητας. Μεσοπρόθεσμα, η επαναφορά της κανονικότητας θα επιτρέψει τη επαναδραστηριοποίηση της παραγωγικής δυναμικότητας και το κλείσιμο του παραγωγικού κενού (output gap) οδηγώντας σε υψηλό ρυθμό μεγέθυνσης 6,2% το 2022 που στη συνέχεια θα μετριαστεί στο 4,1% και 4,4% για το 2023 και 2024. Τούτο βέβαια αν γίνει ορθή αξιοποίηση των πόρων που θα εισρεύσουν από το Ταμείο Ανάκαμψης και μεταφερθεί απασχόληση από κλάδους της οικονομίας που δεν θα ενισχυθούν από το Ταμείο σε τομές που έχουν προοπτικές και θα βοηθηθούν από τους κοινοτικούς πόρους.
Οι αβεβαιότητες
Τονίζει πάντως ότι η καλύτερη του αναμενόμενου πορεία της οικονομικής δραστηριότητας κατά το πρώτο τρίμηνο (ύφεση 2,3% του ΑΕΠ έναντι 7% που προέβλεπε το Γραφείο) δεν πρέπει να υπερτιμηθεί, καθώς οι οικονομικές προκλήσεις και αβεβαιότητες θα διατηρηθούν και μετά το τέλος της πανδημίας. Βραχυπρόθεσμα, η κρίσιμη αβεβαιότητα είναι η εξέλιξη της υγειονομικής κατάστασης που αναμένεται να επηρεάσει την οικονομική δραστηριότητα των επόμενων τριμήνων. Η χώρα μας βρίσκεται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στο ποσοστό του πλήρως εμβολιασμένου πληθυσμού αλλά ξεπερνάει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στην αναλογία των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων.. Συνέπεια αυτής της αναντιστοιχίας είναι η καθυστερημένη άρση των περιοριστικών μέτρων και η διατήρηση της πίεσης στο σύστημα υγείας, με αρνητικές οικονομικές συνέπειες που εκδηλώνονται κυρίως μέσω του τουρισμού.
Η ελκυστικότητα της Ελλάδας ως προορισμού και οι περιορισμοί που θέτουν τα κράτη προέλευσης στους πολίτες τους (κυρίως το Ηνωμένο Βασίλειο ) που ταξιδεύουν στη χώρα μας, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την υγειονομική της εικόνα. Είναι επομένως σημαντικό να βελτιωθεί αυτή η εικόνα και να προσεγγίσει γρήγορα τον ευρωπαϊκό μέσο όρο πριν την ολοκλήρωση της τουριστικής περιόδου.
Όχι στην πρόωρη απόσυρση των μέτρων
Από εκεί και πέρα σημειώνεται ότι κρίσιμο σημείο για την επόμενη μέρα θα είναι στρατηγική σε ότι αφορά την απόσυρση των μέτρων στήριξης της οικονομίας και τις μόνιμες απώλειες που θα έρθουν στο προσκήνιο μετά την ομαλοποίηση της αγοράς από επιχειρήσεις οι οποίες συντηρήθηκαν επί 1,5 χρόνο με μέτρα στήριξης που μπορεί να μην μπορούν να επανέλθουν σε πλήρη δραστηριότητα μετά την πανδημία.
Το γεγονός αυτό μπορεί να δημιουργήσει και μακροοικονομικές αβεβαιότητες αφού σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας, η άρση των έκτακτων μέτρων θα προκαλέσει μια δημοσιονομική βελτίωση κατά 7 περίπου μονάδες ΑΕΠ (από -7,2% το 2021 σε -0,3% το 2022). Ωστόσο η πραγματοποίηση αυτής της πρόβλεψης εξαρτάται από την ομαλή επαναφορά της οικονομικής δραστηριότητας.
Μείωση εκκρεμών συντάξεων
Επιπλέον, με τα στοιχεία του e-ΕΦΚΑ για τις καθυστερούμενες συντάξεις που περιλαμβάνει η έκθεση και τα στοιχεία της έκθεσης “ΑΤΛΑΣ” Μαρτίου 2021, ο συνολικός αριθμός εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης μειώθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2021 κατά 19500, από 153.887 στο τέλος του 4ου τριμήνου 2020 (και εκτιμώμενη δαπάνη περίπου 591,8 εκατ. ευρώ) σε 134.288 (και εκτιμώμενη δαπάνη περίπου 511,7 εκατ. ευρώ) στο τέλος του 1ου τριμήνου 2021. Οι ληξιπρόθεσμες (εκκρεμείς πάνω από 90 ημέρες) αιτήσεις συνταξιοδότησης μειώθηκαν από 121.764 στο τέλος Δεκεμβρίου 2020 (εκτιμώμενη δαπάνη περίπου 572,7 εκατ. ευρώ) σε 103.814 στο τέλος Μαρτίου 2021 (εκτιμώμενη δαπάνη περίπου 493,6 εκατ. ευρώ).