Ταμείο Ανάκαμψης: Τι φέρνει η επίσκεψη της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην Αθήνα

Ανάκαμψη μέσω των κοινοτικών πόρων περιμένει να δει η ελληνική οικονομία και η άφιξη της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην Αθήνα ανάβει το «πράσινο φως» για την άμεση έναρξη υλοποίησης του εθνικού προγράμματος «Ελλάδα 2.0».

Από την εισροή των πόρων – προς τα τέλη Ιουλίου-  ανοίγει ο δρόμος για μπόνους 7 μονάδες στο ελληνικό ΑΕΠ, αύξηση ιδιωτικών επενδύσεων κατά 20%, 200.000 νέες θέσεις εργασίας και για φοροελαφρύνσεις 5 δισ. Ευρώ.

Βάσει των στελεχών της κυβέρνησης οι θετικές επιπτώσεις της εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης ύψους 32 δισ. Ευρώ  θα “απλώνονται” στα έτη, δηλαδή στα επόμενα 6 χρόνια, ενώ οι επιδράσεις θα συνεχιστούν σε βάθος 20ετίας. Το σχέδιο αυξάνει το λόγο των φορολογικών εσόδων προς το ΑΕΠ κατά 2,8 ποσοστιαίες μονάδες, δημιουργώντας δημοσιονομικό χώρο ώστε να επιτρέψει την μείωση των φόρων προσφέροντας ανάσα στους φορολογούμενους.

Κατά την συνάντησή της με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναμένεται να στείλει θετικά μηνύματα για την ταχύτητα και το περιεχόμενο  του ελληνικού σχεδίου στην Κομισιόν. Ο πρωθυπουργός  πρόκειται να επαναλάβει την προτεραιότητα για ενίσχυσης του αναπτυξιακού μοντέλου με έμφαση  την πράσινη ανάπτυξη και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Τα κοινοτικά κεφάλαια αναμένεται να δώσουν μια συνολική ωφέλεια 57-60 δισ. ευρώ στην πραγματική οικονομία, ενώ τα 12,7 δισ. των δανείων αναμένεται να κινητοποιηθούν ιδιωτικές επενδύσεις 31,8 δισ. ευρώ.

Η κυβέρνηση εξάλλου δηλώνει «ετοιμοπόλεμη» για την αξιοποίηση των συνολικά 31 δισ. ευρώ. Οι προβλέψεις για το Ταμείο Ανάκαμψης δείχνουν πως φέτος αναμένεται  εισροή πόρων 7,8 δισ. ευρώ  και στη συνέχεια ετήσιες εισροές 5,31 δισ. ευρώ για την πενταετία από το 2022 έως και το 2026.

O αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης την Τρίτη έστειλε το τελικό κείμενο του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, μαζί με την συνοδευτική επιστολή που περιλαμβάνει το ελληνικό αίτημα για την χρήση όλων των διαθέσιμων πόρων.

Για τη άφιξη των χρημάτων προηγούνται κάποια βήματα με τον τελευταίο σταθμό να είναι η κατάθεση στο ελληνικό κοινοβούλιο της σύμβασης με την Επιτροπή και του σχεδίου, το οποίο δοθεί στη δημοσιότητα και θα περιέχει συγκεκριμένα ορόσημα και δράσεις για την εκταμίευση των δόσεων, τα οποία και θα δεσμεύουν την Ελλάδα για τα επόμενα έτη.

Η Επιτροπή αφού εγκρίνει το Σχέδιο Ανάκαμψης Ελλάδα 2.0, ο επόμενος σταθμός είναι το Συμβούλιο των 27 υπουργών Οικονομικών τον Ιούλιο και έτσι να δρομολογηθούν οι εκταμιεύσεις τέλος Ιουλίου με Αύγουστο.

Αυξάνει το επίπεδο του πραγματικού ΑΕΠ κατά περίπου 4,3% το 2026

Οι υπολογισμοί της Τράπεζας της Ελλάδος αναφέρουν ότι η εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μπορεί δυνητικά να αυξήσει το επίπεδο του πραγματικού ΑΕΠ κατά 6,9% έως το 2026. Μπορεί να έχει θετική συμβολή στο ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ κατά περίπου 1,15 ποσοστιαίες μονάδες κατά μέσο όρο κάθε χρόνο για την περίοδο 2021 – 2026.

Οι ιδιωτικές επενδύσεις αυξάνονται κατά περίπου 20% το 2026 και η απασχόληση κατά 4%, δηλαδή να δημιουργήσει επιπλέον 180.000 έως 200.000 νέες θέσεις εργασίας έως το 2026. Η οικονομική επέκταση χρηματοδοτούμενη από επιχορηγήσεις και δάνεια, αυξάνει το επίπεδο του πραγματικού ΑΕΠ κατά περίπου 4,3% το 2026 και συμβάλλει σε επιπλέον ρυθμό μεγέθυνσης του πραγματικού ΑΕΠ κατά περίπου 0,7 ποσοστιαίες μονάδες κατά μέσο όρο κάθε έτος την περίοδο 2021 – 2026.

Παράλληλα, η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, που περιλαμβάνονται στο σχέδιο, συνεισφέρουν επιπλέον στον ρυθμό μεγέθυνσης του πραγματικού ΑΕΠ κατά 0,45 ποσοστιαίες μονάδες κατά μέσο όρο κάθε χρόνο την περίοδο 2021 – 2026.  Αυξάνουν μακροπρόθεσμα τα επίπεδα του πραγματικού προϊόντος, της ιδιωτικής επένδυσης και της απασχόλησης κατά 6%, 8,5% και 4%, αντιστοίχως. Επιπλέον, οι μεταρρυθμίσεις οδηγούν σε μόνιμη αύξηση της φορολογικής βάσης, που συνεπάγεται αύξηση των φορολογικών εσόδων ως ποσοστό του ΑΕΠ κατά περίπου 2,5 ποσοστιαίες μονάδες μακροπρόθεσμα.

Τα χρήματα και η απόβαση των ιδιωτών στις επενδύσεις

Το μεγάλο στοίχημα είναι η ετοιμότητα των εγχώριων τραπεζών καθώς για την αξιοποίηση των πόρων – που αφορά το κομμάτι των δανείων- υπάρχουν τρία κανάλια διανομής, δηλαδή οι εμπορικές τράπεζες, τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όπως η ΕΤΕπ ή η EBDR και η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.  Οι ιδιώτες επενδυτές θα λαμβάνουν επιχορήγηση ίση με το 50% της επένδυσης και το υπόλοιπο 50% να πρέπει να χρηματοδοτηθεί κατά 30% από τραπεζικό δανεισμό και κατά 20% από ίδια κεφάλαια.

Όταν φτάσουν στην Ελλάδα τα κονδύλια τότε το υπουργείο Οικονομικών θα προχωρήσει σε συμβάσεις με τις τράπεζες. Στη συνέχεια τα ιδρύματα θα λαμβάνουν πακέτα έργων προς συμβασιοποίηση ύψους 100-200 εκατ. Ευρώ. Όπως εξηγούν αρμόδιοι παράγοντες, οι τράπεζες όταν εξαντλούν για παράδειγμα το 60-70% των πόρων μπορούν τότε να αιτηθούν νέα ροή χρημάτων.  Οι δανειοδοτήσεις μέσω των τραπεζών  υπολογίζεται να έχουν τελικό επιτόκιο 0,2%-0,3%. Τα βασικά συστατικά της νέας συνταγής αξιοποίησης των πόρων είναι καταρχάς να ξεπεραστούν οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις του δημοσίου και να επιταχυνθεί η διαδικασία, ενώ οι τράπεζες θα δίνουν ρευστότητα προς την οικονομία  και σε παραγωγικές επενδύσεις.

Σημειώνεται πως το ελληνικό σχέδιο ενσωματώνει περί τα 18 δισ. ευρώ επιδοτήσεων τα οποία θα χρηματοδοτήσουν τις δημόσιες επενδύσεις (Πράσινη Μετάβαση 6,026 δισ. ευρώ, Ψηφιακή Μετάβαση 2,136 δισ. ευρώ, Απασχόληση, Δεξιότητες 5,208 δισ. ευρώ, ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμός της οικονομίας 4,821 δισ. ευρώ) και 12,7 δισ. ευρώ δανείων τα οποία θα χρηματοδοτήσουν τις ιδιωτικές επενδύσεις, στοχεύοντας συνολικά στην κινητοποίηση κεφαλαίων ύψους 57 δισ. Ευρώ. Κάθε πακέτο έργων έχει ποσοτικοποιημένους στόχους (ορόσημα) , επιτυγχάνονται σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, κάθε έξι μήνες θα γίνονται οι αξιολογήσεις και οι εκταμιεύσεις, ενώ οι δράσεις πρέπει να ολοκληρωθούν έως το 2026.