Ευρωπαϊκά αεροδρόμια: Το 2032 θα ρεφάρουν από τη ζημιά της πανδημίας

Η αποδυνάμωση του αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής θα είναι ενδεχομένως τα επίχειρα της κρίσης στην οποία βύθισε τον κλάδο των αεροδρομίων η πανδημική κρίση. Όπως προειδοποίησε η Οργάνωση Διεθνών Ευρωπαϊκών Αερολιμένων (ACI Europe), τα λοκντάουν και οι εν γένει περιορισμοί των μετακινήσεων που αποφάσισαν οι κυβερνήσεις για να ελέγξουν τη μετάδοση της Covid-19 είχαν ως αποτέλεσμα να καταρρεύσει η επιβατική κίνηση κατά 60% την περασμένη χρονιά και τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια να συσσωρεύσουν ζημιές 12 δισ. ευρώ.

Είναι γνωστό ότι η παγκόσμια υγειονομική κρίση έπληξε αλύπητα τον ευρύτερο κλάδο των αεροπορικών μεταφορών, στον οποίο ανήκουν και οι αερολιμένες. Η ACI Europe υπολογίζει ότι θα χρειαστεί χρόνος μεγαλύτερος από μια δεκαετία για ιαθεί και να κλείσει η οικονομική πληγή που άνοιξε. Και εκφράζει την ανησυχία της ότι η προσπάθεια των αεροδρομίων να ανακάμψουν ίσως έχει ως συνέπεια τη μείωση των προβλεπόμενων επενδύσεων για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

«Το σύνδρομο του ψαλιδιού»

Είναι το περίφημο «σύνδρομο του ψαλιδιού» που απειλεί τον κλάδο. Η σπουδή για περικοπές κόστους, δηλαδή, που ενδεχομένως θα καταλάβει λόγω ανασφάλειας τις επιχειρήσεις που λειτουργούν τα αεροδρόμια, με αποτέλεσμα οι διοικήσεις να αρχίσουν να μειώνουν τις προβλεπόμενες επενδύσεις για τη μείωση της εκπομπής άνθρακα και άλλων ρύπων που δημιουργούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Το εντυπωσιακό στην υπόθεση είναι ότι μόλις το Μάιο οι όμιλοι των αεροδρομίων στην ΕΕ συμφώνησαν να συμμετάσχουν πιο δυναμικά στην κοινή προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Διακήρυξαν το μηδενισμό των εκπομπών άνθρακα μετά το έτος 2030. Πρόκειται για ένα πολύ φιλόδοξο στόχο, καθώς προβλέπει την επίσπευση του αρχικού προγράμματος «μηδενικού άνθρακα», που είχαν θέσει τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια, κατά μία… 20ετία!

«Η απρόβλεπτη ζημιά που προκάλεσε η Covid-19 ίσως φέρει ένα πισωγύρισμα. Ίσως ενεργοποιηθεί το σύνδρομο του ψαλιδιού των δαπανών, που ελλοχεύει σε κάθε επιχείρηση που αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες, με συνέπεια ο κλάδος να βάλει όρια στο φιλόδοξο πρόγραμμα που έχει εξαγγείλει σε ό,τι αφορά τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα», σημειώνει χαρακτηριστικά η ACI Europe.

Υπερχρέωση του κλάδου

Η διεθνής Οργάνωση, στο ευρωπαϊκό σκέλος της οποίας μετέχουν περισσότερα από 500 διεθνείς αερολιμένες σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της ηπείρου, θεωρεί ότι το φετινό καλοκαίρι η ανάκαμψη της επιβατικής κίνησης θα είναι «μέτρια και άνιση». Στην καλύτερη περίπτωση η κίνηση στα αεροδρόμια θα φθάσει μετά το 2025 στα επίπεδα που ήταν το 2019, προβλέπει η ACI Europe.

«Ακόμα και κάτω από υγιείς οικονομικές συνθήκες η ανάκαμψη του αεροπορικού κλάδου δεν θα ήταν άμεση. Η κίνηση στα αεροδρόμια θα έχει εποχικά σκαμπανεβάσματα. Θα έχουμε περιόδους σημαντικών εσόδων, αλλά και περιόδους πολύ χαμηλής κίνησης. Οι λειτουργικές δαπάνες όμως δεν θα έχουν σκαμπανεβάσματα. Θα βαίνουν διαρκώς αυξανόμενες ενώ συνολικά ο τζίρος θα είναι χαμηλότερος από αυτόν που είχαμε συνηθίσει προ-πανδημικά», προβλέπει με δηλώσεις του ο γενικός διευθυντής της ACIEurope Ολιβιέ Γιανκοβέτς.

Ποια θα είναι η συνέπεια όλων αυτών, εφόσον βεβαίως οι όχι και τόσο αισόδοξες προβλέψεις επαληθευθούν; «Η συσσώρευση περισσότερων χρεών για ένα κλάδο που πριν ακόμα από το καταστροφικό έτος 2020 χρωστούσε περί τα 20 δισ. ευρώ», επισημαίνει στην έρευνά της η ACI Europe. Έτσι η οργάνωση αποτολμά την εκτίμηση ότι «τα έσοδα των αεροδρομίων πιθανότατα θα είναι ανεπαρκή για να καλύψουν τις επενδυτικές ανάγκες και για να εξυπηρετήσουν τα χρέη του κλάδου, έως τουλάχιστον το έτος 2032».

Ο ρόλος των κυβερνήσεων

Ασφαλώς οι εθνικές κυβερνήσεις έχουν κάποιο ρόλο να παίξουν εν προκειμένω. «Η ACIEurope θεωρεί ότι τα μέλη της έχουν βοηθηθεί λιγότερο από τις αεροπορικές εταιρείες για να ξεπεράσουν την κρίση», σημειώνει η γαλλική εφημερίδα «Le Figaro». Η εφημερίδα υπενθυμίζει το πάγιο αίτημα του κλάδου για μεταρρύθμιση του συστήματος χρηματοδότησης των αερολιμεμενικών λειτουργιών και ιδιαιτέρως για μεταρρύθμιση των ανωτάτων ορίων που θέτουν οι ρυθμιστικές αρχές σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα χρήσης των αερολιμενικών εγκαταστάσεων από τις αεροπορικές εταιρείες.

«Τα αεροδρόμια δεν ζητούν μια προνομιακή μεταχείρηση εξαιτίας της κρίσης που έφερε η Covid-19. Ζητούν την ίση μεταχείριση που δικαιούνται, ώστε να μπορέσουν να επενδύσουν με σύνεση και αίσθημα ασφάλειας στις υποδομές τους και για να πετύχουν τους περιβαλλοντικούς στόχους τους», σημειώνει η ACIEurope. Τους μόλις προ μηνός μαξιμαλιστικά αναθεωρημένους στόχους βεβαίως.