Μαστίχα Χίου: Αύξηση του τζίρου εν μέσω πανδημίας

Βάζει μπροστά τις …μηχανές το «Ινστιτούτο Γαστρονοµίας Μαστίχας», με στόχο να συστήσει στους ξένους επισκέπτες , αλλά και να θυμίσει στους Έλληνες, το …δάκρυ του σχίνου, αυτήν την ευωδιαστή ρητίνη που στις γευστικές μας μνήμες έχει συνδεθεί με ξεχωριστές στιγμές. Το «Mastiha Experience Project», το οποίο είχε σχεδιαστεί πριν από έναν χρόνο, αλλά λόγω της πανδημίας μπήκε σε θέση …αναμονής, αναμένεται να ζωντανεύσει τους επόμενους μήνες.

Το Ινστιτούτο, εταιρεία ειδικού σκοπού της «Mediterra», σχεδιάζεται να λειτουργήσει ως «εργαλείο» εξωστρέφειας για την ελληνική μαστίχα. «Συστηματοποιούμε και οργανώνουμε το “Mastiha Experience” στη Χίο. Πρόκειται για μια βιωματική εμπειρία, που απουσιάζει σήμερα από το νησί, στην οποία θα εμπλέξουμε εστιατόρια, καφέ, ξενοδοχεία, ακόμη και τα νοικοκυριά της Χίου, διοργανώνοντας ειδικές εκδηλώσεις, γευσιγνωσίες κ.ά.», αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» ο διευθύνων σύμβουλος της «Mediterra» κ. Γιάννης Μανδάλας.

Πάντως, και δίχως το “Mastiha Experience” η παραδοσιακή μαστίχα Χίου καθώς και τα δεκάδες νέα εμπορικά και φαρμακευτικά προϊόντα, τα οποία παράγονται στη μονάδα που λειτουργεί στο νησί και διακινούνται σε 40 χώρες ανά τον πλανήτη, τα πήγαν μια χαρά, παρά την πανδημία και δεν «λύγισαν» από τις οικονομικές επιπτώσεις της COVID-19. Σύμφωνα με τον κ. Μανδάλα, το 2020 ήταν μια δύσκολη χρονιά, αλλά «καταφέραμε να πιάσουμε τους αναθεωρημένους λόγω της πανδημίας στόχους, δηλαδή συγκρατήσαμε τη μείωση στο 22%, βγάλαμε κέρδος και συνεχίσαμε τις επενδύσεις, προγραμματίζοντας και επέκταση των παραγωγικών εγκαταστάσεων της “Mediterra”». Μάλιστα, όπως επισημαίνει ο ίδιος, ένα νέο MastihaShop είναι έτοιμο στο αεροδρόμιο της Αθήνας, αλλά λόγω των συνθηκών δεν έχει ακόμη ανοίξει.

Είναι αξιοσημείωτο ότι στη μετοχική σύνθεση της «Mediterra» το 53,23% έχει η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου, το 28,18% το Zaitech Fund, το 5,13% η εταιρεία καλλυντικών Κορρές, το 4,69% η Platona Enterprises, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό «μοιράζονται» χιώτικες οικογένειες που δραστηριοποιούνται στη ναυτιλία, προκειμένου να στηρίξουν την παραδοσιακή δραστηριότητα του νησιού. Άλλες θυγατρικές εταιρείες της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου είναι η Mastiha Damla Sakiz SA που δραστηριοποιείται στην τουρκική αγορά, το Κέντρο Έρευνας Μαστίχας για την ανάπτυξη φαρμακευτικών προϊόντων με βάση τη μαστίχα και το εκπαιδευτικό ινστιτούτο Mastiha Cooking School.

Η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου αποτελεί πρότυπο αγροτικού συνεταιρισμού. Από το 1938 οπότε ιδρύθηκε έως σήμερα, λειτουργεί ως αναγκαστικός συνεταιρισμός _ με άλλα λόγια κάθε παραγωγός είναι υποχρεωμένος να παραδώσει ολόκληρη την παραγωγή του και η Ένωση είναι υπεύθυνη για την επεξεργασία και την προώθηση στην αγορά. Η διαφορά με άλλες συνεταιριστικές δομές είναι ότι με τα χρόνια εξελισσόταν και προσαρμοζόταν στις καταναλωτικές ανάγκες κάθε εποχής, διατηρώντας παράλληλα και τα προϊόντα που αγαπήθηκαν από γενιές και γενιές Ελλήνων, όπως η ΕΛΜΑ, η ελληνική μαστίχα στα πρασινοκίτρινα χάρτινα κουτάκια που βρίσκονταν σε πρώτο πλάνο, για δεκαετίες, σε όλα τα περίπτερα της χώρας, από το 1959 κι έπειτα.

Σήμερα, παρά τις αντίξοες συνθήκες, παγκοσμίως, εξαιτίας του SARS-CoV-2, η ζήτηση για μαστίχα είναι αυξημένη και πιέζει για αύξηση της παραγωγής, η οποία το 2020 ξεπέρασε τους 183 τόνους, πιάνοντας ρεκόρ τριακονταετίας. Μάλιστα, σύμφωνα με τα όσα επισημαίνει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», ο πρόεδρος της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου κ. Γιώργος Τούµπος, η σοδειά του 2021, η οποία έχει ολοκληρωθεί, έπιασε τους 216 τόνους, με τη μέση τιμή πώλησης ανά κιλό να κινείται στα 83 ευρώ. Έτσι, ενώ το 2018 ο ισολογισμός έκλεισε στα 14,8 εκατ. ευρώ, το 2019 ο τζίρος έπιασε τα 17,9 εκατ. ευρώ και το 2020 τα 20 εκατ. ευρώ, ποσό που αναμένεται να ξεπεραστεί το 2021. Σύμφωνα με τον κ. Τούμπο, για το 2020 καταγράφεται αύξηση τζίρου κοντά στο 18% και κερδών περίπου στο 15%.

Υπάρχει ωστόσο και ένα πρόβλημα, το οποίο σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης εντοπίζεται στο γεγονός ότι η ζήτηση είναι μεγαλύτερη της παραγωγής και η …ψαλίδα διαρκώς ανοίγει. Γι΄ αυτό η Ένωση επιχειρεί, μέσω κινήτρων, να προσελκύσει νέους αγρότες στη μαστιχοκαλλιέργεια. Ήδη, τον τελευταίο χρόνο 48 νέοι μπήκαν στην παραγωγή μαστίχας. Αλλά και πάλι χρειάζονται περισσότερες εκτάσεις για να καλύψουν τη ζήτηση. Στην Ένωση συμμετέχουν σήμερα 20 πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί των 24 Μαστιχοχωρίων της Νότιας Χίου και περίπου 4.600 φυσικά μέλη.

Πάντως, η Μediterra έχει θέσει ως στρατηγική της προτεραιότητα την αξιοποίηση της φαρμακευτικής χρήσης της μαστίχας, με παράλληλη ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας, και στόχο την κυκλοφορία νέων προϊόντων. Τα τελευταία χρόνια οι χρήσεις της μαστίχας διευρύνονται, καθώς μελέτες απέδειξαν την αντιμικροβιακή της δράση, την προστασία στο πεπτικό σύστημα, τη δράση της κατά της αθηρωσκλήρωσης, τις ωφέλειες στη στοματική υγιεινή και τις επουλωτικές της ιδιότητες. Ήδη από το 2015 έχει αναγνωριστεί ως παραδοσιακό φάρμακο από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων για στομαχικές διαταραχές και φλεγμονές του δέρματος και διατίθεται ως ειδικό τρόφιμο με τη σφραγίδα του ΕΟΦ.

Η «μαστίχας Χίου», ως πολιτισμικό αγαθό περιλαμβάνεται στον Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, ενώ τόσο η Ένωση όσο και η «Mediterra» έχουν αποσπάσει δεκάδες βραβεία και διακρίσεις, σε όλα τα επίπεδα, π.χ. ως συνεταιρισμός-πρότυπο, με ιδιαίτερα επιτυχημένη εξαγωγική στρατηγική, για την επιχειρηματική της δράση, βραβείο ανώτερης γεύσης για την τσίχλα ΕΛΜΑ κλπ.