Φορολογικές δηλώσεις: Πώς φορολογούνται τα μπλοκάκια – Ποιοι επιτηδευματίες μπορούν να φορολογηθούν σαν μισθωτοί

Το εισόδημα των επαγγελματιών που αποκτούν φυσικά πρόσωπα εκδίδοντας Τ.Π.Υ, τα λεγόμενα μπλοκάκια, φορολογούνται με την περίπτωση (στ) της παραγράφου 2 του άρθρου 12 του ν.4172/2013 (ΚΦΕ), με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων.

Οι  προϋποθέσεις  που ισχύουν αθροιστικά και πρέπει να έχουν φορολογούμενοι που έχουν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα είναι :

• Να έχει γίνει έναρξη στην εφορία
• Να έχει δηλωθεί σαν έδρα η κατοικία
• Να έχει μέχρι τρεις εργοδότες ή και περισσότερους , αλλά το 75% του εισοδήματος του να προέρχεται από τον ένα
• Να μην είναι μισθωτός και
• Να μην έχει εμπορική δραστηριότητα

Για να φορολογηθούν σαν μισθωτοί «τα μπλοκάκια», σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογικής Νομοθεσίας όταν ένα φυσικό πρόσωπο παρέχει υπηρεσίες με σύμβαση εργασίας από τις διατάξεις του άρθρου 12 Ν.4172/2013 περ. στ) βάσει έγγραφων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ή συμβάσεων έργου, με φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες τα οποία δεν υπερβαίνουν τα τρία (3) ή, εφόσον υπερβαίνουν τον αριθμό αυτόν, ποσοστό εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) του ακαθάριστου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα προέρχεται από ένα (1) από τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που λαμβάνουν τις εν λόγω υπηρεσίες και εφόσον δεν έχει την εμπορική ιδιότητα και δεν διατηρεί επαγγελματική εγκατάσταση που διαφέρει από την κατοικία του. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση που ο φορολογούμενος αποκτά εισόδημα από μισθωτή εργασία.

Με την ΠΟΛ.1047/12.2.2015 δόθηκαν διευκρινίσεις επί των διατάξεων των περιπτώσεων β’ και στ’ της παρ.2 άρθρου 12 ν.4172/2013 και ποιο συγκεκριμένα στο έγγραφο αναφέρονται για τους σκοπούς του Κ.Φ.Ε., εργασιακή σχέση υφίσταται όταν ένα φυσικό πρόσωπο παρέχει υπηρεσίες βάσει σύμβασης, προφορικής ή έγγραφης, με την οποία το φυσικό πρόσωπο αποκτά σχέση εξαρτημένης εργασίας με άλλο πρόσωπο, το οποίο έχει το δικαίωμα να ορίζει και να ελέγχει τον τρόπο, το χρόνο και τον τόπο εκτέλεσης των υπηρεσιών.

Ποια επαγγέλματα μπορούν να φορολογηθούν με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων

Διευκρινίζεται, ότι σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην ΠΟΛ.1120/25.4.2014, δεν υπάγονται στην ανωτέρω διάταξη (παρ. 6 του παρόντος), οι αμοιβές, αντιπροσώπων, πρακτόρων, μεσιτών, κ.λπ. από αμοιβές ή προμήθειες για τη σύναψη σύμβασης προμήθειας από αλλοδαπά εργοστάσια ή αλλοδαπούς οίκους οποιασδήποτε φύσης υλικού, μεταφορέων, μεσιτών, πρακτόρων, διαμεσολαβητών, εκτελωνιστών, φωτορεπόρτερ, διαφημιστών, επιχειρήσεων που έχουν σαν αντικείμενο ασφαλιστικές δραστηριότητες (ασφαλιστικοί πράκτορες, μεσίτες ασφαλίσεων, ασφαλιστικοί σύμβουλοι κ.τ.λ.), αμοιβές για υπηρεσίες φασόν, προώθησης προϊόντων και γενικά οι αμοιβές που με το Ν.2238/1994 χαρακτηρίζονταν ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις.

Έτσι ενώ έχει καταργηθεί η έννοια του Ελεύθερου Επαγγελματία  (πρώην Εισόδημα Ζ΄πηγής με τον Ν.2238/94 τώρα με τις διατάξει του Κ.Φ.Ε, θεωρείται εισόδημα από άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας), υπάρχει διαφορετική φορολογική μεταχείριση για αυτούς που ασκούν εμπορική δραστηριότητα.

Περαιτέρω, και προκειμένου για την εφαρμογή των διατάξεων της περ.στ’ της παρ.2 του άρθρου 12 του ν.4172/2013, θεωρείται ότι δεν έχουν την εμπορική ιδιότητα και συνεπώς υπάγονται στην ανωτέρω διάταξη, εφόσον βέβαια συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις αυτής, οι αμοιβές που καταβάλλονται εξαιτίας παροχής υπηρεσιών στις οποίες προέχει το στοιχείο της συμβουλής ή της επιστημονικής, καλλιτεχνικής και πνευματικής δημιουργίας, δηλαδή επαγγέλματα που με τις καταργηθείσες διατάξεις του ν. 2238/1994, χαρακτηρίζονταν ως ελευθέρια επαγγέλματα.

Περιπτώσεις τέτοιων αμοιβών που δεν έχουν την έννοια της εμπορικής ιδιότητας είναι οι αμοιβές του ιατρού, οδοντιάτρου, κτηνιάτρου, φυσιοθεραπευτή, βιολόγου, ψυχολόγου, μαίας, δικηγόρου, συμβολαιογράφου, άμισθου υποθηκοφύλακα, δικαστικού επιμελητή, αρχιτέκτονα, μηχανικού, τοπογράφου, χημικού, γεωπόνου, γεωλόγου, δασολόγου, περιβαλλοντολόγου, ωκεανογράφου, σχεδιαστή, δημοσιογράφου, διερμηνέα, ξεναγού, μεταφραστή, καθηγητή ή δασκάλου, καλλιτέχνη γλύπτη ή ζωγράφου ή σκιτσογράφου ή χαράκτη, ηθοποιού, εκτελεστή μουσικών έργων ή μουσουργού, καλλιτεχνών των κέντρων διασκέδασης, χορευτή, χορογράφου, σκηνοθέτη, σκηνογράφου, ενδυματολόγου, διακοσμητή, οικονομολόγου, αναλυτή, προγραμματιστή, ερευνητή ή συμβούλου επιχειρήσεων, λογιστή ή φοροτέχνη, αναλογιστή, κοινωνιολόγου, κοινωνικού λειτουργού, εμπειρογνώμονα, ομοιοπαθητικού, εναλλακτικής θεραπείας, ψυχοθεραπευτή, λογοθεραπευτή, λογοπαθολόγου και λογοπεδικού, καθώς και αμοιβές που καταβάλλονται σε πραγματογνώμονες, διαιτητές, εκκαθαριστές γενικά, ελεγκτές Α.Ε., εκτελεστές διαθηκών, εκκαθαριστές κληρονομιών και κηδεμόνες σχολάζουσας κληρονομίας.»

Προσοχή λοιπόν, υδραυλικοί, ασφαλιστές, αυτοκινητιστές και άλλα επαγγέλματα, που έχει διαπιστωθεί ότι έστελναν την δήλωση τους ως «μπλοκάκηδες», δεν μπορούν πλέον να το κάνουν, αφού φορολογούνται ως επιτηδευματίες  με την κλίμακα των εισοδημάτων από επιχειρηματική δραστηριότητα και φυσικά εδώ υπάρχει και η επιβάρυνση σε ποσοστό  55% της προκαταβολής.

Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω, μόνο όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις που αναφέραμε παραπάνω μπορούν να φορολογηθούν σαν μισθωτοί, (χωρίς προκαταβολή φόρου, για το επόμενο έτος) ,έχουν όμως τις άλλες υποχρεώσεις των επιτηδευματιών.

Υποχρεούνται δηλαδή σε τήρηση βιβλίων και στοιχείων και αν υπάγονται σε ΦΠΑ υποβάλλουν και περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ.

Προσοχή : Από τα ακαθάριστα έσοδα αφαιρούνται μόνο οι δαπάνες των εισφορών σε ασφαλιστικά ταμεία που έχουν καταβληθεί στο φορολογικό έτος, και όχι οι υπόλοιπες δαπάνες. Αντίθετα ο περιορισμός που ισχύει στην Φορολογία Εισοδήματος δεν ισχύει στο ΦΠΑ. Έτσι εκπίπτουν κανονικά το ΦΠΑ των δαπανών που εμπρόθεσμα καταχωρούν στα βιβλία τους για όσους εντάσσονται στο ΦΠΑ.

Οι συμβάσεις  που έχουν υπογραφεί απαιτείται να έχουν υποβληθεί στην φορολογική διοίκηση, αλλά αν δεν έχει γίνει αυτό, η εξακρίβωση της ύπαρξης των έγγραφων συμβάσεων ανήκει στην ελεγκτική αρμοδιότητα της Δ.Ο.Υ., όπου υπάγεται ο φορολογούμενος.

Πώς θα φορολογηθεί ο τίτλος κτήσης (πρώην «Απόδειξη δαπάνης»);

Αν ο εργαζόμενος δεν έχει κάνει έναρξη εργασιών, αλλά πληρώθηκε, έλαβε σαν αμοιβή για παροχή υπηρεσιών, με «τίτλο κτήσης» από την εργασία του, θα φορολογηθεί κανονικά ως ελεύθερος επαγγελματίας με την κλίμακα φορολογίας  από το πρώτο ευρώ.

 Τι ισχύει αν δεν έχει γίνει έναρξη στην εφορία και η απασχόληση είναι ευκαιριακή;  

Η απόκτηση εισοδήματος χωρίς έναρξη δραστηριότητας δεν νομιμοποιείται και ούτε μπορεί να συνδέεται, με το πλήθος της πελατείας, τον πραγματοποιούμενο κύκλο εργασιών, τον τρόπο που ασκείται το επάγγελμα και η δραστηριότητα (π.χ. αν είναι οι υπηρεσίες είναι μέσω internet, κ.λ.π.) Τα θέματα αυτά αντιμετωπίζονται ως πραγματικά ή όχι και εναπόκεινται στην κρίση και στον έλεγχο της φορολογικής αρχής.

Η απόκτηση, κατά τη διάρκεια του φορολογικού έτους, τυχόν ευκαιριακού εισοδήματος που δεν εντάσσεται στις αμοιβές για συμβουλευτικές ή παρόμοιες υπηρεσίες, δεν επηρεάζει την υπαγωγή στις διατάξεις της περίπτωσης στ’ της παρ.2 του άρθρου 12 του ν.4172/2013 εφόσον οι υπηρεσίες που παρέχονται χωρίς έναρξη ένα μέρος αυτής καλύπτεται από προηγούμενη έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας και βέβαια ισχύουν οι 5 προϋποθέσεις που ορίζουν οι σχετικές διατάξεις. ( σχετική ΠΟΛ 1087/11-05-2018)

Μπορώ να παρέχω υπηρεσίες και στην αλλοδαπή;

Σύμφωνα με την  ΠΟΛ.1029/2018, εγκύκλιο του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., τα φυσικά πρόσωπα που αναφέρονται στις διατάξεις αυτές δύναται να παρέχουν υπηρεσίες σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που έχουν φορολογική κατοικία ή μόνιμη εγκατάσταση στην αλλοδαπή.

Επιπλέον τα φυσικά πρόσωπα που λαμβάνουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες μπορεί να είναι και ιδιώτες, ήτοι φυσικά πρόσωπα που δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα.

Πώς ασφαλίζεται και ποιες ασφαλιστικές υποχρεώσεις έχει ο αυτοαπασχολούμενος

Επειδή υπάρχει μεγάλη σύγχυση και άλλα ισχύουν φορολογικά ενώ άλλα ισχύουν ασφαλιστικά ας δούμε συνοπτικά τι ισχύει ασφαλιστικά για αυτή την κατηγορία των υπόχρεων.

Στις διατάξεις της παρ. 9 του άρθρου 39 εντάσσονται πρόσωπα που:

• Έχουν ιδιότητα ή δραστηριότητα για την οποία θα υπάγονταν στην ασφάλιση του τ. Ο.Α.Ε.Ε. ή τ. Ε.Τ.Α.Α.
• Απασχολούνται σε ένα ή έως δύο αντισυμβαλλόμενους – εργοδότες, αμείβονται αποκλειστικά με Τ.Π.Υ. και το εισόδημα προέρχεται αποκλειστικά από αυτούς.
• Απασχολούνται σε έναν εργοδότη ως μισθωτοί και προσφέρουν υπηρεσίες σε άλλο/άλλους και μέχρι 2 αντισυμβαλλόμενους – εργοδότες, για τις παρεχόμενες με Δ.Π.Υ. υπηρεσίες.
• Απασχολούνται σε ένα εργοδότη και προσφέρουν στον ίδιο εργοδότη διαφορετικές υπηρεσίες μέσω Τ.Π.Υ.

Υποχρεώσεις Ασφαλισμένου

Προκειμένου να διασφαλιστεί τόσο η εμπρόθεσμη καταβολή των εισφορών, όσο και η ενημέρωση των υπόχρεων καταβολής, ασφαλιστικών εισφορών, ο ασφαλισμένος που αιτείται την υπαγωγή του, στις ανωτέρω διατάξεις , οφείλει να αναγράφει στο Τ.Π.Υ. που εκδίδει στον αντισυμβαλλόμενό του, ότι υπάγεται ασφαλιστικά στην διάταξη του άρθρου 39.9.

Οι φορολογούμενοι που αμείβονται με «μπλοκάκια» υποχρεούνται σε καταβολή μειωμένου τέλους επιτηδεύματος πεντακοσίων ευρώ (σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 31 παρ. 1 ν. 3986/2011 που διατηρείται σε ισχύ και με το νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος).

Ευστρατιάδης Δαμιανός

Λογιστής- φοροτεχνικός

Γ.Γ. Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ),

Σύμβουλος επιχειρήσεων