ΕΕ: Ανεπαρκές το πλαίσιο εποπτείας για το ξέπλυμα χρήματος

Η δράση που αναλαμβάνεται σε επίπεδο ΕΕ για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας παρουσιάζει αδυναμίες με το ενωσιακό πλαίσιο εποπτείας να είναι κατακερματισμένο και ελάχιστα συντονισμένο, με συνέπεια να μην υπάρχει μια σταθερή προσέγγιση, ούτε ίση μεταχείριση, υπογραμμίζει σε ειδική έκθεση που δόθηκε σήμερα στην δημοσιότητα το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

Όπως τονίστηκε στην διάρκεια συνέντευξης τύπου, μολονότι η αξία των ύποπτων συναλλαγών εντός της Ε.Ε υπολογίζονται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ, η προσέγγιση που εφαρμόζει η ΕΕ για την πρόληψη και την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας είναι κατακερματισμένη.

Ως ξέπλυμα χρήματος νοείται η πρακτική της νομιμοποίησης των προϊόντων του εγκλήματος μέσω της διοχέτευσής τους στην κανονική οικονομία, προκειμένου να συγκαλυφθεί η παράνομη προέλευσή τους. Οι σχετικοί φορείς της ΕΕ έχουν μεν την ευθύνη της χάραξης της σχετικής πολιτικής και του αντίστοιχου συντονισμού, ωστόσο η διαχείριση των προσπαθειών λαμβάνει χώρα σε μεγάλο βαθμό μόνο σε εθνικό επίπεδο.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Europol, η αξία των ύποπτων συναλλαγών εντός της Ευρώπης ισοδυναμεί με το 1,3 % περίπου του ΑΕΠ της ΕΕ. Παγκοσμίως, η αξία των συναλλαγών αυτών προσεγγίζει το 3 % του παγκόσμιου ΑΕΠ. Από πρόσφατα δεδομένα προκύπτει επίσης ότι άνω του 75 % των ύποπτων συναλλαγών που καταγράφηκαν στην ΕΕ προέρχονταν από πιστωτικά ιδρύματα σε περισσότερα από τα μισά κράτη μέλη της ΕΕ.

Οι ελεγκτές εντόπισαν επίσης αδυναμίες στην εκτέλεση των καθηκόντων τους, αφού η νομοθεσία για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος είναι περίπλοκη και η μέχρι σήμερα εφαρμογή της χαρακτηρίζεται από αργούς ρυθμούς και ανομοιογένεια.

Επιπλέον η ΕΕ δεν έχει καταρτίσει μέχρι σήμερα αυτόνομο κατάλογο με τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου, ήτοι χώρες που συνιστούν απειλή για την εσωτερική αγορά από άποψη ξεπλύματος χρήματος. Παράλληλα ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καταφέρει να παρουσιάσει επικαιροποιημένα στατιστικά στοιχεία σχετικά με το ζήτημα αυτό, κάτι που δυσχεραίνει την εκτίμηση της κλίμακας του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας στην ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών όχι μόνο διαθέτει, αλλά έχει κάνει επίσης χρήση των εξουσιών της να διερευνά πιθανές παραβιάσεις της ενωσιακής νομοθεσίας στον τομέα αυτό. Ωστόσο, από το 2010, η Αρχή των Τραπεζών έχει διαπιστώσει μόνο μία παραβίαση του δικαίου της Ένωσης, συνδεόμενη με ξέπλυμα χρήματος και χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, ενώ δεν προέβη σε καμία σχετική έρευνα ιδία πρωτοβουλία.

Οι ελεγκτές εντόπισαν επίσης στοιχεία που αποδεικνύουν απόπειρες άσκησης πίεσης στα μέλη του συμβουλίου εποπτών την περίοδο κατά την οποία συζητούνταν η πιθανότητα διατύπωσης σύστασης σχετικά με παραβίαση του δικαίου της ΕΕ. Προκύπτει, επομένως, ότι οι αποφάσεις υψηλού επιπέδου της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών ενδέχεται να έχουν επηρεαστεί από εθνικά συμφέροντα, συμπέρασμα που ήταν παρόμοιο στην έκθεση του ΕΕΣ του 2019 σχετικά με τις ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.

Οι ελεγκτές διαπίστωσαν επίσης ότι η Επιτροπή δεν διαθέτει εσωτερική καθοδήγηση σχετικά με τη διαδικασία που πρέπει να εφαρμόζεται για την υποβολή αιτήματος έρευνας στην Αρχή των Τραπεζών. Σε κάθε αντίστοιχη περίπτωση, αυτό γινόταν σε ad hoc βάση και, ως επί το πλείστων, αφού είχαν προηγηθεί αναφορές στα μέσα ενημέρωσης.

Ένα τελευταίο ζήτημα που ανέλυσαν οι ελεγκτές ήταν η συνεκτίμηση του κινδύνου ξεπλύματος χρήματος κατά την προληπτική εποπτεία των τραπεζών στη ζώνη του ευρώ. Διαπίστωσαν ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει όντως αρχίσει να ανταλλάσσει πληροφορίες με τις εθνικές εποπτικές αρχές, χωρίς ωστόσο να έχει ούτε την ευθύνη ούτε την εξουσία να διερευνά τον τρόπο με τον οποίο οι πληροφορίες αυτές χρησιμοποιούνται από τις εθνικές εποπτικές αρχές.

Πηγή: ertnews.gr