Προσοχή στην αύξηση του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ

Project Syndicate

Η Αμερική πρέπει να συγκρατήσει το αυξανόμενο εθνικό της χρέος. Αλλά ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν φαίνεται πρόθυμος να κάνει το αντίθετο. Οι κίνδυνοι είναι πολύ μεγάλοι για να αγνοηθούν. Μετά την οικονομική κρίση του 2008, ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα είχε τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά ελλείμματα οποιουδήποτε προέδρου από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο διάδοχός του, ο Ντόναλντ Τραμπ, τον ξεπέρασε. Ο Μπάιντεν σχεδιάζει να τους ξεπεράσει και τους δύο. Το ακαθάριστο ομοσπονδιακό χρέος της Αμερικής ανέρχεται πλέον στο 107% του ΑΕΠ – ρεκόρ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ενώ οι μεγάλες αλλαγές στα επιτόκια είναι απίθανες στο εγγύς μέλλον, το γεγονός είναι ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές και οι κυβερνητικοί και ιδιωτικοί φορείς συχνά δεν κατάφεραν να τις προβλέψουν – για παράδειγμα, κατά τον πληθωρισμό της δεκαετίας του 1970 και τον αποπληθωρισμό στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Μετά το 2008, όλοι υποτιμούσαν κατά πολύ το χρονικό διάστημα που η Fed θα διατηρούσε το επιτόκιο στο μηδέν. Σύντομα ή αργότερα, θα υπάρξει μια άλλη κρίση. Εάν η κυβέρνηση των ΗΠΑ συνεχίσει να αυξάνει το χρέος της τώρα, η έλλειψη δημοσιονομικής ικανότητας θα μπορούσε να εμποδίσει τις πολιτικές απαντήσεις όταν η οικονομία χρειάζεται πραγματικά τη στήριξη.

Εν τω μεταξύ, ο κατακλυσμός χρέους στις προηγμένες οικονομίες καθιστά δυσκολότερο για τις φτωχές χώρες με περιορισμένη ικανότητα χρέους να ανταποκρίνονται επαρκώς στην κρίση COVID-19, επιδεινώνοντας την κατάσταση. Παρ’ όλα αυτά, το επιχείρημα ότι οι ΗΠΑ μπορούν να χρηματοδοτήσουν τα χρέη τους δωρεάν είναι διαδεδομένο και ενθαρρύνει τους εκλεγμένους αξιωματούχους να αγνοήσουν τη δημοσιονομική πειθαρχία. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο ότι η διοίκηση του Μπάιντεν όχι μόνο θα δαπανήσει πάρα πολλά αλλά ότι θα πετάξει χρήματα, χρηματοδοτώντας έργα με χαμηλές – ακόμη και αρνητικές – αποδόσεις, όπως έκανε η κυβέρνηση Ομπάμα το 2009.

Το περιεχόμενο των προτάσεων δαπανών του Μπάιντεν δεν είναι ενθαρρυντικό. Το αμερικανικό πρόγραμμα εργασιών 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων χρεώνεται ως λογαριασμός έργων υποδομής, αλλά μόνο ένα μικρό ποσοστό των δαπανών που περιλαμβάνει θα προοριζόταν για παραδοσιακές υποδομές. Στο εγγύς μέλλον, η ισχυρή οικονομική ανάπτυξη θα μπορούσε να προστατεύσει τη διοίκηση Μπάιντεν από τις συνέπειες των απερίσκεπτων δαπανών της. Αλλά αν μακροπρόθεσμες προβλέψεις ανάπτυξης αποδειχθούν αντίθετες, όλοι μας, συμπεριλαμβανομένου του Τζο Μπάιντεν, μπορεί να το μετανιώσουμε.

Ο Michael Boskin είναι καθηγητής Οικονομικών στο Stanford University και συνεργάτης του Hoover Institution. Ηταν πρόεδρος της ομάδας οικονομικών συμβούλων του προέδρου George H.W. Bush από το 1989 έως το 1993 και επικεφαλής της Επιτροπής Μποσκίν για τον έλεγχο των στοιχείων του πληθωρισμού.