Συγκριτική Χρηματοοικονομική Αξιολόγηση των Επιχειρήσεων με βάση το Τρίπτυχο ESG

Στις 12/5/2021 παρουσιάσαμε μια πρωτότυπη χρηματοοικονομική μεθοδολογία για την αξιολόγηση επιχειρήσεων που εφαρμόζουν το τρίπτυχο ESG στην Ελλάδα (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Μ. Εσκαντάρ κ.α., Χρηματοοικονομικές επιδόσεις επιχειρήσεων που εφαρμόζουν το τρίπτυχο ESG, Οικονομικός Ταχυδρόμος). Η σχέση μεταξύ βιώσιμης ανάπτυξης και χρηματοοικονομικών επιδόσεων έχει συζητηθεί σε πολλές επιστημονικές έρευνες.

Η πλειονότητα των ερευνών προτείνει μια θετική σχέση μεταξύ της βιωσιμης ανάπτυξης και των χρηματοοικονομικών επιδόσεων. Αυτό που εξακολουθεί να είναι ασαφές όμως, είναι η κατεύθυνση της αιτιότητας (direction of causality).

Η έρευνα

Χρησιμοποιήθηκε ένα συνολικό δείγμα 58 ελληνικών επιχειρήσεων, 28 από αυτές χρησιμοποιούσαν πολιτικές ESG και 30 όχι. Οι επιχειρήσεις προέρχονταν από όλους τους κλάδους, με εξαίρεση τον τραπεζικό και τον ασφαλιστικό.

Δέκα δείκτες χρησιμοποιήθηκαν, οι ακόλουθοι:

– Χρηματοοικονομική αποδοτικότητα,

– Βιομηχανική αποδοτικότητα,

– Δείκτης κυκλοφορίας ενεργητικού,

– Δείκτης κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων,

– Δείκτης σημασίας χρηματοοικονομικών εξόδων,

– Δείκτης συνολικής ικανότητας δανεισμού,

– Δείκτης μακροπρόθεσμης ικανότητας δανεισμού,

– Δείκτης γενικής ρευστότητας,

– Δείκτης άμεσης ρευστότητας,

– Δείκτης κεφαλαίου κίνησης.

Στους περισσότερους από αυτούς τους δείκτες υπάρχουν τιμές – νόρμες (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Βασικές Αρχές Χρηματοοικονομικού Μάνατζμεντ, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2013, Κ. Ζοπουνίδης, Μ. Εσκαντάρ, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 12/5/2021).

Οι δέκα προτεινόμενοι δείκτες υπολογίστηκαν από τις δύο βασικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις του ισολογισμού και του λογαριασμού αποτελεσμάτων χρήσης για την περίοδο 2017-2019.

Αποτελέσματα

Για τη συγκριτική αξιολόγηση των χρηματοοικονομικών επιδόσεων χρησιμοποιήθηκαν:

– η μέση τιμή, η τυπική απόκλιση, και ο συντελεστής μεταβλητότητας των χρηματοοικονομικών δεικτών,

– ο στατιστικός έλεγχος t για την εξέταση των διαφορών μεταξύ των μέσων όρων των δεικτών των δύο ομάδων επιχειρήσεων – ESG και όχι ESG.

Γενικά ο συντελεστής μεταβλητότητας δείχνει μεγάλη διασπορά στους ακόλουθους δείκτες των δύο ομάδων:

– Χρηματοοικονομική αποδοτικότητα,

– Βιομηχανική αποδοτικότητα,

– Σημασία χρηματοοικονομικών εξόδων,

– Δείκτης κεφαλαίου κίνησης.

Αυτό είναι φυσιολογικό και οφείλεται στις διάφορες εμπορικές πολιτικές που εφαρμόζουν οι επιχειρήσεις και ο κλάδος δραστηριότητάς τους.

Χαμηλή διασπορά εμφανίζουν κυρίως οι δείκτες συνολικής και μακροπρόθεσμης ικανότητας δανεισμού και ακολουθούν οι δύο δείκτες ρευστότητας.

Σε επίπεδο δανεισμού, οι επιχειρήσεις που εφαρμόζουν ESG έχουν καλύτερη συνολική και μακροπρόθεσμη ικανότητα δανεισμού (<67% για τη συνολική και >50% για τη μακροπρόθεσμη ικανότητα). Υπολογίζεται ως εξής: Συνολική ικανότητα δανεισμού = Υποχρεώσεις / Ενεργητικό,  Μακροπρόθεσμη ικανότητα δανεισμού = Ίδια κεφάλαια / (Ίδια κεφάλαια + Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις)

Η μέση τιμή της συνολικής ικανότητας δανεισμού για τις επιχειρήσεις που δεν εφαρμόζουν πολιτικές ESG, ήταν 70% το 2018 και 74% το 2019.

Στους δείκτες ρευστότητας, και οι δύο ομάδες επιχειρήσεων επιτυγχάνουν καλές επιδόσεις μόνο στην άμεση ρευστότητα με τιμές πάνω από ένα. Για το δείκτη γενικής ρευστότητας, όλες οι τιμές κυμαίνονται σε επίπεδα χαμηλότερα του δύο.

Ως γενικό συμπέρασμα, σε λίγους μόνο δείκτες από κάθε έτος εντοπίστηκαν σημαντικές διαφορές σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ελέγχου t. Οι περιπτώσεις αυτές αφορούν τους δείκτες δανεισμού και ρευστότητας (2019), χρηματοοικονομικής αποδοτικότητας, ρευστότητας, κεφαλαίου κίνησης (2018) και βιομηχανικής αποδοτικότητας, σημασίας χρηματοοικονομικών εξόδων και άμεσης ρευστότητας (2017).

Συμπερασματικά, η συγκριτική χρηματοοικονομική αξιολόγηση δεν έδειξε μεγάλες διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων. Το τρίπτυχο ESG θέλει ακόμη χρόνο στη χώρα μας για να καθερωθεί ως αποτελεσματική επενδυτική πολιτική. Σε πολλές χώρες του εξωτερικού, οι αρχές του ESG έχει πλέον καθιερωθεί και αποτελούν βασικό συστατικό της στρατηγικής των επιχειρήσεων. Ωστόσο, οι συνέπειες από τη χρησιμοποίησή του στο επιχειρηματικό περιβάλλον της Ελλάδος δεν θα αργήσουν να φανούν σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση με την αξιολόγηση μεγάλου δείγματος ξένων επιχειρήσεων.

*Καθηγητής Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδημαϊκός, Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών, Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων, Επίτιμος Δρ. ΑΠΘ, Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France

*Καθηγητής Μιχάλης Δούμπος, Μέλος του Εργαστηρίου Financial Engineering Laboratory, Πολυτεχνείο Κρήτης

*Υποψήφια Δρ. Μαριάνα Εσκαντάρ, Μέλος του Εργαστηρίου Financial Engineering Laboratory, Πολυτεχνείο Κρήτη