Θα μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει το πρώτο μνημόνιο τον Μάιο του 2010;

Ολοι θυμόμαστε εκείνη την περίοδο του 2009-2010 με τις διαμάχες για τις αναθεωρήσεις για το πραγματικό ύψος των ελλειμμάτων της ελληνικής οικονομίας. Από το 12,7% του ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) στο 13,6% του ΑΕΠ με τελική κατάληξη στην αναθεώρηση του ελλείμματος σε 15,4%. Η αύξηση σε 15,4% δημιουργούσε προφανή δυσχέρεια, υποχρεώνοντας σε επιπλέον μέτρα και τελικά την κατάληξη σε ένα μνημόνιο.

Δεν θα πάρουμε θέση για τις τότε εξελίξεις και μεθοδολογικές διαμάχες αν και σε αυτές συμμετείχαν άνθρωποι που είχαν γνώση και τεκμηριωμένη άποψη και έχουν την εκτίμησή μας.

Θα προσεγγίσουμε τις τότε εξελίξεις λίγο διαφορετικά. Καθόλου δεν αμφισβητούμε ότι το έλλειμμα το 2009 ήταν 39,99 δισ. ευρώ. Αυτό για το οποίο έχουμε κάποιες αμφιβολίες είναι το ποσοστό αυτού του ελλείμματος στο ΑΕΠ. Και αυτό διότι το ΑΕΠ, όπως και πολλά ανάλογα οικονομικά μεγέθη, εμπεριέχουν «λάθη μέτρησης». Μεθοδολογικά λάθη μέτρησης. Θα θυμίσουμε τη διαφορά μεταξύ μετρήσιμης τιμής και εκτίμησης.

Θέλοντας να «διασκεδάσουμε» τις τότε εξελίξεις κάναμε έναν πειραματισμό. Μία προσομοίωση. Ενσωματώσαμε αυτά τα «λάθη μέτρησης» στο ΑΕΠ και υπολογίσαμε το «διορθωμένο» ποσοστό του ελλείμματος. Μη φανταστείτε κάποια σημαντική διόρθωση στο ΑΕΠ. Πρόκειται για αθώες και όχι κακόπιστες διορθώσεις και πάντα μέσα στα πλαίσια της μεθοδολογίας. Πρόκειται για τα λεγόμενα και «συμμετρικά» λάθη μέτρησης. Μάλιστα, επαναλάβαμε αυτή την διαδικασία 10.000 φορές για να αποφύγουμε τις όποιες μεθοδολογικές ενστάσεις.

Τα αποτελέσματα αυτού του πειραματισμού παρουσιάζονται στο Σχεδιάγραμμα 1. Σταν οριζόντιο άξονα δίδονται τα πιθανά ποσοστά των ελλειμμάτων στο ΑΕΠ και στον κάθετο πόσες φορές αυτά τα ποσοστά εμφανίστηκαν στις 10.000 επαναλήψεις.

Με βάση το Σχεδιάγραμμα 1, έχουμε ένα διάστημα τιμών των ελλειμμάτων από 1,25% μέχρι και 24,5%. Αυτό που πρέπει να επισημάνουμε είναι ότι μεγάλος αριθμός των ελλειμμάτων κυμαίνεται μεταξύ 11,5 % και 16,5 %.

Το αν θα μπορούσαμε να αποφύγουμε το μνημόνιο εξαιτίας του ποσοστού του ελλείματος στο ΑΕΠ επαφίεται στην κρίση των αναγνωστών.