Μεταλλάξεις και οικονομία

Tο τελευταίο διάστημα παρακολουθώ με ιδιαίτερη προσοχή τις μεταλλάξεις του κορωνοϊού και τις επιπτώσεις του -πάνω απ’ όλα – στην υγεία των συμπολιτών μας. Είναι σαφές ότι η καλύτερη απάντηση-άμυνα απέναντι σε αυτές τις μεταλλάξεις, είναι ο εμβολιασμός. Μόνο όταν φτάσουμε σε ένα επίπεδο εμβολιασμού της τάξης του 70% – 75%, θα μπορούμε να είμαστε ήσυχοι. Ομως υπάρχει και κάτι άλλο: κατά πόσο αυτές οι μεταλλάξεις θα περάσουν στην οικονομία; Είναι εύλογο να υπάρχει η ανησυχία ότι ένα τέταρτο κύμα θα επηρεάσει την οικονομία. Θα δημιουργήσει μια πρόσθετη αβεβαιότητα και θα οδηγήσει πιθανότητα σε επιβράδυνση των μετακινήσεων. Το βασικό θύμα μιας τέτοιας εξέλιξης θα είναι ο τουρισμός.

Πριν από την εμφάνιση των μεταλλάξεων, υπήρχε η αισιοδοξία ότι τα έσοδα από τον τουρισμό τη φετινή χρονιά στη χώρα μας, θα έφταναν περίπου στο 50% των εσόδων του 2019. Σήμερα το ποσοστό αυτό έχει πέσει στο 40% και εφόσον χειροτερεύσει η κατάσταση ενδέχεται να πάει στο 35%. Θα μπορέσουν να απορροφηθούν τέτοιου είδους κραδασμοί από την ίδια τη δυναμική της οικονομίας; Η απάντησή μου είναι θετική γιατί οι εκτιμήσεις για την ανάπτυξη του 2021 δεν βασίζονται μόνο στον τουρισμό αλλά στις επενδύσεις, την κατανάλωση και τις εξαγωγές. Το επενδυτικό ενδιαφέρον στην Ελλάδα όχι μόνο δεν παρουσίασε κάμψη, αλλά, απεναντίας, αυξάνεται συνεχώς. Εκκρεμότητες από το παρελθόν, με εμβληματικό χαρακτήρα, όπως το Ελληνικό, ο αυτοκινητόδρομος Ε65, η γραμμή 4 του Μετρό, σταδιακά κλείνουν και τα έργα μπαίνουν στην τελική ευθεία. Το ευρύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον είναι ήδη υψηλό και επικεντρώνεται σε τομείς που είναι κρίσιμοι για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, όπως στους τομείς της παραγωγής εναλλακτικών μορφών ενέργειας, της έρευνας, της τεχνολογίας, της πληροφορικής, των logistics. Το ενδιαφέρον τόσο για τους παραπάνω τομείς όσο και για άλλους αναμένεται να κορυφωθεί από την έναρξη της υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και την εισροή των πρώτων κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης, τον Σεπτέμβριο.

Μικρές ή/και μεγάλες επιχειρηματικές συμφωνίες ολοκληρώνονται. Ουσιαστικά, αυτό που παρατηρείται είναι ότι τα επενδυτικά κεφάλαια αναζητούν μια θέση στην ελληνική αγορά, ακριβώς γιατί βλέπουν ότι το επόμενο διάστημα προβλέπεται πολύ θετικό. Ο δείκτης οικονομικού κλίματος αυξάνεται συνεχώς εδώ και τέσσερις μήνες. Τον περασμένο Μάιο o δείκτης διαμορφώθηκε στις 108,6 μονάδες, έναντι 97,9 μονάδων τον Απρίλιο, σημειώνοντας την υψηλότερη επίδοση των τελευταίων 14 μηνών. Δηλαδή, επανήλθε στα προ κορωνοϊού επίπεδα. Το ίδιο συνέβη και με τον δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών βελτιώνεται συνεχώς και αυτό αντανακλάται στην αύξηση των πωλήσεων νέων αυτοκινήτων.

Τέλος, μέσα στη δίνη της πανδημίας, η Ελλάδα έχει επιτύχει να ενισχύσει την εξαγωγική της δραστηριότητα σε αρκετά από τα βασικά εξαγώγιμα προϊόντα της, αντισταθμίζοντας έτσι σε μεγάλο βαθμό τις απώλειες σημαντικών εξαγωγικών της κλάδων, όπως τα πετρελαιοειδή. Οι εξαγωγές, δηλαδή, εμφάνισαν ισχυρές αντοχές. Συμπερασματικά, ένα τέταρτο κύμα κορωνοϊού, ενδεχομένως να ανακόψει ένα μικρό μέρος της δυναμικής της οικονομίας. Ωστόσο, η δυναμική αυτή εμφανίζεται τόσο ισχυρή, που είναι σίγουρο ότι θα συνεχίσει την ανοδική της πορεία.

Ο Παναγιώτης Λιαργκόβας είναι πρόεδρος του ΚΕΠΕ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου