Η ανταγωνιστικότητα των ΗΠΑ χρειάζεται τονωτική ένεση

Tο πόσες νέες θέσεις εργασίες ανοίγουν αποτελούν σημαντική ένδειξη για την πορεία της οικονομίας κάθε μήνα. Η σημερινή είδηση ότι για τον μήνα του Ιουνίου άνοιξαν 850.000 θέσεις εργασίας υποδεικνύει ότι η αμερικανική οικονομία κατευθύνεται, τελικά, προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, τα δεδομένα μίας νέας έκθεσης μπορεί, τελικά, να αποβούν πιο σημαντικά για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας απ’ότι τα στοιχεία που μας δίνουν οι νέες θέσεις εργασίας.

Η Παγκόσμια Κατάταξη Ανταγωνιστικότητας του IMD κατατάσσει, για 33η χρονιά φέτος, 64 οικονομίες με βάση το εάν συμβάλλουν στην ευημερία των ανθρώπων. Οι τέσσερις κορυφαίες παγκόσμιες οικονομίες – όλες όπως και οι ΗΠΑ έχουν επηρεαστεί από την πανδημία- βρίσκονται στη βόρεια Ευρώπη: Ελβετία, Σουηδία, Δανία και Ολλανδία, με τη Σιγκαπούρη να καταλαμβάνει την πέμπτη θέση στην κατάταξη. Οι ΗΠΑ, για φέτος, παρουσίασαν στασιμότητα, διατηρώντας τη 10η θέση, με την απόδοσή τους σε τομείς όπως η οικονομική αποδοτικότητα, η αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης και οι υποδομές να έχει πέσει σημαντικά. Ταυτόχρονα, η Κίνα έπεσε στη 16η από την 20η θέση που κατείχε πριν ένα χρόνο.

Η καινοτομία, μαζί με την εκπαίδευση και τις δεξιότητες, παίζουν καθοριστικό ρόλο σε όσες χώρες καταλαμβάνουν υψηλές θέσεις στην κατάταξη,  έχοντας ως αποτέλεσμα ένα παραγωγικό εργατικό δυναμικό, που φέρει την οικονομική επιτυχία. Η Ελβετία καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην κατάταξη λόγω των υψηλών της αποδόσεων στον τομέα της εκπαίδευσης και των υποδομών. Καθοριστική σημασία, επίσης, έχουν η αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης, το ισχυρό δίκτυο κοινωνικής ασφάλειας και οι υποδομές υγείας.

Αρχικά, πρώτο σημαντικό βήμα θεωρείται η κατανόηση των δεδομένων της έκθεσης και, έπειτα, η κατανόηση του τι πρέπει να κάνουμε βάσει των δεδομένων αυτών. Ας αναφερθούμε σε ένα παράδειγμα πιο αναλυτικά: Ο Νόμος για την Καινοτομία και τον Ανταγωνισμό των Ηνωμένων Πολιτειών ψηφίστηκε στη Γερουσία με 68 ψήφους υπέρ έναντι 32 κατά, με ισχυρή διμερή υποστήριξη. Παρόμοια διμερή υποστήριξη χρειάζεται να έχει και στη Βουλή, ώστε να καταστεί σαφές ότι πρόκειται για μια πολιτική που ενώνει το έθνος μας. Ωστόσο, η Βουλή έχει εγκρίνει δύο νομοσχέδια που παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές με το νομοσχέδιο της Γερουσίας, στον τομέα, π.χ., της επιστημονικής έρευνας, της σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, αλλά και στον τομέα των καινοτομιών που θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη της έρευνας. Αυτές οι διαφορές πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα με την αμοιβαία συνεργασία και συμβιβασμό της Βουλής και της Γερουσίας.

Μόλις ο νόμος υπογραφεί από τον Μπάιντεν, θα επιφέρει έξυπνες και στρατηγικές επενδύσεις σε καινοτόμες τεχνολογίες. Η σύμπραξη  δημόσιου και ιδιωτικού τομέα  για την εκπαίδευση και την απασχόληση θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. Στο κρατικό πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, γίνεται μια πρωτοποριακή προσπάθεια στον κβαντικό υπολογισμό που με τις κατάλληλες επενδύσεις θα αυξήσει πιθανώς την κυβερνοασφάλεια, θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ΗΠΑ. Παρόμοιες προσπάθειες θα δούμε και σε άλλα ηγετικά Πανεπιστήμια.

Η διμερής υποστήριξη για τις υποδομές είναι, επίσης, κρίσιμης σημασίας. Έχουμε δει να συμβιβάζεται η Γερουσία με τον Λευκό Οίκο και να δημιουργεί σημαντική διμερή υποστήριξη για δαπάνες σε υποδομές, κοντά στα 1 τρισεκατομμύριο δολάρια για πέντε χρόνια, με σκοπό την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ΗΠΑ. Το σχέδιο δεν είναι τέλειο, αλλά θα εξετάσει τις βασικές υποδομές, όπως και την επέκταση ευρυζωνικής πρόσβασης. Εάν οι ΗΠΑ επικεντρωθούν στην καινοτομία και τις υποδομές, θα μπορούσαν να ανέβουν θέση στην οικονομική κατάταξη τα επόμενα χρόνια.

Δύο άλλα ζωτικά ζητήματα – η εκπαίδευση και το δίκτυο κοινωνικής ασφάλειας – έπαιξαν, επίσης, καθοριστικό ρόλο για όσες χώρες πήραν υψηλούς βαθμούς στην παγκόσμια αξιολόγηση της ανταγωνιστικότητας. Εάν και η Αμερική εστίαζε περισσότερο στους τομείς αυτούς, ίσως να είχε καταλάβει υψηλότερη θέση στην κατάταξη.

Σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση, είναι αδιαμισβήτητο ότι οι επενδύσεις στην ποιότητα της διδασκαλίας συνδέονται άμεσα με τα επιτεύγματα των μαθητών. Η επέλαση της πανδημίας έχει επηρεάσει αρνητικά τόσο την πρόσληψη εκπαιδευτικών όσο και το να διατηρήσουν τις θέσεις τους, για να μην αναφέρουμε την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την ποιότητα της διδασκαλίας. Οι πολιτείες και οι περιφέρειες, μέσω της δραστηριοποίησής τους για ένα ασφαλές και αποτελεσματικό άνοιγμα σχολείων, έχουν την ευκαιρία να βελτιώσουν την ποιότητα διδασκαλίας. Αυτό με τη σειρά του θα ενισχύσει τη διεθνή κατάταξη των ΗΠΑ. Η επαγγελματική εξέλιξη των εκπαιδευτικών και των διευθυντών πρέπει να αποτελεί υψηλή προτεραιότητα. Το ίδιο ισχύει και για τις επενδύσεις στα Πανεπιστήμια και τη διασύνδεσή τους με την αγορά εργασίας. Oι δεξιότητες των πολιτών, ωστόσο, επιδεινώθηκαν εξαιτίας της πανδημίας. Η εξειδίκευση και οι συνεχείς εκπαιδεύσεις του νέου εργατικού δυναμικού θα έχουν ως αποτέλεσμα την επίτευξη καλύτερης θέσης στην κατάταξη και την οικονομική επιτυχία. Δεν είναι τυχαίο ότι τα υπόλοιπα έθνη στην κατάταξη ξοδεύουν πολλά περισσότερα σε τέτοιες ευκαιρίες, όπως η μαθητεία.  Κρίνεται, γενικά, απαραίτητη η επένδυση σε αποτελεσματικά προγράμματα όπως το P-TECH,  σε προγράμματα μαθητειών αλλά και σε  διάφορες πρωτοβουλίες για τη σταδιοδρομία και την τεχνική εκπαίδευση.

Το κοινωνικό δίκτυο ασφαλείας είναι ο επόμενος σημαντικός τομέας για επενδύσεις. Σε πολλές περιπτώσεις, η παροχή υπηρεσιών δεν πραγματοποιείται από την κυβέρνηση. Αντ ‘αυτού, οι πολιτειακές και τοπικές κυβερνήσεις αναθέτουν το έργο σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς για ζητήματα όπως οι άστεγοι, η επισιτιστική ανασφάλεια και οι δεξιότητες στο χώρο εργασίας. Δυστυχώς, σύμφωνα με το Urban Institute, η διαδικασία σύναψης συμβάσεων από την κυβέρνηση είναι δυσλειτουργική, με αποτέλεσμα οι οργανώσεις αυτές να πλήττονται από την κατάσταση αυτή. Εάν οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί κοινωνικής υπηρεσίας της Αμερικής θεωρούνταν πολύτιμοι εταίροι από την κυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα, θα βελτιωνόταν και η οικονομία αλλά και η κατάταξη των ΗΠΑ στον τομέα της ανταγωνιστικότητας.

Η δέκατη θέση δεν πρέπει να γίνεται εύκολα αποδεκτή από τις ΗΠΑ. Η ανοδική πορεία στην κατάταξη θα αποτελέσει απόδειξη ότι ανακάμπτουν οικονομικά και αυξάνουν την απασχόληση, επιλύοντας, παράλληλα μια σειρά από ζητήματα που αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξή της. Πρέπει να ξεπεραστεί η στασιμότητα στην Ουάσιγκτον και να γίνουν επενδύσεις στην έρευνα, την καινοτομία και τις υποδομές, την εκπαίδευση και το δίκτυο κοινωνικής ασφάλειας. Εάν αυτό επιτευχθεί, τότε όλα είναι πιθανά.