Ζητείται βιομηχανική πολιτική

Εδώ και έναν χρόνο, ουσιαστικά από την έναρξη της πανδημίας, ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ) υποστηρίζει ότι το μεγάλο πρόβλημα που αναδείχθηκε από την πανδημία λόγω του COVID-19 είναι η επιλογή των κατάλληλων αναπτυξιακών προτεραιοτήτων για τη χώρα, που θα τη θωρακίσουν και θα την καταστήσουν λιγότερο ευάλωτη από μελλοντικές διεθνείς οικονομικές κρίσεις όπως η συγκεκριμένη και προηγουμένως η χρηματοπιστωτική κρίση.

Στο πλαίσιο ακριβώς αυτό, αποτελεί αδήριτη ανάγκη η μεταποιητική δραστηριότητα να πρέπει να τεθεί σε προτεραιότητα ενίσχυσης, ούτως ώστε η χώρα μας να συντονισθεί με την παγκόσμια εμπειρία, η οποία μας οδηγεί αναντίρρητα σε ανάπτυξη της παραγωγικής μας βάσης, ούτως ώστε η Ελλάδα να βιώνει ηπιότερες αρνητικές επιπτώσεις από τις σημερινές, εφόσον ξανασυμβεί παρόμοιας έκτασης κρίση. Αλλωστε, η παγκόσμια εμπειρία μας λέει ότι χώρες με παραγωγική βάση που εισέφερε τουλάχιστον 15% στον σχηματισμό ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, βίωσαν ηπιότερα αρχικά τη χρηματοπιστωτική και ακολούθως την κρίση λόγω του COVID-19.

Αντλώντας μερικά ποσοτικά στοιχεία από την «Εκθεση Πισσαρίδη», διαπιστώνουμε ότι:

1. Την περίοδο 2008-2019 η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία της μεταποίησης ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν 9,1% στην Ελλάδα, έναντι μέσου όρου 15,1% στην ΕΕ.

2. Οι πάγιες επενδύσεις της μεταποίησης διαμορφώθηκαν κατά μέσο όρο σε 15% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας και σε ύψος στα 2,7 δισ. €.

3. Οι επενδύσεις σε μηχανήματα και μηχανολογικό εξοπλισμό που αποτελούν τον πυρήνα των παραγωγικών επενδύσεων διαμορφώθηκαν κατά μέσο όρο σε 7% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας την περίοδο 2008-2017. Το ποσοστό των επενδύσεων σε μηχανολογικό εξοπλισμό στην Ελλάδα υπολείπεται σημαντικά αυτού σε παρόμοιας διάρθρωσης οικονομίες, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία.

4. Οι ελληνικές εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων το 2019 ανήλθαν στο 9,2% του ΑΕΠ, ενώ ο μέσος όρος για εννέα ευρωπαϊκές χώρες πληθυσμιακά συγκρίσιμες με την Ελλάδα (Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Δανία, Ολλανδία, Ουγγαρία, Πορτογαλία, Σουηδία και Τσεχία) ήταν 38,2%

5. Το 2018, οι δαπάνες των ελληνικών επιχειρήσεων για έρευνα και ανάπτυξη ήταν 0,57% του ΑΕΠ, έναντι μέσου όρου 1,41% στην ΕΕ.
Κατά συνέπεια, το ερώτημα που προκύπτει είναι τι θα πρέπει να γίνει, ούτως ώστε η παραγωγική βάση της χώρας πραγματικά να ανασυγκροτηθεί και να δημιουργήσει νέες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, ειδικά στην Ελληνική Περιφέρεια.

Η απάντηση είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της κατάλληλης βιομηχανικής πολιτικής από τη χώρα η οποία απουσιάζει τα τελευταία σχεδόν 40 χρόνια.

Το αποτέλεσμα εξαιτίας αυτής της κατάστασης είναι γνωστό σε όλους μας: αποβιομηχάνιση, προσπάθεια υιοθέτησης ενός «άλλου μοντέλου», πτώχευση της χώρας και αναζήτηση αλλαγής παραγωγικού μοντέλου για την Ελλάδα.

Για μας στον ΣΒΕ, η άσκηση βιομηχανικής πολιτικής στη χώρα μας, τουλάχιστον τα τελευταία 30 χρόνια, κατά κοινή ομολογία, εξαντλείται στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση συγχρηματοδοτούμενων έργων και προγραμμάτων από την εκάστοτε κυβέρνηση. Αρα, μετά από δύο σημαντικές κρίσεις, υποστηρίζουμε ότι χρειάζεται πλέον μια εθνική βιομηχανική πολιτική.

Μια εθνική βιομηχανική πολιτική είναι απαραίτητη. Ο ΣΒΕ, για την αποτροπή του κινδύνου (περαιτέρω) συρρίκνωσης της παραγωγικής βάσης της χώρας, και για την επαναφορά της βιομηχανίας και της μεταποίησης στο επίκεντρο των αναπτυξιακών πολιτικών την «επόμενη μέρα» υποστηρίζει ότι θα πρέπει να ισχύσουν συγκεκριμένοι άξονες πολιτικής.

• Η επαναβιομηχάνιση της χώρας, με κίνητρα ανάπτυξης δράσεων παραγωγής διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων από τις υφιστάμενες υγιείς μεταποιητικές επιχειρήσεις.
• Η άνοδος των παραγωγικών επενδύσεων πρέπει να γίνει πράξη με κίνητρα και ευελιξία στο περιβάλλον υλοποίησης.
• Η παροχή κινήτρων κάθε είδους, για την ανάπτυξη δράσεων καινοτομίας, μεταφοράς και υιοθέτησης νέων τεχνολογιών.
• Η ιδιαίτερη προσοχή στην υιοθέτηση του μοντέλου της πράσινης ανάπτυξης και πράσινης οικονομίας, που ως χώρα και ως επιχειρήσεις έχουμε τη δυνατότητα να εισάγουμε στον στρατηγικό μας σχεδιασμό.

Ο κ. Αθανάσιος Σαββάκης είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος.