Ο Mr. Tesla, τα ξαδέλφια του και τα… αμαρτωλά πάνελ των 2,8 δισ. δολαρίων

Η υπόθεση χρονολογείται από το 2016, όταν το αφεντικό και κυριότερος μέτοχος (με 22% των μετοχών) της ανερχόμενης ακόμη Tesla, Έλον Μάσκ, έπεισε το διοικητικό συμβούλιο πως… αξίζει να επενδύσει σε μια προβληματική μεν, αλλά με δυνατότητες (κατά τη γνώμη) του εταιρεία ηλιακών πάνελ για οικιακή χρήση παρά το γεγονός πως φαινομενικά η σύμπραξη με την SolarCity δεν έδειχνε να προσφέρει κάποιο άμεσο ουσιαστικό όφελος στην, έστω και πράσινη, αυτοκινητοβιομηχανία.

Τελικά το deal έκλεισε σώζοντας κυριολεκτικά τη SolarCity από τη χρεοκοπία, όμως η συμφωνία επιστρέφει τώρα για να κυνηγήσει (μάλλον δικαιολογημένα) τον Μασκ και την προσωπική του περιουσία δεδομένου πως για αρκετούς μετόχους της Tesla ο εκκεντρικός 50χρονος επιχειρηματίας λειτούργησε αποκλειστικά με γνώμονα το προσωπικό του όφελος.

Μέτοχος… και στις δύο

Το γιατί είναι απλό. Ο Μασκ, όχι μόνο είχε υποστηρίξει προσωπικά τη δημιουργία και ανάπτυξη της SolarCity που τύχαινε να είχε ιδρυθεί από τα (αγαπημένα) ξαδέλφια του, τους αδελφούς Λύντον και Πίτερ Ράιβ, αλλά ήταν μέλος του συμβουλίου της εταιρείας, όταν ως CEO της Tesla στήριξε την εξαγορά της και ήταν επίσης μέτοχος της, με μερίδιο ύψους 21,9%. Επιπλέον η έρευνα έδειξε πως η SpaceX, το περίφημο διαστημικό εγχείρημα του Μασκ, είχε επενδύσει (επίσης… όλως τυχαίως) 255 εκατ. δολάρια σε ομόλογα της SolarCity μεταξύ Μαρτίου 2015 και Μαρτίου 2016.

Παράλληλα, τέσσερα μέλη από το διοικητικό συμβούλιο της Tesla που… πείστηκαν από τον Μασκ για την εξαγορά της SolarCity και μάλιστα βελτιώνοντας (!) και την τιμή της αρχικής τους προσφοράς είχαν επίσης άμεσα ή έμμεσα (μέσω συγγενικών τους προσώπων) μετοχές της εταιρείας, την εποχή που η συμφωνία βρισκόταν υπό διαπραγμάτευση.

Από εκεί και πέρα η υπόθεση έχει και συνέχεια. Ο Μασκ παρουσίασε, ήδη από το 2016, το όραμα του για τη Tesla όχι μόνο ως μια πρωτοποριακή βιομηχανία αυτοκινήτου αλλά και ως ενεργειακός γίγαντας στο χώρο των ΑΠΕ, με αποτέλεσμα η σύμπραξη με την SolarCity να έχει νόημα για τους μετόχους. Και πραγματικά δύο χρόνια μετά οι δύο εταιρείες ανακοίνωσαν, σε μια λαμπρή παρουσίαση, πως σχεδιάζουν μια ειδική ηλιακή οροφή και πως θα συνεργαστούν και στον τομέα των μπαταριών. Μάλιστα, ανατρέχοντας σε τότε δημοσιεύματα του Τύπου «σκοντάφτει» κανείς σε ύμνους για τα κοινά επιχειρηματικά τους σχέδια…

Τα πράγματα βέβαια, αφού η συμφωνία έκλεισε, άρχισαν να στραβώνουν. Πέρα από τα προβλήματα στην παραγωγή προέκυψαν και θέματα ασφαλείας, καθώς για παράδειγμα η Walmart ένας από τους πελάτες των πάνελ κατέθεσε αγωγή κατά της εταιρείας, όταν τα πάνελ έπιασαν φωτιά.

Μετά από όλα αυτά και άλλα περιστατικά, δεν χρειάστηκε πολύ, ώστε κάποιοι από τους μετόχους της Tesla να αρχίσουν να… «σκαλίζουν» την υπόθεση και το όλο παρασκήνιο γύρω από το deal καταλήγοντας στη διαπλεκόμενη σχέση μεταξύ του Μασκ και των έτερων στελεχών της Tesla με την SolarCity.

Στα δικαστήρια

Μετά το θόρυβο που ξέσπασε, τα τέσσερα μέλη του συμβουλίου αποφάσισαν να συμβιβαστούν εξωδικαστικά με τους μετόχους. Η εξωδικαστική συμφωνία έκλεισε πέρυσι κοστίζοντας τους 60 εκατ. δολάρια από την τσέπη τους και με αντάλλαγμα πως δεν θα παραδεχτούν ανοιχτά την ενοχή τους. Όμως, ο 50χρονος Έλον αρνήθηκε κατηγορηματικά να συμβιβαστεί ή να παραδεχτεί πως η συμφωνία δεν ήταν προς το συμφέρον της Tesla. Έτσι, το θέμα οδηγήθηκε στα δικαστήρια, όπου μεθαύριο Δευτέρα, οι δύο πλευρές θα λύσουν τις διαφορές τους σε μια δικαστική αίθουσα στο Γουίλμινγκτον του Ντέλαγουερ.

Οι μέτοχοι υποστηρίζουν πως ο Μασκ δρομολόγησε τη συμφωνία για ίδιον όφελος και απαιτούν να επιστρέψει από την τσέπη του και την προσωπική του περιουσία τα 2,6 δισ. δολάρια που κόστισε στην Tesla η εξαγορά της SolarCity.

Ο Έλον Μασκ από την άλλη επιμένει πως η οικονομική πορεία της Tesla έκτοτε αποδεικνύει πως, όχι μόνο δεν έπαθε ζημιά η ίδια και οι μέτοχοι της από τη συμφωνία, αλλά ωφελήθηκε κιόλας.

Είναι χαρακτηριστικό πως μόνο από το split της μετοχής της σε αναλογία 5-1, το 2020, η τιμή της έχει ανέβει στα 656 δολάρια (σύμφωνα με το κλείσιμο της Παρασκευής) από τα σχεδόν 37 δολάρια που κόστιζε το 2016. Αν και βέβαια θα πρέπει να αποδείξει πως η εκρηκτική αυτή άνοδος οφείλεται και στην SolarCity, όπως και το γεγονός πως η εξαγορά της εταιρείας έγινε με αντικειμενικά κριτήρια και όχι μετά την πίεση που ενδεχομένως άσκησε ως ο μεγαλύτερος μέτοχος της Tesla.

Προφανώς το ζήτημα δεν είναι τόσο τα χρήματα, όχι τουλάχιστον για το δεύτερο πλουσιότερο άνθρωπο στον πλανήτη μετά τον Τζεφ Μπέζος της Amazon (και πρόσκαιρα πρώτο, τον περασμένο Ιανουάριο) με περιουσία που ξεπερνά τα 156 δισ. δολάρια. Αν και τυχόν καταδίκη του μπορεί να οδηγήσει σε νέο γύρο αγωγών.

Είναι θέμα πρεστίζ για το προσωπικό του κύρος, αλλά και ουσίας για το ρόλο του στο τιμόνι της Tesla και για τον τρόπο που θα λαμβάνονται στο εξής οι αποφάσεις της εταιρείας. Άλλωστε, ελάχιστοι επιχειρηματικοί ηγέτες παγκοσμίως είναι τόσο πολύ ταυτισμένοι, συνυφασμένοι, με το όνομα της εταιρείας τους και αντίστροφα θέτοντας ασαφείς τις διαχωριστικές γραμμές μεταξύ τους.