Η σωστή συμβουλή για την ανάκαμψη από την πανδημία

Πέρυσι έχασα τον δάσκαλό μου, τον φίλο μου και έναν πολύτιμο ερευνητή και ο κόσμος έχασε έναν λαμπρό οικονομολόγο. Ο Ρίτσαρντ Κούπερ ήταν ένας από τους επιτηρητές μου όταν συνέχιζα το διδακτορικό μου στο Yale. Ο Κούπερ διασφάλισε ότι εφάρμοσα τις ιδέες μου στη χάραξη πολιτικής, έτσι ώστε να έχουν πραγματικό αντίκτυπο. Για αυτό θα είμαι για πάντα ευγνώμων. Το έργο του Κούπερ εξέτασε την αλληλεξάρτηση των οικονομικών πολιτικών των χωρών. Ανέπτυξε τις ιδέες του κυρίως στο κεϊνσιανό πλαίσιο, στο οποίο η δημοσιονομική πολιτική είναι το κύριο εργαλείο χάραξης πολιτικής, και έδειξε πώς ο πόσο προσεκτικά σχεδιασμένος διεθνής συντονισμός των φορολογικών πολιτικών θα βελτίωνε τα αποτελέσματα για όλους. Συγκεκριμένα, ο Κούπερ ανέπτυξε τη «θεωρία της ατμομηχανής», σύμφωνα με την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γερμανία και η Ιαπωνία – οι τρεις «ατμομηχανές» – θα «τραβήξουν» το παγκόσμιο οικονομικό τρένο στην ασφάλεια ύστερα από μια ύφεση στη δεκαετία του 1970. Η θεωρία τέθηκε σε εφαρμογή στη Σύνοδο Κορυφής του G7 το 1978.

Μετά την κατάρρευση της αμερικανικής τράπεζας Lehman Brothers το 2008, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η ευρωζώνη επέκτειναν τις νομισματικές τους βάσεις – μια πολιτική που εξασθένισε τα αντίστοιχα νομίσματά τους. Αλλά η Τράπεζα της Ιαπωνίας απέτυχε να επεκτείνει τη νομισματική της βάση. Στη συνέχεια, το 2013, ο τότε πρωθυπουργός Σίνζο Αμπε διόρισε τον Χαρούικο Κούροντα ως νέο κυβερνήτη του BOJ. Αυτός εφάρμοσε επιθετική ποσοτική χαλάρωση (QE), όπως οι ομόλογοί του στις άλλες κεντρικές τράπεζες προηγμένης οικονομίας, και η ιαπωνική οικονομία άρχισε να ανακάμπτει. Μεταξύ του 2012 και της έναρξης της πανδημίας COVID-19 η οικονομία της Ιαπωνίας πρόσθεσε περίπου πέντε εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας.

Μετά το 2016, η επίδραση της νομισματικής επέκτασης της Ιαπωνίας αποδυναμώθηκε. Η πρόκληση τώρα είναι να χαράξουμε μια στρατηγική ανάκαμψης που θα αναγνωρίζει τις επιπτώσεις της σημερινής παγκόσμιας οικονομικής αλληλεξάρτησης. Μια τέτοια στρατηγική πρέπει να αναγνωρίσει ότι αυτή η εποχή έχει θολώσει τον διαχωρισμό μεταξύ νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Επιπλέον, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι, αν και οι συναλλαγματικές ισοτιμίες είναι ευέλικτες, οι κοινοί στόχοι πληθωρισμού μεταξύ των μεγάλων οικονομιών περιορίζουν την πιθανή κλίμακα των διακυμάνσεων του νομίσματος.

Αυτό σημαίνει ότι, εφόσον δεν υπάρχει σημαντική αύξηση στον πληθωρισμό, οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να διατηρήσουν την επεκτατική νομισματική πολιτική τους, αλλά με στόχο την υποστήριξη αποτελεσματικών – και συντονισμένων – παρεμβάσεων φορολογικής πολιτικής. Με άλλα λόγια, ο κόσμος πρέπει να ακολουθήσει τις συμβουλές του Κούπερ.

Ο Koichi Hamada είναι επίτιμος καθηγητής στο Yale University και διετέλεσε ειδικός σύμβουλος του πρωθυπουργού της Ιαπωνίας Σίνζο Αμπε