Φάμπιο Πανέτα (ΕΚΤ): Σχεδιάζοντας το ψηφιακό μέλλον του ευρώ

«Μπαίνουμε στην εποχή του ψηφιακού χρήματος. Όπως το εμπόρευμα ή το αντιπροσωπευτικό χρήμα στο παρελθόν, το ψηφιακό χρήμα εμφανίζεται ως απάντηση στις αλλαγές στην κοινωνία και την τεχνολογία” με αυτά τα λόγια περιγράφει το όραμα για το ψηφιακό ευρώ ο Φάμπιο Πανέτα, με άρθρο του στο blog της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Ο Φάμπιο Πανέτα είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ και επικεφαλής της υψηλόβαθμης task force, που θα ηγηθεί της έρευνας για το ψηφιακό ευρώ, η οποία ανακοινώθηκε σήμερα.

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) αποφάσισε την Τετάρτη, να ξεκινήσει τη φάση έρευνας προς την κατεύθυνση δημιουργίας του ψηφιακού ευρώ.

Και συνεχίζει ο Πανέτα στο άρθρο του:

«Σήμερα, η ψηφιοποίηση φτάνει σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Η πανδημία COVID-19 έχει δείξει πόσο γρήγορα μπορεί να συμβεί τέτοια αλλαγή. Και αυτό επηρεάζει τον τρόπο που πληρώνουμε. Αγοράζουμε όλο και περισσότερο ψηφιακά και διαδικτυακά. Ο ρόλος των μετρητών ως μέσου πληρωμής μειώνεται.

Οι ιδιωτικές λύσεις για ψηφιακές και διαδικτυακές πληρωμές προσφέρουν σημαντικά οφέλη, όπως ευκολία, ταχύτητα και αποδοτικότητα Ωστόσο, ενέχουν επίσης κινδύνους όσον αφορά την ιδιωτικότητα, την ασφάλεια και την προσβασιμότητα Και μπορεί να είναι ακριβό για ορισμένους χρήστες. Οι ψηφιακές πληρωμές εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται περισσότερο από καταναλωτές με υψηλότερα εισοδήματα, ενώ η προτίμηση για μετρητά είναι υψηλότερη μεταξύ εκείνων με χαμηλότερα εισοδήματα, αντικατοπτρίζοντας τον ουσιαστικό ρόλο της για την οικονομική ένταξη.

Οι κεντρικές τράπεζες δεν μπορούν να αγνοήσουν αυτές τις εξελίξεις. Για πολλούς αιώνες, προσφέρουν το νόμισμα στους πολίτες ως σύμβολο σταθερότητας, ασφάλειας και εμπιστοσύνης. Η παροχή χρημάτων ως δημόσιου αγαθού είναι βασική για την αποστολή των κεντρικών τραπεζών.

Λαμβάνοντας υπόψη τον ψηφιακό μετασχηματισμό που βρίσκεται σε εξέλιξη, ο οποίος έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει το τοπίο των πληρωμών και ακόμη και ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα, οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να είναι τολμηρές και να συμβαδίζουν με τον ρυθμό των αλλαγών.

Σήμερα, το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αποφάσισε επομένως να ξεκινήσει επίσημα ένα έργο για να ετοιμαστεί για την πιθανή έκδοση ενός ψηφιακού ευρώ.

Συγκεκριμένα, αυτό σημαίνει ότι θα δεσμεύσουμε τους απαραίτητους πόρους για το σχεδιασμό ενός εμπορεύσιμου προϊόντος. Αλλά μια απόφαση για το αν θα εκδοθεί ή όχι ένα ψηφιακό ευρώ θα ληφθεί μόνο σε μεταγενέστερο στάδιο. Και σε κάθε περίπτωση, ένα ψηφιακό ευρώ θα συμπληρώνει τα μετρητά, όχι θα το αντικαθιστά.

Η έναρξη αυτού του έργου σήμερα ακολουθεί το ερευνητικό έργο που έχουμε κάνει μέχρι τώρα.

Το πρώτο μας βήμα – η έκθεση του Ευρωσυστήματος για ένα ψηφιακό ευρώ – έθεσε τις βάσεις και εντοπίζει τη λογική για την πιθανή έκδοση ενός ψηφιακού ευρώ.

Οι άνθρωποι που ζουν στη ζώνη του ευρώ έχουν δωρεάν πρόσβαση σε ένα ασφαλές και παγκοσμίως αποδεκτό μέσο πληρωμής με τη μορφή μετρητών. Αυτό όμως πρέπει να ισχύει και για τις ψηφιακές και διαδικτυακές πληρωμές. Ένα ψηφιακό ευρώ θα μείωνε το κόστος των συναλλαγών. Θα προωθούσε την οικονομική ένταξη, στοχεύοντας να καταστήσει τις ψηφιακές πληρωμές διαθέσιμες σε εκείνους που επί του παρόντος δεν έχουν πρόσβαση σε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Και θα επέτρεπε στους χρήστες να κάνουν τις αγορές τους σε όλα τα καταστήματα και τις χώρες της ζώνης του ευρώ.
(…)

Ένα ψηφιακό ευρώ θα εξισορροπήσει τον ανταγωνισμό και θα ενθαρρύνει την καινοτομία, επιτρέποντας στους ανταγωνιστικούς παρόχους – μεγάλους και μικρούς – να αξιοποιήσουν αυτό.
(..)

Το δεύτερο βήμα μας, μετά τη δημοσίευση της έκθεσης του Ευρωσυστήματος, ήταν να πραγματοποιήσουμε δημόσια διαβούλευση. Λάβαμε ένα ρεκόρ επίπεδο ανατροφοδότησης, αποκαλύπτοντας σημαντικό ενδιαφέρον από τους Ευρωπαίους για αυτά τα πιθανά οφέλη. Δείχνει επίσης ότι τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά ενός ψηφιακού ευρώ για νοικοκυριά και επιχειρήσεις είναι η ιδιωτικότητα, η ασφάλεια και η ευρεία χρηστικότητα.

Παράλληλα, μαζί με τις εθνικές κεντρικές τράπεζες (ΕθνΚΤ) της ζώνης του ευρώ, πραγματοποιήσαμε πειραματικές εργασίες για την αξιολόγηση της τεχνολογικής σκοπιμότητας ενός ψηφιακού ευρώ.

Ο πειραματισμός μας αποκάλυψε ότι η υπάρχουσα υποδομή, όπως αυτή που χρησιμοποιεί το Ευρωσύστημα για άμεσες πληρωμές – TARGET Instant Payment Settlement (TIPS) -, καθώς και η τεχνολογία , θα μπορούσαν να κλιμακωθούν για να επεξεργαστούν περίπου 300 δισεκατομμύρια λιανικές συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν στο ζώνη ευρώ κάθε χρόνο.

Αυτή η πειραματική εργασία μας επέτρεψε επίσης να εντοπίσουμε πιθανές επιλογές για την προστασία του απορρήτου, από το διαχωρισμό δεδομένων έως τη χρήση κρυπτογραφικών τεχνικών.
(…)

Ωστόσο, ενώ όλα αυτά τα βήματα έχουν ρίξει φως στις δυνατότητες ενός ψηφιακού ευρώ, πολλά ερωτήματα πρέπει να απαντηθούν.

Τα χρήματα και οι πληρωμές διαπερνούν την καθημερινή μας ζωή και υποστηρίζουν την οικονομία. Τυχόν αλλαγές που προκύπτουν από την τεχνολογική καινοτομία, εάν δεν έχουν σχεδιαστεί σωστά, μπορούν να αποτελέσουν πηγή διαταραχής για τα χρηματοπιστωτικά μας συστήματα, τις οικονομίες και τις κοινωνίες μας.

Ο σχεδιασμός μιας νέας μορφής χρημάτων κεντρικής τράπεζας θα περιλαμβάνει τον καθορισμό επιχειρησιακών και τεχνολογικών απαιτήσεων και τον προσδιορισμό των προτιμώμενων επιλογών.
(…)

Στόχος μας είναι να είμαστε έτοιμοι, στο τέλος αυτών των δύο ετών, να αρχίσουμε να αναπτύσσουμε ένα ψηφιακό ευρώ, σε μια διαδικασία που θα μπορούσε να διαρκέσει περίπου τρία χρόνια.

Ένα ψηφιακό ευρώ θα είναι επιτυχές εάν προσθέτει αξία για όλους τους εμπλεκόμενους – πολίτες, εμπόρους και χρηματοοικονομικούς διαμεσολαβητές. Θέλουμε να σχεδιάσουμε το ψηφιακό ευρώ ώστε να είναι τέτοια επιτυχία.

Το Ευρωσύστημα θα προωθήσει αυτό το έργο προς τα εμπρός με τον απαραίτητο βαθμό προσοχής, που είναι εγγενές στην εντολή μας να παρέχουμε σταθερότητα – τόσο νομισματική όσο και οικονομική. Αλλά δεν θα διστάσουμε να γράψουμε αυτήν τη νέα σελίδα της ευρωπαϊκής προόδου».