ΕΣΠΑ: Με ποια έργα θα ξεκινήσει από τον Νοέμβριο

Κίνητρα σε επιχειρήσεις για να δημιουργήσουν clusters δίνει το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 με έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό και την εξειδίκευση για τους εργαζόμενους. Την ίδια ώρα σχεδόν το 1/3 των συνολικών πόρων κατανέμεται στις ελληνικές περιφέρειες.

Μέσα στο επόμενο διάστημα αναμένεται να τεθούν στο «φουλ» οι μηχανές της κυβέρνησης, προκειμένου να…πέσει «ζεστό χρήμα» στην αγορά. Δεν είναι μόνο τα 30,5 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης που θα εισέλθουν στην Ελλάδα την επόμενη πενταετία, αλλά και τα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ μέσω του οποίου θα χορηγηθούν 26,18 δισ. ευρώ

Προ των πυλών βρίσκονται τουλάχιστον έξι προγράμματα, που θα δώσουν έμφαση στον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας σε καίριους τομείς.

Προτεραιότητα μέσω του νέου ΕΣΠΑ θα δοθεί σε υφιστάμενες αλυσίδες αξίας που περιλαμβάνουν εξωστρεφείς, δυναμικούς κλάδους, όπως για παράδειγμα η αγροδιατροφή, ο τουρισμός, αλλά και κλάδοι όπως τα logistics, η ανακύκλωση, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τα ποσά που θα διατεθούν μέσω των προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ αναμένεται να αρχίσουν να εκταμιεύονται από τις αρχές της επόμενης χρονιάς.

Νοέμβριο οι πρώτες προσκλήσεις

Στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων βάζουν το πόδι στο «γκάζι», για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες έγκρισης, όχι μόνο του κεντρικού σχεδίου του ΕΣΠΑ, αλλά και των τομεακών και περιφερειακών προγραμμάτων.

Και αυτό, καθώς εκτιμά ότι η γρήγορη ενεργοποίηση του νέου ΕΣΠΑ ύψους 26,18 δις. ευρώ, πέραν του ότι θα γεφυρώσει τις δύο προγραμματικές περιόδους 2014 – 2020 και 2021 – 2027 ώστε να μην υπάρξει χρηματοδοτικό κενό, θα ενεργοποιούσε και μια επενδυτική δυναμική.

Στο πλαίσιο αυτό, μετά από την επίσημη κατάθεση προς έγκριση του κεντρικού τελικού σχεδίου του ΕΣΠΑ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 7 Ιουλίου, όπως συζητήθηκε και συμφωνήθηκε από την Επιτροπή Σχεδιασμού του ΕΣΠΑ, εντός του Ιουλίου, θα αποσταλούν στην Κομισιόν και τα πρώτα draft όλων των τομεακών και περιφερειακών προγραμμάτων.

Ο στόχος που θέτει το υπουργείο, είναι εντός του Σεπτεμβρίου να έχει ολοκληρωθεί η διαβούλευση των τομεακών και επιχειρησιακών προγραμμάτων με τις κοινοτικές αρχές, ώστε τον Οκτώβριο να έχει δοθεί το πράσινο φως, επί όλων των προγραμμάτων και το Νοέμβριο να αρχίσει η έκδοση των πρώτων χρηματοδοτικών προσκλήσεων του νέου ΕΣΠΑ.

Ωστόσο, για να υποβληθούν τα τομεακά και επιχειρησιακά προγράμματα στην Κομισιόν εντός του Ιουλίου, θα πρέπει κατά το συγκεκριμένο μήνα να έχει εγκριθεί από την Κομισιόν και το «κεντρικό ΕΣΠΑ».

Όπως προαναφέρθηκε, οι συνολικοί πόροι του ΕΣΠΑ για τη νέα προγραμματική περίοδο, ανέρχονται σε σχεδόν 26,2 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 20,9 δισ. ευρώ προέρχονται από την ΕΕ (κοινοτική συμμετοχή) και τα 5,3 δις, ευρώ από τη χώρα μας (εθνική συμμετοχή).

Οι πρώτες δράσεις

Μέσα στο επόμενο διάστημα υπολογίζεται πως θα ξεκινήσει η σταδιακή προκήρυξη έξι νέων προγραμμάτων επιδότησης για μικρομεσαίες επιχειρήσεις:

-Διαφοροποίηση τουριστικού προϊόντος: Πρόγραμμα που θα απευθύνεται σε υφιστάμενες τουριστικές επιχειρήσεις που προτίθενται να κάνουν επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό τους. Θα αφορά σε ανακαίνιση υφιστάμενων τουριστικών επιχειρήσεων στον εκσυγχρονισμό των τουριστικών καταλυμάτων και των τουριστικών επιχειρήσεων, σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού και σε νέες υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας.

-Εξοικονομώ επιχειρώντας: Πρόγραμμα, το οποίο στοχεύει στην αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας των επιχειρήσεων και την μείωση του ενεργειακού κόστους λειτουργίας τους. Θα επιδοτείται η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιριακών εγκαταστάσεων και παράλληλα η προμήθεια και εγκατάσταση εξοπλισμού εξοικονόμησης ενέργειας, παραγωγής ΑΠΕ, ανάκτησης θερμότητας και ηλεκτρικών οχημάτων.

-Μεταποίηση: Πρόγραμμα, το οποίο επιδοτεί μεταποιητικές επιχειρήσεις για την προμήθεια μηχανημάτων και παραγωγικού εξοπλισμού παράλληλα με εκσυγχρονισμό των υποδομών των επιχειρήσεων με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας. Το ποσοστό επιδότησης θα ανέρχεται σε 50% και το πρόγραμμα θα παραμείνει ανοιχτό όλο το 2021 και 2022 για την υποβολή αιτήσεων.

-Ψηφιακός μετασχηματισμός μικρομεσαίων επιχειρήσεων: Πρόγραμμα με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων μέσα από την ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών πληροφορικής που συμβάλλει στον ψηφιακό μετασχηματισμό τους. Στα πλαίσια του προγράμματος, το οποίο θα έχει πολύ υψηλό ποσοστό επιδότησης, θα επιδοτούνται δαπάνες προμήθειας και εγκατάστασης λογισμικού και συστημάτων αυτοματοποίησης διαδικασιών, υποδομές για εργασία από απόσταση καθώς και συστήματα διαχείρισης εργασιών και αυτοματοποίησης διαδικασιών.

-Ηλεκτροκίνηση: Το πρόγραμμα θα επιδοτεί την δημιουργία δικτύου φόρτισης οχημάτων σε επιχειρήσεις ανά την Ελλάδα με την προμήθεια και εγκατάσταση ηλεκτρικών φορτιστών και του απαραίτητου εξοπλισμού και εγκαταστάσεων. Επίσης, στα πλαίσια του προγράμματος θα επιδοτείται στοχευμένα και η αντικατάσταση των ρυπογόνων επαγγελματικών οχημάτων με νέα ηλεκτρικά.

-Αγροδιατροφικός τομέας: Πρόγραμμα το οποίο στοχεύει στην ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα της οικονομίας και στην συγκεκριμένα στην υλοποίηση επενδύσεων στην αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή Στόχος του προγράμματος είναι η υλοποίηση επενδύσεων σε νέα αγροτικά προϊόντα υψηλής ποιότητας.

Οι άξονες του προγράμματος

Η αρχιτεκτονική του προγράμματος, όπως αυτή έχει σχεδιαστεί σε επίπεδο ΕΕ, περιέχει πέντε Στόχους Πολιτικής (Σ.Π.), τον Ειδικό Στόχο «Δίκαιη Μετάβαση» και την Τεχνική Βοήθεια.

Ο ΣΠ 1 έχει ως τίτλο «Μια Εξυπνότερη Ευρώπη» και σχετίζεται με την προώθηση του καινοτόμου και έξυπνου οικονομικού μετασχηματισμού.

Στο εν λόγω στόχο θα κατευθυνθεί το 20% των συνολικών πόρων, το ύψος των οποίων σε ενωσιακή στήριξη (κοινοτική συνδρομή) ανέρχεται στα 4.077 δις. ευρώ.

Ο ΣΠ2 φέρει την επωνυμία «Μια πιο Πράσινη Ευρώπη» και αφορά την προώθηση της καθαρής και δίκαιης ενεργειακής μετάβασης, των πράσινων και γαλάζιων επενδύσεων. Στο στόχο αυτό θα διατεθεί το 27% των συνολικών πόρων που σε ενωσιακή συνδρομή μεταφράζεται σε 5,655 δις. ευρώ.

Ο ΣΠ3 με τίτλο «Μια πιο Διασυνδεδεμένη Ευρώπη», αφορά την ανάπτυξη προσβάσιμων, υψηλής ποιότητας, πολυτροπικών, έξυπνων και βιώσιμων υποδομών και συστημάτων μεταφορών. Στο στόχο αυτό, θα κατευθυνθεί το 8% των συνολικών πόρων που σε ενωσιακή συνδρομή ανέρχονται στο 1,637 δις. ευρώ.

Ο ΣΠ4 με τίτλο «Μια πιο Κοινωνική Ευρώπη» και εστιάζει στο ανθρώπινο δυναμικό και τη διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες και αγαθά.

Ο συγκεκριμένος στόχος θα απορροφήσει το 30% των συνολικών πόρων, ήτοι 6,219 δις. ευρώ.

Ο ΣΠ5 με τίτλο «Μια Ευρώπη πιο κοντά στους Πολίτες της» αφορά στην προώθηση βιώσιμης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης, μέσω της στήριξης τοπικών πρωτοβουλιών.

Στο στόχο αυτό, θα διατεθεί το 6% των συνολικών πόρων που σε όρους ενωσιακής συνδρομής, ανέρχεται σε 1,190 δις. ευρώ.

Ο ειδικός στόχος «Δίκαιη Μετάβαση» αφορά στοχευμένες δράσεις για την απεξάρτηση από το λιγνίτη στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, τη Μεγαλόπολη και τα νησιά.

Θα απορροφήσει το 7% των συνολικών πόρων, ήτοι 1,375 δις. ευρώ σε όρους κοινοτικής συνδρομής.

Πόροι στις περιφέρειες

Θα πρέπει να σημειωθεί στο νέο ΕΣΠΑ, τα 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ) – όσα και οι περιφέρειες – θα διαχειριστούν περισσότερα κονδύλια σε σχέση με το τρέχον ΕΣΠΑ. Συγκεκριμένα, οι πόροι που αναλογούν στα ΠΕΠ, ανέρχονται στα 8,1 δις. ευρώ, έναντι 5,9 δις. ευρώ του υφιστάμενου προγράμματος.

Με βάση την προκαταρκτική κατανομή του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, οι πόροι ανά τομεακό και επιχειρησιακό πρόγραμμα, διαμορφώνονται ως εξής:

Τα Τομεακά Προγράμματα

–          Ανταγωνιστικότητα-Επιχειρηματικότητα-Καινοτομία»: 3,885 δις. ευρώ

–         «Ψηφιακός Μετασχηματισμός»: 943 εκατ. ευρώ.

–         «Περιβάλλον –Ενέργεια-Κλιματική Αλλαγή»: 3,607 δις. ευρώ.

–         «Υποδομές Μεταφορών»: 2,224 δις. ευρώ.

–         «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού-Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση»: 4,161 δις. ευρώ.

–         Πολιτική Προστασία»: 713,7 εκατ. ευρώ.

–         «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση»: 1,629 δις. ευρώ

–         «Αλιεία και Θάλασσα»: 454,7 εκατ. ευρώ

–         «Τεχνική Βοήθεια»: 504, 4 εκατ. ευρώ.

Τα Περιφερειακά Προγράμματα

Τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα η κατανομή έχει ως εξής:

–         «Ανατολική Μακεδονία και Θράκη»: 639 εκατ. ευρώ

–         «Κεντρική Μακεδονία»: 1,440 δις. ευρώ

–         «Δυτική Μακεδονία»: 394 εκατ. ευρώ

–         «Θεσσαλία»: 554 εκατ. ευρώ

–         «Ήπειρος»: 426 εκατ. ευρώ

–         «Βόρειο Αιγαίο»: 394 εκατ. ευρώ

–         «Νότιο Αιγαίο»: 285 εκατ. ευρώ

–         «Κρήτη»: 564,5 εκατ. ευρώ

–         «Ιόνια Νησιά»: 287,6 εκατ. ευρώ

–         «Στερεά Ελλάδα»: 426 εκατ. ευρώ

–         «Δυτική Ελλάδα»: 628,4 εκατ. ευρώ

–         «Αττική»:1.617 δις. ευρώ

–         «Πελοπόννησος» 410 εκατ. ευρώ.