Κορωνοϊός: Η «Γενιά Χ» μπροστά στο φάσμα της ανεργίας

Οι εργαζόμενοι της «Γενιάς Χ», όσοι δηλαδή γεννήθηκαν από το 1965 έως το 1980, ίσως βιώσουν τη σοβαρότερη κρίση απασχόλησης λόγω των πολλαπλών αναταράξεων που έχει προκαλέσει παγκοσμίως η πανδημία. Την προειδοποίηση αυτή απευθύνει διεθνής έρευνα που διενήργησε η ειδικευόμενη σε θέματα απασχόλησης Μη Κυβερνητική Οργάνωση Generation για τις «Προκλήσεις του Μέσου της Καριέρας», που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι σημερινοί 40άρηδες και 50άρηδες.

Αιτία βέβαια της τεράστιας προσαρμογής της μετα-πανδημικής εποχής, στην οποία καλούνται να ανταποκριθούν οι ευρισκόμενοι στο μέσο και ακριβέστερα στο δεύτερο ήμισυ της επαγγελματικής καριέρας τους (ουσιαστικά οι άνω των 45 ετών) είναι η κατακλυσμιαία επέλαση των νέων τεχνολογιών και η επιτάχυνση της διαδικασίας αυτοματοποίησης των διαφόρων επαγγελμάτων. Οι πιο ώριμοι στην ηλικία εργαζόμενοι ευλόγως αντιμετωπίζουν προβλήματα προσαρμογής στις αλλαγές αυτές, καθώς δεν έχουν την ίδια προθυμία με τους νεότερους για να επανεκπαιδευθούν στις νέες τεχνολογίες.

Εμπειροι αλλά απρόθυμοι

«Είναι δημογραφικά αποδεδειγμένο ότι απαιτείται μεγαλύτερη προσπάθεια από μια ηλικία και μετά για να βρει κάποιος μια ευκαιρία απασχόλησης», δήλωσε στο CNBC η Μόνα Μόουρσεντ της ΜΚΟ Generation. Η μελέτη που διενεργήθηκε από το Μάρτιο έως το Μάιο του 2021 μεταξύ 3.800 εργαζομένων και ανέργων από 18 έως 60 ετών και μεταξύ 1.404 αρμοδίων για τις προσλήψεις μάνατζερ σε επτά χώρες (από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία έως την Ιταλία και την Ινδία), αποκάλυψε ότι η πανδημία του κορωνοϊού έφερε τους άνω των 45 ετών πολύ πιο κοντά στο φάσμα της μακροχρόνιας ανεργίας.

Ασφαλώς οι μεσήλικες εργαζόμενοι διαθέτουν εμπειρίες και κατέχουν πρακτικές δεξιότητες πολύ περισσότερες συγκριτικά με τους νεότερους. Αλλά μπροστά στα νέα, ψηφιακά δεδομένα, μοιάζουν κάποιες φορές σαν να ξεκινούν πάλι από την αρχή. Έτσι, η έρευνα αποκάλυψε ότι οι μεσήλικες είναι σε ποσοστό 38% πιο απρόθυμοι για να δοκιμάσουν νέες τεχνολογίες, ενώ εμφανίζονται κατά 27% λιγότερο ικανοί από τους νεότερους για να αποκτήσουν νέες δεξιότητες. Επίσης σε ποσοστό 21% εμφανίζονται ότι δυσκολεύονται να συνεργαστούν με νεότερους συναδέλφους τους.

Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ σχεδόν 9 στα 10 αρμόδια για τις προσλήψεις στελέχη των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα της Generation (το 87% για την ακρίβεια) δήλωσαν ότι οι εργαζόμενοι άνω των 45 ετών που προσλαμβάνουν «είναι εξίσου καλοί ή και καλύτεροι και πιο αποδοτικοί στη δουλειά τους από τους νεότερους». Θα έλεγε κανείς ότι οι γεροντότεροι έχουν ένα πρόβλημα προσαρμογής και ευελιξίας στα νέα δεδομένα της δουλειάς που τους εμποδίζει να εκμεταλλευτούν τις τόσο πολύτιμες εμπειρίες που έχουν συσσωρεύσει με τα χρόνια.

Δια βίου μάθηση

Σημαντικό ρόλο σε ό,τι αφορά την προσαρμοστικότητα του εργαζομένου σε νέα τεχνολογικά δεδομένα διαδραματίζει, ασφαλώς, και η φύση της εργασίας που επιτελεί. Περισσότεροι από τους μισούς (το 57%) των απασχολουμένων σε χαμηλής ή μέσης ειδίκευσης εργασίες αντιδρούν στα προγράμματα επανεκπαίδευσης, στην υποχρέωση δηλαδή να παρακολουθήσουν επιμορφωτικά σεμινάρια που θα τους διευκολύνουν στα νέα τεχνολογικά δεδομένα τους δουλειάς τους.

Μόνο 1% δηλώνουν ότι τα σεμινάρια αυτά αυξάνουν την αυτοπεποίθησή τους όταν αναζητούν μια νέα θέση απασχόλησης. Συχνά, βέβαια, η έλλειψη επιμόρφωσης και επανεκπαίδευσης οφείλεται στο ότι δεν διοργανώνονται από τους αρμόδιους φορείς τέτοια προγράμματα και στην έλλειψη χρηματοδότησης για την παρακολούθησή τους, όπως εξήγησε στο CNBC η Μόνα Μόουρσεντ.

Και όμως, η επανεκπαίδευση και η ενημέρωση κάνουν θαύματα, όπως έδειξε και η διεθνής έρευνα. Σχεδόν οι τρεις στους τέσσερις εργαζόμενους άνω των 45 ετών (το 73% για την ακρίβεια), που κάνοντας ένα μεγάλο άλμα στην επαγγελματική τους ζωή κατάφεραν να αλλάξουν καριέρα, δήλωσαν ότι παρακολούθησαν εκπαιδευτικά σεμινάρια επαγγελματικής κατάρτισης. Η μεγάλη πρόκληση για εργαζόμενους, εργοδότες και κυβερνήσεις είναι δηλαδή να γίνει η περίφημη «δια βίου μάθηση» κοινός τόπος σε όλα τα επαγγέλματα και τους χώρους απασχόλησης.

Τέσσερις προτάσεις για το παρόν και το μέλλον

Η Generation προτείνει στις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις τέσσερις λύσεις για να αποκτήσουν ένα σύγχρονα εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό που θα ανταποκρίνεται στις προκλήσεις του μέλλοντος. Διότι είναι παγκοίνως γνωστό ότι μετά το τρίτο κύμα της πανδημίας τον χειμώνα που μας πέρασε και το «άνοιγμα» των οικονομιών την άνοιξη, μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις βρέθηκαν προ εκπλήξεως καθώς αδυνατούσαν (και αδυνατούν) να βρουν προσωπικό για να προσλάβουν. Προτείνει, λοιπόν, η ΜΚΟ:

1.  Τη ευθεία σύνδεση των προγραμμάτων κατάρτισης με την προσφορά ευκαιριών για απασχόληση και την υιοθέτηση κινήτρων για τους διστακτικούς εργαζομένους άνω των 45 ετών προκειμένου να συμμετάσχουν στα προγράμματα αυτά.

2.  Την αλλαγή των πρακτικών που ακολουθούνται σε ό,τι αφορά τις προσλήψεις με την χορήγηση κινήτρων στις επιχειρήσεις ώστε να προσλαμβάνουν εργαζόμενους άνω των 45 ετών.

3.  Την αναθεώρηση των έως τώρα τρόπων προσέγγισης και διενέργειας των σεμιναρίων κατάρτισης και ενημέρωσης, έτσι ώστε να προτιμάται η συμμετοχή των παλαιών στελεχών άνω των 45 ετών μιας εταιρείας στα σεμινάρια αυτά, αντί να προχωρά η εταιρεία στην πρόσληψη νέων εργαζομένων.

4.  Τη βελτίωση των στατιστικών στοιχείων που αφορούν την επαγγελματική εκπαίδευση σε εθνικό επίπεδο, ώστε να διευκολύνονται οι αρμόδιες υπηρεσίες και να ανταποκρίνονται άμεσα και στοχευμένα στις ξεχωριστές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι διάφορες ηλικιακές ομάδες των εργαζομένων.

«Δεδομένου ότι βρισκόμαστε στο 2021, πρέπει όλες οι επιχειρήσεις να συνειδητοποιήσουν ότι το ιδανικό και γι’ αυτές και για την αγορά εργασίας κάθε χώρας είναι το εργατικό δυναμικό που απασχολούν να περιλαμβάνει όλες τις ηλικιακές ομάδες», τόνισε η εκπρόσωπος της Generation. Διότι θα ήταν αντικοινωνικό, αντιδημοκρατικό αλλά και παράλογο η έκρηξη των νέων τεχνολογιών να στείλει στα «αζήτητα» το πιο ώριμο και πεπειραμένο εργατικό δυναμικό του πλανήτη την ώρα που καταρρέουν τα ασφαλιστικά συστήματα παγκοσμίως και οι κυβερνήσεις αναζητούν τρόπους παράτασης του εργασιακού βίου των ανθρώπων, αυξάνοντας τα όρια συνταξιοδότησης.