Επόμενη πρωθυπουργός η «Ιταλιάνα βέρα» που θαυμάζει τον Μουσολίνι;

Το πιθανότερο είναι πως όταν κανείς ακούει ή διαβάζει για Ακροδεξιά στην Ιταλία, το μυαλό του να πηγαίνει αυτομάτως στον Ματέο Σαλβίνι. Τον ηγέτη της Λίγκας του Βορρά, ο οποίος έφτασε σήμερα να είναι σήμερα εταίρος στην κυβέρνηση του Μάριο Ντράγκι, μαζί με τα περισσότερα κοινοβουλευτικά κόμματα της χώρας του.

Και τότε, ποιος ασκεί τον ρόλο της αντιπολίτευσης στην Ιταλία; Μα φυσικά, η Τζόρτζια Μελόνι. Η επικεφαλής και συνιδρυτής του κόμματος Αδέλφια της Ιταλίας, το οποίο είναι ουσιαστικά το μοναδικό που διαθέτει κοινοβουλευτική εκπροσώπηση και επέλεξε να μείνει εκτός κυβέρνησης. Έτσι, φέρεται πλέον να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, με το ποσοστό του να έχει ξεπεράσει το 20% και να εμφανίζει σταθερά ανοδική τάση.

Οι «κωλοτούμπες» του Ματέο

Η αλήθεια είναι πως και ο Σαλβίνι προσπαθεί να αποδείξει ότι δεν έχει ξεχάσει την τέχνη του. Με αφορμή, μάλιστα, την αντιπαράθεση που έχει ξεσπάσει στη χώρα (και όλη την Ευρώπη) αναφορικά με τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς και την κατοχή πιστοποιητικού ως προϋπόθεσης για συμμετοχή σε πολλές κοινωνικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις, επιχειρεί να αντεπιτεθεί.

Έτσι, αρκετοί βουλευτές, στελέχη και οπαδοί της Λίγκα ανταποκρίνονται στα σχετικά καλέσματα και συμμετέχουν στις συγκεντρώσεις που πραγματοποιούνται στη Ρώμη και άλλες πόλεις. Όχι, όμως, ο επικεφαλής τους ο οποίος, αν και τους στηρίζει με τις δηλώσεις του, επιμένει να πατάει ταυτόχρονα σε δύο βάρκες.

Αυτός – δηλαδή οι διαρκείς πολιτικές «κωλοτούμπες» (ποιοι δεν θυμούνται τις… ύβρεις που είχε εξαπολύσει ο Σαλβίνι κατά του Ντράγκι;) – είναι και ένας από τους βασικούς λόγους που έχει κάνει τους Ιταλούς να παίρνουν τις αποστάσεις τους και να αναζητούν άλλη επιλογή. Κάτι που φαίνεται να τους προσφέρει η Μελόνι, η οποία έχει και άλλα πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τον Σαλβίνι.

Ο πλούσιος και το κορίτσι της διπλανής πόρτας

Ένα από αυτά είναι το γεγονός πως – σε αντίθεση με τον «υπερόπτη» ηγέτη της Λίγκας που ξεκίνησε εκπροσωπώντας τους πλούσιους της Λομβαρδίας και του ιταλικού Βορρά – η Μελόνι είναι παιδί της εργατικής τάξης και της διπλανής πόρτας.

Γεννημένη στη Ρώμη πριν 44 χρόνια και μεγαλωμένη σε μονογονεϊκή οικογένεια, εργάστηκε ως σερβιτόρα, μπαργούμαν και νταντά στην εφηβεία της, προσπαθώντας να βοηθήσει τη μητέρα της να τα φέρουν βόλτα. Τις Κυριακές, επίσης, θα την έβρισκε κανείς να δουλεύει στην υπαίθρια αγορά της Πόρτα Πορτέσε της Ρώμης.

Παρά δε τις ακραία συντηρητικές της απόψεις, οι οποίες προφανώς αφορούν και την οικογένεια, βρέθηκε στην ίδια θέση με εκατομμύρια Ιταλίδες: Απέκτησε, το 2016, ένα παιδί εκτός γάμου με τον επί μακρόν σύντροφό της.

Εδώ μπορεί να διακρίνει κανείς ένα ακόμη πλεονέκτημά της: Είναι γυναίκα και μάλιστα νέα και όμορφη, που διεκδικεί τα πρωτεία στο πολιτικό σκηνικό μιας χώρας που μέχρι στιγμής ανδροκρατείται, σε καταθλιπτικό βαθμό. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για μια «Ιταλιάνα βέρα» η οποία έρχεται από τα σπάργανα της ιταλικής κοινωνίας και δείχνει να στοχεύει ακόμη και στην πρωθυπουργία.

Νέα, όμορφη και πιο επικίνδυνη

«Δεν πιστεύω ότι υπάρχει κανείς που περιμένει να γίνει πρωθυπουργός σε αυτή τη φάση. Εάν, όμως, συνεχίσει με τον ίδιο τρόπο και ρυθμό, σίγουρα δεν θα είναι απίθανο. Εάν δε το καταφέρει, τότε αναμένω από αυτήν να επιδείξει ένα πολύ πιο μετριοπαθές προφίλ από ό,τι θα περίμεναν οι περισσότεροι», σχολίασε στους Financial Times ο Ντανιέλε Αλμπερτάτσι, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο πανεπιστήμιο του Μπέρμινγκχαμ.

Το σίγουρο είναι πως αυτό ακριβώς το στοιχείο, σε συνδυασμό φυσικά με τις ακραία συντηρητικές και αντιδραστικές απόψεις και θέσεις της Μελόνι σε πολλά θέματα, καθώς και την πολιτική της διαδρομή, την καθιστούν πιο επικίνδυνη από τον «λαϊκιστή» Σαλβίνι – μαζί με τον οποίο φέρονται να συγκεντρώνουν στις δημοσκοπήσεις ποσοστό άνω του 41% και να διεκδικούν τον σχηματισμό κυβέρνησης όταν γίνουν οι επόμενες εκλογές.

Γι’ αυτό και, όπως σημειώνει το δίκτυο openDemocracy, «η άνοδος της Τζόρτζια Μελόνι δεν αποτελεί business as usual για την Ιταλία». Και για την υπόλοιπη Ευρώπη, θα μπορούσαμε να συμπληρώσουμε, μιας και η κυριαρχία μιας τέτοιας πολιτικού στην Ιταλία δεν μπορεί να αφήνει κανέναν αδιάφορο, ειδικά καθώς παραμένει αντίθετη τόσο στην ΕΕ όσο και στο ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα πρώτα της βήματα στην πολιτική η Μελόνι τα έκανε μέσα από τις γραμμές της νεολαίας της Εθνικής Συμμαχίας, ενός μορφώματος που προέκυψε από το νεοφασιστικό MSI που ίδρυσαν οι νοσταλγοί του Μουσολίνι μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1946. Το 2008, μάλιστα, σε ηλικία μόλις 29 ετών, ο τότε πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι (που συνεργαζόταν με την Εθνική Συμμαχία) την ανέδειξε διορίζοντάς την υπουργό Νεολαίας.

Γιατί στην Ιταλία;

Υπάρχει, ωστόσο, ένα ερώτημα: Γιατί εμφανίζονται τέτοιες τάσεις στην Ιταλία και μάλιστα πολύ πιο ισχυρές σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη; Γιατί, με άλλα λόγια, εκεί τα δύο κόμματα που ανήκουν στον αστερισμό της εθνικιστικής Ακροδεξιάς έχουν σοβαρές ελπίδες να σχηματίσουν κυβέρνηση, ενώ στη Γαλλία, την Ισπανία και άλλες χώρες παραμένουν μεν ισχυρά αλλά χωρίς ουσιαστική ελπίδα να κρατήσουν το τιμόνι;

Ένας λόγος είναι ότι η Ιταλία αποτελούσε πάντοτε το πολιτικό «εργαστήρι» της Ευρώπης, στο οποίο δοκιμάζονταν για πρώτη φορά νέα μοντέλα. Το αποδεικνύει, εξάλλου, η ιστορία της Χριστιανοδημοκρατίας και του Κομμουνιστικού Κόμματος, όπως επίσης και η διακυβέρνησή της επί χρόνια από τον «Καβαλιέρε», τον άνθρωπο ο οποίος «δίδαξε» τον λαϊκισμό στον υπόλοιπο κόσμο, πολύ πριν τον Τραμπ.

Δεν είναι, όμως, ο μοναδικός. Μία ακόμη αιτία πρέπει να αναζητηθεί στο γεγονός ότι, όπως σημειώνει σε ανάλυσή του το ECPR (Ευρωπαϊκή Κοινοπραξία Πολιτικών Ερευνών), ο λαϊκισμός κάθε μορφής έχει βαθιές ρίζες στην Ιταλία. «Πηγάζει από την παραδοσιακή έλλειψη εμπιστοσύνης απέναντι στις πολιτικές ελίτ», όπως τονίζει χαρακτηριστικά, καθώς και από τη δομή του κρατικού μηχανισμού.

Επίσης, δεν θα μπορούσαμε παρά να αναφερθούμε στην πληγωμένη εθνική υπερηφάνεια των Ιταλών στην πορεία προς την «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση». Δεν είναι δύσκολο να διαπιστώσει κανείς ότι, αν και ιδρυτικό μέλος της ΕΟΚ και τρίτη πολυπληθέστερη χώρα, η Ιταλία σπανίως βρέθηκε στο κέντρο της λήψης των πιο κρίσιμων αποφάσεων. Και σαν να μην έφτανε αυτό, κατά την προηγούμενη, χρηματοπιστωτική κρίση η Ιταλία απειλήθηκε με επιβολή ταπεινωτικών μνημονίων.

Ο Ντράγκι και η επόμενη ημέρα

Ναι, θα αντιτείνει κανείς, αλλά η «εθνική ομοψυχία» που αποτυπώθηκε στη στήριξη της κυβέρνησης Ντράγκι δεν αποδεικνύει ότι η Ιταλία αλλάζει σελίδα και είναι έτοιμη να αποκηρύξει τον «λαϊκισμό», με τη βοήθεια και των περίπου 200 δισ. ευρώ που περιμένει από το Ταμείο Ανάκαμψης;

Ένα τέτοιο συμπέρασμα είναι μάλλον πρόωρο. Διότι μπορεί για την ώρα τα «τσεκούρια του πολέμου» να έχουν θαφτεί – ακόμη και η Μελόνι τηρεί γενικώς μετριοπαθή στάση – όμως είναι πολλοί εκείνοι που πιστεύουν πως πρόκειται απλώς για μια εκεχειρία. Αναγκαία, σε μεγάλο βαθμό, προκειμένου να μην χαθούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια, που ούτω ή άλλως είναι πολύτιμα για τη χώρα.

Μόνο που, όπως προσθέτουν, αυτή η περίοδος έχει αναγκαστικά ημερομηνία λήξης, την οποία ουδείς μπορεί ακόμη να προσδιορίσει επακριβώς. Με αποτέλεσμα, όλοι ουσιαστικά να ετοιμάζονται για την επόμενη ημέρα, όποτε αυτή και αν έρθει.

Κι αυτή η ημέρα δεν αποκλείεται να σφραγιστεί με το πρόσωπο της Τζόρτζια Μελόνι.