Η λύση βρίσκεται στη φύση…

Περίεργο καλοκαίρι το φετινό. Δεν μας έφτανε η πανδημία με τα χιλιάδες κρούσματα, άρχισε και το πανηγύρι με τις δεκάδες πυρκαγιές ανά τη χώρα…

Στην Ελλάδα, κάθε χρόνο εκδηλώνονται περίπου 10.000 φωτιές υπαίθρου την τελευταία 20ετία και καίγονται, κατά μέσο όρο, 534.121 στρέμματα.

«Για τουλάχιστον 90% αυτών των πυρκαγιών ευθύνεται ο άνθρωπος», μου λέει , ο συντονιστής δράσεων για τις φυσικές καταστροφές της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF Ελλάς Ηλίας Τζηρίτης.

Η πανδημία κάποια στιγμή θα περάσει. Του χρόνου, του παραχρόνου, λίγα είναι τα ψωμιά της. Η ζημιές όμως από τις δασικές πυρκαγιές ήρθαν για να μείνουν.

Οι ζημιές φαίνονται από το πρώτο κιόλας λεπτό

Οι φωτιές στα δάση δεν είναι απλώς φωτιές που σβήνουν (κάποια στιγμή). Μια δασική πυρκαγιά έχει σοβαρές άμεσες επιπτώσεις σε χερσαία ζώα, πουλιά και φυτά, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές στο αγροτικό εισόδημα, σε ανθρώπινες περιουσίες και υποδομές, έχει σοβαρό οικονομικό κόστος για την καταστολή της και μπορεί –όπως έχουμε δυστυχώς διδαχτεί με τραγικό τρόπο- να καταλήξει σε απώλειες ανθρώπινων ζωών.

Σε βάθος χρόνου μπορεί να οδηγήσει σε οριστική απώλεια βλάστησης, στη διάβρωση του εδάφους και τελικά στην αύξηση των πλημμυρών και στην ερημοποίηση.

Ναι, καλά διαβάσατε. Κι ας μην ξεχνάμε πως τα  δάση αποτελούν καταφύγιο για χιλιάδες είδη φυτών και ζώων. Αποτελούν τη φυσική μας ασπίδα έναντι των πλημμυρών, της διάβρωσης του εδάφους και της κλιματικής κρίσης, ενώ είναι πνεύμονες Γης και ανθρώπου.

Και όσο εντείνεται η κλιματική αλλαγή, τόσο πιο ευάλωτα γίνονται σε όλον τον πλανήτη. Αν και τα μεσογειακά δάση είναι προσαρμοσμένα στη φωτιά, η αύξηση της συχνότητας εμφάνισης των πυρκαγιών και της έντασής τους, κάνει την κατάσταση σήμερα πιο απειλητική και κρίσιμη από ποτέ. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς πόσο έντονα και γρήγορα αλλάζουν οι συνθήκες της Μεσογείου, λόγω κλιματικής κρίσης.

Δυσοίωνο σκηνικό…

«Η κλιματική κρίση έρχεται να προστεθεί και να επιδεινώσει τα δεδομένα: παρατεταμένες περίοδοι ξηρασίας, συχνές και έντονες καταιγίδες, αυξημένες μέρες καύσωνα και περισσότερες μεγαπυρκαγιές. Όλα αυτά διαμορφώνουν ένα εντελώς νέο δυσοίωνο σκηνικό, στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε με δράσεις που θα επαναφέρουν την ισορροπία ανθρώπου και φύσης», μου εξηγεί ο Ηλίας Τζηρίτης.

Δυσοίωνο σκηνικό (!). Δυστυχώς… Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: μέσα στον 20ο αιώνα, οι υγρότοποι της χώρας μειώθηκαν κατά 60%, ενώ μέχρι το 2100, θα έχουμε 30 επιπλέον ημέρες με υψηλό ρίσκο πυρκαγιών, λόγω της κλιματικής κρίσης.

Η αποκατάσταση της φύσης δεν είναι πεδίο για δημόσιες σχέσεις…

Πάμε τώρα στην αποκατάσταση της φύσης. Η αποκατάσταση της φύσης δεν πρέπει να είναι ένα πεδίο για δημόσιες σχέσεις. Το έχουμε δει και αυτό με δήθεν επιχειρήσεις –εκστρατείες (όπως θέλετε πείτε το …). Ναι, έχουμε και τέτοια…

«Με τον όρο «αποκατάσταση της φύσης» εννοούμε την επαναφορά υποβαθμισμένων φυσικών οικοσυστημάτων σε καλή και υγιή κατάσταση, καθώς και τη διασφάλιση πως τα οικοσυστήματα αυτά θα διατηρήσουν μακροπρόθεσμα την ανθεκτικότητά τους σύμφωνα με τις φυσικές τους διεργασίες», μου επισημαίνει η υπεύθυνη πολιτικής για το φυσικό περιβάλλον Σοφία Κοπέλα.

Η αποκατάσταση μας συμφέρει όλους. Ναι, όλους διότι τα έργα αποκατάστασης παρέχουν (μεταξύ άλλων) οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, όπως δημιουργία θέσεων εργασίας και ενίσχυση βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων, όπως ο οικοτουρισμός, η βιώσιμη αλιεία κ.α.

«Έχει υπολογιστεί πως τα οφέλη της αποκατάστασης είναι δεκαπλάσια του κόστους που απαιτείται για να καλύψει την υλοποίηση των έργων αυτών», υποστηρίζει η Σοφία Κοπέλα.

Η αποκατάσταση του ελατοδάσους του Εθνικού Δρυμού της Πάρνηθας

Υπάρχουν παραδείγματα επιτυχημένης αποκατάστασης;

«Ένα τέτοιο παράδειγμα στην Ελλάδα είναι η αποκατάσταση του ελατοδάσους του Εθνικού Δρυμού της Πάρνηθας μετά από την καταστροφική πυρκαγιά του 2007» μου επισημαίνει η Σοφία Κοπέλα.

Σύμφωνα με την υπεύθυνη πολιτικής για το φυσικό περιβάλλον του WWF Ελλάς, « το πρόγραμμα αυτό περιελάμβανε τόσο φυσική αποκατάσταση, κυρίως μέσω της απαγόρευσης βόσκησης, θήρας και υλοτομίας, καθώς και συγκεκριμένες και στοχευμένες δράσεις όπως δενδροφύτευση και αντιδιαβρωτικά έργα».

Αλλά υπάρχουν κι άλλα παραδείγματα , και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Όπως διαβάζω στη δημοσίευση της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF «Αποκατάσταση της φύσης: βοηθώντας τους ανθρώπους, τη βιοποικιλότητα και το κλίμα», από τις βαλτώδεις περιοχές στην Εσθονία έως τα βόρεια πολικά δάση στη Φιλανδία, το δέλτα του Δούναβη στη Ρουμανία, τα θαλάσσια οικοσυστήματα στη Γαλλία,  τους υγροτόπους στη Ρουμανία και τις αλυκές στη Γερμανία, τα παραδείγματα αυτά αναδεικνύουν τη σημασία της αποκατάστασης  για τους ανθρώπους και τον πλανήτη.

Τι είπαμε; Η λύση βρίσκεται στη φύση.