Επιτροπή Ανταγωνισμού – Στο στόχαστρο Airbnb, Booking.com και πλατφόρμες διανομών

Η μετατροπή της Επιτροπής Ανταγωνισμού, στην κατεξοχήν αρμόδια Αρχή για τη ρύθμιση της ψηφιακής οικονομίας, με δυνατότητα να εφαρμόζει κανόνες ανταγωνισμού στα οικοσυστήματα αλλά και η διαμόρφωση ενός ευέλικτου σχήματος το οποίο θα σέβεται την ανεξαρτησία και τη διοικητική αυτοτέλεια κάθε ανεξάρτητης αρχής, αλλά θα δίνει κίνητρα για συνέργειες μεταξύ τους, με σκοπό τη σύσταση ενός δημοσίου οικοσυστήματος προστασίας του ανταγωνισμού, είναι κεντρικός στόχος της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, καθηγητής, Ιωάννης Λιανός, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ- ΜΠΕ αναφέρθηκε στις δράσεις που έχει θέσει στο στόχαστό της η επιτροπή, σημείωσε ότι ετοιμάζονται μελέτες που πρώτη φορά γίνονται στην Ελλάδα και έρευνες σε όλο το εύρος της αγοράς και τόνισε ότι αν και τους τελευταίους 18 μήνες έχουν ολοκληρωθεί οι σημαντικότερες οργανωτικές αλλαγές ωστόσο «θα χρειαστεί χρόνος για να αλλάξουν συνήθειες στην αγορά και να αναπτυχθεί μία κουλτούρα συνεργασίας μεταξύ της Επιτροπής Ανταγωνισμού και των διαφόρων φορέων της αγοράς».

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, καθηγητής, Ιωάννης Λιανός

Συστηματική πολιτική ανταγωνισμού

Ο ίδιος προσέθεσε ότι απώτερος στόχος είναι η υιοθέτηση μίας συστηματικής πολιτικής ανταγωνισμού σε εθνικό επίπεδο. Όπως εξηγεί: «Αυτό προϋποθέτει ότι γνωρίζουμε την κατάσταση του ανταγωνισμού στις διάφορες ελληνικές αγορές. Κάτι τέτοιο δεν είχε γίνει μέχρι τώρα συστηματικά από καμία δημόσια αρχή στην Ελλάδα. Γι’ αυτό τον λόγο προτείναμε και πετύχαμε να προστεθεί η αρμοδιότητα χαρτογράφησης των αγορών στον νέο νόμο για τον ανταγωνισμό, ενώ έχουμε πλέον και τις νομοθετικές διατάξεις που θα μας επιτρέψουν να αποκτήσουμε το δίκτυο συνεργατών και εμπειρογνωμόνων το οποίο είναι απαραίτητο για την ολοκλήρωση αυτού του τιτάνιου έργου. Έχουμε σχεδιασμό να προχωρήσουμε άμεσα σε μία συστηματική χαρτογράφηση των ελληνικών αγορών με σκοπό τη δημοσίευση κάθε 18 μήνες/δύο έτη μίας εκτενούς Έκθεσης για την κατάσταση ανταγωνισμού στην Ελλάδα, η οποία θα απευθύνεται στο Κοινοβούλιο και την εκτελεστική εξουσία και η οποία, πιστεύουμε, θα παίξει έναν σημαντικό ρόλο στην προώθηση πολιτικών ανταγωνισμού στην Ελλάδα, στην πιο αποτελεσματική άσκηση του ελεγκτικού μας έργου, αλλά και γενικότερα στον σχεδιασμό δημοσίων πολιτικών».

Μάλιστα ο πρόεδρος επισήμανε ότι η διάταξη που προβλέπεται στο σχέδιο για την τροποποίηση του ν. 3959/2011 ώστε η επιτροπή, να έχει τη δυνατότητα να εφαρμόζει κανόνες ανταγωνισμού στα οικοσυστήματα, έχει προξενήσει μεγάλο ενδιαφέρον, και αναφέρεται ήδη θετικά ως παράδειγμα τόσο στην Ευρώπη όσο και σε άλλες τρίτες χώρες.

Η εξέλιξη αυτή όπως αναφέρει ο κ. Λιανός, είναι ιδιαίτερης σημασίας για την Ελλάδα, και την Επιτροπή Ανταγωνισμού, προκειμένου να έχουμε μοχλούς ρυθμιστικής πίεσης στις πλατφόρμες, με δεδομένο ότι η χώρα μας έχει μεγάλο αριθμό συνεργαζομένων επιχειρήσεων (από μικρό-ιδιοκτήτες σπιτιών που συνεργάζονται με την AirBnB και την Booking.com, ως μάγειρες και διανομείς / delivery), που συνεισφέρουν σημαντικά στην απασχόληση, και δυνητικά και σε φορολογικά έσοδα.

Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στη συζήτηση για την ανάγκη αναθεώρησης του θεσμικού πλαισίου ώστε να συμβαδίζει με το ευρωπαϊκό μοντέλο για το δίκαιο περί ανταγωνισμού, σημειώνει: «Ως οφείλαμε ανοίξαμε τη συζήτηση του καταμερισμού των αρμοδιοτήτων των αρχών, η οποία εξάλλου ανοίγει κάθε φορά που τροποποιείται ο νόμος τα τελευταία είκοσι χρόνια.

Αυτή η συζήτηση όφειλε να ανοίξει, μιας και η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και μαζί με το Μεξικό μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, όπου η Αρχή Ανταγωνισμού δεν έχει αρμοδιότητα εφαρμογής του δικαίου ανταγωνισμού στην αγορά τηλεπικοινωνιών. Πιστεύω ότι αυτή η ελληνική θεσμική πρωτοτυπία συνδράμει στο γεγονός ότι οι τιμές δεδομένων κινητής στην Ελλάδα είναι από τις πιο υψηλές στην Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως. Έγιναν, συνεπώς, προτάσεις για την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου ώστε να συμβαδίζει με το Ευρωπαϊκό μοντέλο».

Έρευνες και μελέτες

Σε ό,τι αφορά στις μελέτες που είναι σε εξέλιξη ή σχεδιάζονται, ο κ. Λιανός ανέφερε ότι είναι στη φάση της ολοκλήρωσης οι κλαδικές για το ηλεκτρονικό εμπόριο και τονλιανος κλάδο Fintech (η μεν ενδιάμεση μελέτη για την κλαδική στο ηλεκτρονικό εμπόριο θα δημοσιευθεί την επόμενη εβδομάδα – ενώ η τελική έκθεση δημοσιεύεται στα τέλη Οκτωβρίου, η δε ενδιάμεση μελέτη για την κλαδική Fintech θα δημοσιευθεί στις αρχές Οκτωβρίου – και η τελική θα ολοκληρωθεί στα τέλη του έτους/αρχές του 2022).

Ακόμη, σχετικά με τα παραπάνω, γνωστοποίησε ότι ξεκίνησαν και υποθέσεις εφαρμογής του δικαίου ανταγωνισμού, με τις οποίες δρουν συνδυαστικά.

Για παράδειγμα, όπως εξήγησε, η κλαδική Fintech στοχεύει στην ενίσχυση του ανταγωνισμού στις διάφορες τραπεζικές αγορές και την αγορά υπηρεσιών πληρωμών, και μπορεί συνεπώς να διαβαστεί ως συμπληρωματικό εργαλείο για τις έρευνες που προχωρά η Επιτροπή Ανταγωνισμού για πιθανές αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές από τις τράπεζες.

Ακόμη, η στόχευση στην ψηφιακή οικονομία θα ενισχυθεί με καινούριες υποθέσεις υπό έρευνα, οι οποίες θα δουν το φως της δημοσιότητας το επόμενο διάστημα, αλλά και την κλαδική που εκκίνησε για τις ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας και ασφάλισης, λόγω της χρήσης προσωπικών δεδομένων και της ανάπτυξης νέων επιχειρηματικών πρακτικών που βασίζονται σε αυτά.

Επίσης, θα ενισχυθεί η συνεργασία της επιτροπής με την Aρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα για γενικότερες δράσεις για πρακτικές που βρίσκονται στο μεταίχμιο μεταξύ της εφαρμογής του δικαίου ανταγωνισμού και του δικαίου της προστασίας των προσωπικών δεδομένων.

Ακόμη μία συνεργασία βρίσκεται σε εξέλιξη. Αυτή με τη ΡΑΕ, που αφορά σε ενδεχόμενες αθέμιτες εμπορικές πρακτικές στη λιανική προμήθεια ενέργειας.

Τέλος ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού σημείωσε ότι η επιτροπή έχει επίσης ξεκινήσει πολλές υποθέσεις και σε κλάδους της παραδοσιακής οικονομίας, ειδικά λόγω και των γενικότερων αλλαγών που έφερε η πανδημία σε διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού, ενώ έχει προτείνει την ανάληψη δράσης και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.