ΦΑΚΕΛΟΣ – Προκλήσεις και στοιχήματα για μια νέα, ισχυρή ελληνική επιχειρηματική παρουσία στη ΝΑ Ευρώπη

Στα τέλη της δεκαετίας του ΄90 – λίγο πριν τον ερχομό του νέου αιώνα- η μικρή Ελλάδα είχε καταφέρει μέσω των επενδύσεων των επιχειρήσεων της να απευθύνεται σε ένα ακροατήριο για αγορά υπηρεσιών και προϊόντων που προσέγγιζε τα 60 εκατομμύρια σε όλο το μήκος και το πλάτος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της λεκάνης της Ανατολικής Μεσογείου. Με λίγα λόγια, το ακροατήριο των ελληνικών επιχειρήσεων από την μικρή αγορά των 10 εκατομμυρίων περίπου είχε μεγαλώσει και πολλαπλασιαστεί – 5 με 6 φορές πάνω.

Το 1997 -1998 η ελληνική επιχειρηματικότητα ήταν κυρίαρχη στις γειτονικές Βαλκανικές χώρες (Βουλγαρία, την Αλβανία, τη τότε FYROM / σημερινή Βόρεια Μακεδονία), στις χώρε που προέκυψαν από την διάσπαση της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, αλλά και στη μεγαλύτερη χώρα της περιοχής, τη Ρουμανία. Την ίδια στιγμή, η ελλαδική παρουσία ήταν προβεβλημένη και στη Κυπριακή αγορά. Βεβαίως, τίποτα δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Οι κινήσεις – επενδυτικές και επιχειρηματικές- μαζί με την οικοδόμηση των απαραίτητων και αναγκαίων δικτύων επιρροής είχαν γίνει με πολύ κόπο και με επιμονή σε περιβάλλοντα όπου η ελληνική παρουσία αντιμετώπιζε αντιδράσεις από το ντόπιο πολιτικό και επιχειρηματικό δυναμικό που προσπαθούσε να μετεξελιχθεί σε ηγετικές ελίτ πάνω στα συντρίμμια που άφησε πίσω της η κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Η Ελλάδα – μόνη χώρα της γειτονιάς που ήταν πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης- είχε το προνόμιο να συναποφασίζει στις Βρυξέλλες για το ευρωπαϊκό μέλλον αυτών των χωρών στο πλαίσιο της σχεδιαζόμενης τότε μεγάλης διεύρυνσης. Επιπλέον, ήταν μια χώρα που μπορούσε να αξιοποιήσει ενωσιακούς πόρους για μεγάλα αναπτυξιακά έργα υποδομών (συμβάλλοντας μεταξύ άλλων στη δημιουργία ισχυρών κατασκευαστικών ομίλων) αλλά και μια οικονομία σε άμεση σχέση με μια αναδυόμενη χρηματιστηριακή αγορά που διεκδικούσε την διεθνοποίηση της.

Διαβάστε επίσης: 

Κατασκευές – Οι ελληνικές επενδύσεις στη Νοτιοανατολική Ευρώπη

Τηλεπικοινωνίες – Πώς αναπτύχθηκε ο κλάδος στη Νοτιοανατολική Ευρώπη

Βαλκάνια – Με πλάνα επέκτασης τα διυλιστήρια με τα ραντάρ ανοιχτά οι εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας

Επενδύσεις – Οι ευκαιρίες Ελλήνων του κλάδου τροφίμων και ποτών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη

Νέα έξοδος στην ΝΑ Ευρώπη για τις ελληνικές τράπεζες

Οι τράπεζες, η βιομηχανία τροφίμων, οι τηλεπικοινωνίες, οι κατασκευές, τα δίκτυα λιανικής, οι μεταλλευτικές δραστηριότητες κλπ έσερναν το χορό των επενδύσεων, είτε με τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων και παραγωγικών μονάδων, είτε μέσω εξαγορών leaders των τοπικών αγορών. Κυρίως, το τελευταίο αφορούσε τράπεζες και τηλεπικοινωνίες. Σε κάθε περίπτωση, η διείσδυση στη βαλκανική ενδοχώρα κατά πρώτον αλλά και στην ευρύτερη περιοχή στη συνέχεια δεν ήταν υπόθεση μόνο και μόνο των μεγάλων και των ισχυρών – των Ελλήνων πρωταθλητών. Αφορούσε τους πάντες και τα πάντα -γνωστά πράγματα. Αρκεί να θυμίσουμε την έφοδο των μεγαλοβιοτεχνών από τις συνοικίες της Θεσσαλονίκης που πήραν τις φασόν εργασίες τους και μετανάστευσαν βόρεια…

Τα πρώτα χρόνια βγήκαν λεφτά και οι επενδύσεις έφεραν κέρδη με ουρά. Μόνο το παράδειγμα, της εκστρατείας του Κωνσταντίνου Λούλη που κατάφερε όχι μόνο να ηγεμονεύσει στην μικρή αγορά της λιανικής στη Ρουμανία αλλά να φθάσει να έχει σε κάθε χώρα και ένα δικό του μύλο φθάνει και περισσεύει. Το ίδιο και με τις εξαγορές του Ευάγγελου Μυτιληναίου σε ορυχεία της πρώην Γιουγκοσλαβίας με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, το deal της Trepca για τα ορυχεία μολύβδου και ψευδαργύρου. Την ίδια ώρα, ο Παναγής Βουρλούμης της Alpha Finance παίρνει τη πρωτοβουλία να φτιάξει μια θυγατρική τράπεζα του ομίλου Alpha του Γιάννη Κωστόπουλου στη Ρουμανία – την πρώτη αμιγώς ιδιωτική εμπορική τράπεζα της μετα- κομμουνιστικής περιόδου, την Banca Bucuresti. Βεβαίως δίχως αμφιβολία τα δύο πιο εμβληματικά projects ήταν την 20ετια της διείσδυσης , η εξαγορά του 35 % το 1997 της RomTelecom και η εξαγορά της τουρκικής τράπεζα Finansbank από την Εθνική Τράπεζα (ποσοστό 46% περίπου το 2006).

Πριν λίγες ημέρες, η Eurobank ανακοίνωσε την εξαγορά ενός αξιοσημείωτου ποσοστού μετοχών στην Ελληνική Τράπεζα της Κύπρου, ενώ προχώρησε και στην εξαγορά την Direktna Bank στη Σερβία, σηματοδοτώντας με αυτό τον τρόπο το ελληνικό comeback έπειτα από μια περίοδο δέκα και πλέον ετών συστηματικής αποεπένδυσης από τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Την ίδια ώρα, ο ΟΤΕ – με βασικό μέτοχο την Deutsche Telekom- θα διατηρήσει προς το παρόν τουλάχιστον τον πλήρη έλεγχο στην Telekom Romania Mobile (μετά και την εκπλήρωση του όρου των Βρυξελλών να αγοράσει και το άλλο 30 % που κατείχε η Telekom Romania της σταθερής τηλεφωνίας) προκειμένου να προχωρήσει το deal με τον Όμιλο της Orange (πώληση της συμμετοχής του ΟΤΕ στη Telekom Romania).

Η ισχυροποίηση των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων στη νέα οικονομική πραγματικότητα που διαμορφώνει η δράση του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και του νέου ΕΣΠΑ θα συμβάλλει με τον δικό της τρόπο σε μια νέα επιχείρηση διείσδυσης στην ευρύτερη γειτονιά της ΝΑ Ευρώπης και της Ανατολικής Λεκάνης της Μεσογείου σε μια περίοδο όπου η δομική αστάθεια της Τουρκίας αλλά και οι νέες συμμαχίες στην περιοχή αλλάζουν δραστικά τα δεδομένα.

Η πρόκληση είναι εδώ. Τα στοιχήματα είναι και παραμένουν ανοικτά.