Επενδύσεις – Οι ευκαιρίες Ελλήνων του κλάδου τροφίμων και ποτών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη

Σπύρος Θεοδωρόπουλος, Δημήτρης Δασκαλόπουλος, Παναγιώτης Νίκας, Αχιλλέας Φώλιας, Νίκος Καρδασιλάρης, Δημήτρης και Μιχάλης Σαράντης, Κωνσταντίνος Λούλης, η οικογένεια Δαυίδ-Λεβέντη, Αλέξιος και Χαράλαμπος Υφαντής, Γιάννης Βάλβης, Κυριάκος Φιλίππου, Γιάννης Κωτσιόπουλος και αρκετοί ακόμη Έλληνες επιχειρηματίες του κλάδου των τροφίμων και ποτών πήραν το ρίσκο να επενδύσουν στις αγορές των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, πριν ακόμη οι περιοχές αυτές χαρακτηριστούν ως «επενδυτικοί προορισμοί».

Chipita

Παρότι η Chipita δεν είναι πλέον στα χέρια του ιδρυτή της, ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος ήταν από τους πρώτους που «είδαν» τη βαλκανική αγορά ως φυσικό χώρο επέκτασης του ελληνικού κλάδου τροφίμων και ποτών.

Η Chipita Bulgaria ιδρύθηκε το 1995 με την παραγωγή της στη χώρα να ξεκινά τον Αύγουστο του 1996. Επενδύθηκαν πάνω από 45 εκατομμύρια ευρώ στην βουλγαρική παραγωγή.

Στη Ρουμανία η Chipita δραστηριοποιείται ήδη από το 1998, μέσω θυγατρικής της, με τοπική παραγωγή κρουασάν στο εργοστάσιό της στο Βουκουρέστι. Μάλιστα, είχε εξαγοράσει, τον Ιανουάριο του 1999, εργοστάσιο παραγωγής της Star Foods.

Το 2012 η Chipita προχώρησε στην κατασκευή εργοστασίου παραγωγής Bake Rolls 3.000 τ.μ στην τοποθεσία Ilfov της Ρουμανίας, ενώ εφέτος, λίγο πριν την πώλησή της στην Mondelez ,ξεκίνησε η λειτουργία του εργοστασίου της στη Σλοβακία, το οποίο θα διαθέτει γραμμές παραγωγής κρουασάν, αλλά και Bake Rolls.

Εργοστάσιο διαθέτει και στην Τουρκία.

Όλυμπος

Το 2003 η ΤΥΡΑΣ των αδελφών Δημήτρη και Μιχάλη Σαράντη εξαγοράζει την TYRBUL SA στη Βουλγαρία και κατασκευάζει στη γειτονική χώρα εργοστάσιο παραγωγής τυροκομικών προϊόντων. Είχε προηγηθεί το 1999, η εξαγορά της TYROM SA στη Ρουμανία και η ίδρυση του πρώτου εργοστασίου.

Το 2011 η θεσσαλική γαλακτοβιομηχανία Όλυμπος που είχε εξαγοραστεί από τους Σαράντηδες το 2000 ολοκλήρωσε μια μεγάλη επένδυση στη Ρουμανία πλάι στην πόλη Μπρασόβ συνολικού ύψους 55 εκατ. ευρώ.

Σήμερα, η γαλακτοβιομηχανία των αδελφών Σαράντη προετοιμάζει την απόβασή της στην Κύπρο όπου θα κατασκευάσει εργοστάσιο παραγωγής χαλουμιού, προϋπολογισμού 30 εκατ. ευρώ. Αυτή τη στιγμή, γίνεται προσπάθεια να εξασφαλισθούν οι απαραίτητες αδειοδοτήσεις, ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει σε περίπου δυο χρόνια.

Υφαντής

Η αλλαντοβιομηχανία Υφαντής, η οποία ιδρύθηκε το 1980 από τα αδέρφια Αλέξιο και Χαράλαμπο Υφαντή, το 1998 βγήκε εκτός συνόρων δημιουργώντας την Ifantis Romania SA. Σήμερα διαθέτει στο Βουκουρέστι ιδιόκτητο εργοστάσιο έκτασης 3.500 τ.μ. με παραγωγή 10 τόνων ημερησίως, καθώς και τέσσερα κέντρα διανομής στις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας.

Δέκα χρόνια μετά, το 2008, ο όμιλος προχώρησε στην ίδρυση θυγατρικής και στη Βουλγαρία, η οποία έχει εμπορική δραστηριότητα.

Το επόμενο βήμα στη διεθνή καριέρα της Υφαντής ήταν η Κύπρος, όπου αρκετοί ελληνικοί όμιλοι του κλάδου των τροφίμων έχουν πλούσια δραστηριότητα. Έτσι, το 2012 ο όμιλος προχωρεί στην ίδρυση της Ifantis Cyprus Food Ltd με έδρα τη Λευκωσία, εταιρεία επίσης με εμπορική δραστηριότητα και με αντικείμενο τη διανομή των προϊόντων «Υφαντής» στην τοπική αγορά.

ΙΟΝ

Το 2001 η ΙΟΝ Α.Ε. αποφασίζει να πραγματοποιήσει διεθνή επένδυση στην Βουλγαρία. Ιδρύει την INTERION S.A. με τη συμμετοχή της INTERIA, η οποία είναι θυγατρική της ΙΟΝ Α.Ε. Η εταιρεία έχει την έδρα και τις εγκαταστάσεις παραγωγής στο Kostinbrod της Βουλγαρίας.

Η INTERION S.A. παράγει μια μεγάλη ποικιλία από φουντούκια, κακάο και λευκή κρέμα επάλειψης με το εμπορικό σήμα «NuCrema» -ένα εμπορικό σήμα που έχει καθιερωθεί στην Ελλάδα και έμελλε να καθιερωθεί και στη Βουλγάρικη αγορά.

Μύλοι Λούλη

Την 8ετία 1999-2007 η αλευροβιομηχανία Μύλοι Λούλη επεκτείνεται στα Βαλκάνια ελέγχοντας 7 μύλους σε 4 χώρες (Αλβανία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα). Το 2007 η εταιρεία πουλά τις ξένες θυγατρικές της και επικεντρώνει την παραγωγή της στην Ελλάδα.

Δέκα χρόνια μετά η Μύλοι επιστρέφει στα Βαλκάνια εξαγοράζοντας το 2018 βιομηχανική μονάδα (μύλος) στο Toshevo, ανακαινίζοντας τη ριζικά.

Σήμερα η LOULIS MEL- BULGARIA EAD, η κατά 100,00% έμμεση θυγατρική της Μύλοι Λούλη, προχωρά στην κατασκευή σιλό δημητριακών, χωρητικότητας 7.000 τόνων, σε ιδιόκτητο οικόπεδο που βρίσκεται στην βιομηχανική ζώνη του Bozhurishte στη Σόφια Βουλγαρίας, συνολικής επένδυσης 2,8 εκατ. ευρώ.

Καραμολέγκος

Η Karamolegos Bakery Romania SA, αποτελεί εταιρεία του ομίλου Καραμολέγκο, η οποία συστάθηκες το Βουκουρέστι της Ρουμανίας στις 13 Οκτωβρίου 2005 ως ανώνυμη εταιρεία με κύριες δραστηριότητες την παραγωγή και πώληση φρέσκων ειδών ζαχαροπλαστικής, αρτοσκευασμάτων και γλυκισμάτων. Για εφέτος η εταιρεία αναμένει αύξηση των πωλήσεων κατά 30% στη ρουμάνικη αγορά.

Alfa Pastry

Με μισό αιώνα δραστηριοποίησης στον κλάδο παραγωγής καταψυγμένων προϊόντων ζύμης, η κοζανίτικη εταιρεία ίδρυσε θυγατρική στο Βουκουρέστι το 2005, ενώ τρία χρόνια αργότερα, το 2008, ξεκινά την ανέγερση ιδιόκτητων αποθηκευτικών χώρων.

Το 2009 ιδρύεται η εταιρεία της alfa στο Βελιγράδι της Σερβίας.

Λιανικό εμπόριο

Στον τομέα του λιανικού εμπορίου, στις αγορές των Βαλκανίων ξεχωρίζουν οι παρουσίες της Jumbo, της Fourlis, της Κλουκίνας-Λάππας και της Vero του Νίκου Βερόπουλου, ενώ κάποτε ανοίγματα είχαν επιχειρήσει και η Ηλεκτρονική Αθηνών, η Neoset και η Μαρινόπουλος, που δεν υφίστανται πλέον.

Jumbo

Η βαλκανική πορεία της Jumbo του Απόστολου Βακάκη ξεκινάει την 1η Σεπτεμβρίου 2005, όταν συστήνεται στη Βουλγαρία η θυγατρική εταιρία JUMBO EC.B με έδρα τη Σόφια, η οποία προβαίνει στην αγορά οικοπέδων και υπό κατασκευή ακινήτου για τη δημιουργία υπερκαταστήματος 15.000 τ.μ.

Ένα χρόνο ιδρύθηκε η θυγατρική εταιρεία του ομίλου στη Ρουμανία Jumbo EC.R με έδρα στο Βουκουρέστι.

Το πρώτο βαλκανικό Jumbo άνοιξε στη Σόφια στο τέλος του 2007. Σήμερα το δίκτυο των Jumbo εκτός Ελλάδος αριθμεί συνολικά 28 καταστήματα, 5 στην Κύπρο, 9 στην Βουλγαρία, και 14 στη Ρουμανία. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2021, θα λειτουργήσει στην Craiova, στη Ρουμανία, ένα νέο ιδιόκτητο κατάστημα με τις αποθήκες (περίπου 24.500 τ.μ).

Να σημειωθεί ότι ο όμιλος έχει παρουσία μέσω συνεργασιών και σε Αλβανία, Κόσσοβο, Σερβία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία και Μαυροβούνιο.

Βερόπουλος

Ο πρώτος ελληνικός όμιλος σούπερ μάρκετ που δημιούργησε αλυσίδα καταστημάτων εκτός συνόρων ήταν η Βερόπουλος.

Από τον Μάιο του 1997, όταν για πρώτη φορά η ελληνική

αλυσίδα σούπερ μάρκετ πέρασε τα σύνορα και έχτισε το πρώτο της κατάστημα στα Σκόπια μέχρι σήμερα, έγιναν επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων ευρώ.

Ο Νίκος Βερόπουλος, ο οποίος μετά την πώληση των ελληνικών καταστημάτων του στη Μετρό του ομίλου Παντελιάδη (My Market) δεν έχει παρουσία στην εγχώρια αγορά, διαθέτει 14 σούπερ μάρκετ στην Β. Μακεδονία, 7 σούπερ μάρκετ στην Σερβία και 1 εμπορικό κέντρο στην Β. Μακεδονία.

Το 2020 ο τζίρος της αλυσίδας Vero του Νίκου Βερόπουλου σε Σερβία και Βόρεια Μακεδονία, ξεπέρασε τα 125 εκατ. ευρώ σημειώνοντας ανάπτυξη 6,2%.

Fourlis

Πριν από 10 χρόνια ο όμιλος Φουρλή μέσω θυγατρικής προχώρησε στη δημιουργία του πρώτου καταστήματος ΙΚΕΑ στη Σόφια, η οποία μάλιστα βραβεύτηκε ως επένδυση της χρονιάς στο πλαίσιο των Forbes Business Awards στην Βουλγαρία.

Σήμερα στη Βουλγαρία εκτός από το κατάστημα στη Σόφια, λειτουργούν 3 Κέντρα Παραγγελιών και Παραλαβών, ενώ ετοιμάζεται να ανοίξει και ένα μίνι IKEA.

Επιπλέον, το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο στην Βουλγαρία, το Sofia Ring Mall, (μικτής) επιφάνειας 172.000 τμ., επένδυσης συνολικού ύψους 130 εκατ. ευρώ ξεκίνησε τη λειτουργία του το Νοέμβριο του 2014. Σημειώνεται ότι η κατασκευή του ΙΚΕΑ και του εμπορικού κέντρου Sofia Ring Mall από τον όμιλο Φουρλή-Danaos Development υπήρξε καθοριστικός παράγοντας για την επιτάχυνση της υλοποίησης σημαντικών έργων στην περιοχή, με κυριότερο τον περιφερειακό δρόμο της Σόφιας.

Πέραν του ΙΚΕΑ ο όμιλος Φουρλή αναπτύσσει σε Ρουμανία και Βουλγαρία και την αλυσίδα Intersport.

Tο πρώτο κατάστημα Intersport στην Ρουμανία εγκαινιάστηκε το 2004 και πλέον το δίκτυο της εταιρείας εκτείνεται σε 34 σημεία στις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας ενώ στόχος είναι το άνοιγμα επιπλέον δέκα καταστημάτων το αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα.

Εννέα σημεία πώλησης έχει η αλυσίδα στη Βουλγαρία, 6 στην Κύπρο και 12 έχουν απομείνει στην Τουρκία από τα 23 που είχε, ενώ θα επανεξεταστεί σε δεύτερο χρόνο η παρουσία στην Τουρκία με την εταιρεία να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο για πλήρη αποεπένδυση σε ότι αφορά το συγκεκριμένο σήμα.

Εστίαση

Στον τομέα δημιουργίας υποδομών εστίασης και καφεστίασης πρώτη εταιρεία που βγήκε εκτός συνόρων ήταν η Goody’s με τη λειτουργία των πρώτων εστιατορίων στην Κύπρο και στη Βουλγαρία το 1997. Μέχρι και το 2013 υπήρχαν 6 εστιατόρια Goody’s στην Κύπρο (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα) και 1 στη Βουλγαρία (Σόφια).

Το 2005 «πήγε» Κύπρο ο όμιλος Γρηγόρης ΑΒΕΕ όταν και υπέγραψε την πρώτη σύμβαση με master franchisee, ενώ πολύ αργότερα (το 2018) έκανε ντεμπούτο στη ρουμάνικη αγορά.

Η αλυσίδα café Mikel έχει παρουσία σε Τουρκία (1 κατάστημα), Βουλγαρία (3 καταστήματα) και Ρουμανία (1 κατάστημα).