Καύσωνες… «προθέρμανση» για ένα ακόμη πιο εφιαλτικό μέλλον

Από την Ευρώπη το 2003, στη Ρωσία το 2010. Κι έπειτα στην Αυστραλία το 2019, στη Σιβηρία το 2020 και στη βορειοδυτική Αμερική αυτό το καλοκαίρι, το οποίο εξελίσσεται αφόρητα καυτό και στην Ελλάδα.

Με το πέρασμα του χρόνου και με την επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής, οι καύσωνες γίνονται όλο και πιο έντονοι, πιο συχνοί και επίμονοι σε διάρκεια. Το φαινόμενο, τονίζουν ειδικοί, βαίνει σταθερά επιδεινούμενο τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας,  οι θάνατοι που αποδίδονται στις υψηλές θερμοκρασίες ξεπέρασαν τους 160.000 μεταξύ 1998 και 2017, παγκοσμίως.

Κι αυτό, παρατηρεί ο Δρ. Έριχ Φίσερ, κλιματολόγος στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας στη Ζυρίχη, είναι κάτι στο οποίο «δεν έχει δοθεί η δέουσα προσοχή», σε προσαρμογή και σε προγραμματισμό.

«Σε πολλά μέρη, δεν έχουν δει ακόμη τίποτα, ως προς το πόσο έντονοι μπορεί να γίνουν οι καύσωνες», τονίζει. «Πρέπει να γίνει σχεδιασμός για καταστάσεις, που θα καταρρίψουν όσα ρεκόρ έχουμε δει εδώ και δεκαετίες»…

Καύσωνες με… «στεροειδή»

Οι παρατηρήσεις του δεν είναι υποθετικές. Βασίζονται σε σχετική μελέτη, που εκπόνησαν τα τελευταία δύο χρόνια ο ίδιος και η ομάδα του, στο Ινστιτούτο Ατμοσφαιρικής και Κλιματικής Επιστήμης της Ζυρίχης.

Βασίστηκαν σε συγκρίσεις στα ήδη καταγεγραμμένα στοιχεία, αλλά και σε προβλέψεις, με σχεδόν 100 προσομοιώσεις σε υπολογιστή, για να προσδιορίσουν τη συχνότητα και την ένταση των ακραίων θερμοκρασιών, συνδυαστικά με τις προβλέψεις για το κλίμα στη Γη.

Τα συμπεράσματά τους δημοσιεύτηκαν προ ημέρων στο Nature Climate Change. Πρώτο βασικό; «Χωρίς την κλιματική αλλαγή, οι καταγραφές θερμοκρασιών ρεκόρ θα ήταν πιο σπάνιες», λέει ο Δρ. Φίσερ. Όμως, «αυτό που παρατηρούμε σήμερα είναι ότι το κλίμα συμπεριφέρεται σαν αθλητής με στεροειδή». Κοντολογίς, οι ρυθμοί υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι ταχείς, υπογραμμίζεται στη μελέτη.

Γεγονός, που ουσιαστικά εγγυάται ακόμη πιο ακραία ρεκόρ θερμοκρασίας, σε ολόκληρο τον κόσμο.

Πηγή: NOAA

Έως και 20 φορές χειρότερα

Εφόσον οι ρυθμοί αυτοί συνεχιστούν και δεν «φρεναριστούν», οι ερευνητές του ελβετικού ινστιτούτου προβλέπουν ότι οι καύσωνες ρεκόρ και διαρκείας – τουλάχιστον μιας εβδομάδας, όπως αυτός που βιώνουμε στη χώρα μας τις τελευταίες ημέρες – θα είναι επτά φορές πιο πιθανοί από τώρα έως το 2050.

Από το 2015 μέχρι το 2080, δε, οι πιθανότητες για το βόρειο ημισφαίριο θα είναι έως και 20πλάσιες, καταρρίπτοντας κατά περίπτωση τα ρεκόρ θερμοκρασιών έως και κατά 4,2 βαθμούς Κελσίου.

«Ξαφνικά, έχει σημασία ότι αυτή τη στιγμή η μέση θερμοκρασία αυξάνεται κατά 0,2 βαθμούς Κελσίου ανά δεκαετία», υπογραμμίζει ο Φίσερ. Όσο παραμένουν ταχείς οι ρυθμοί της υπερθέρμανσης του πλανήτη, εξηγεί, τόσο πιο πιθανοί θα είναι και οι εφιαλτικοί καύσωνες.

Δυσοίωνο το μέλλον…

Από το 1880, η μέση θερμοκρασία της Γης αυξήθηκε λίγο περισσότερο από 1 βαθμό Κελσίου.

Ωστόσο, τα δύο τρίτα αυτής της αύξησης καταγράφηκαν από το 1975 και μετά, κατά περίπου 0,18 βαθμούς Κελσίου ανά δεκαετία.

Αυτό που αναδεικνύει η νέα μελέτη, αναφέρουν οι συντάκτες της, αφορά στο ότι είναι οι ρυθμοί της υπερθέρμανσης του πλανήτη, αντί ο απόλυτος βαθμός της – συγκριτικά με τα προβιομηχανικά επίπεδα – που αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στο εάν και πόσο οι καύσωνες θα γίνονται ολοένα και πιο συχνοί, έντονοι και ακραίοι.

Η επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής, επισημαίνει ο Δρ. Φίσερ, θα μειώσει την πιθανότητα αυτών των ακραίων φαινομένων και οι υψηλές θερμοκρασίες δεν θα καταρρίπτουν το ένα μετά το άλλο τα ρεκόρ σε τόσο ευρεία κλίμακα.

Όμως, «ακόμα κι αν οι παγκόσμιοι ηγέτες αποφασίσουν να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στο εγγύς μέλλον, για να αποτραπούν δυνητικά καταστροφικά επίπεδα υπερθέρμανσης του πλανήτη», προειδοποιεί, «οι ακραία υψηλές θερμοκρασίες θα γίνουν πιο συχνές και επιβλαβείς τις επόμενες δεκαετίες, λόγω του χρόνου που χάθηκε» για αυτές τις αλλαγές.